Túi nilon - tiện vài phút, mối hại trăm năm

Ước tính, hàng triệu túi nilon được sử dụng và thải ra mỗi ngày tại Việt Nam, bất chấp nguy cơ ô nhiễm môi trường (theo nghiên cứu, túi nilon chôn vùi dưới đất phải mất tới 400-600 năm mới có thể phân hủy hết).

Tiện lợi trước mắt, di hại lâu dài

Một điều tra nhỏ đối với các hộ kinh doanh tại chợ Đồng Xuân (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho thấy, hàng ngày bình quân mỗi hộ tiêu thụ khoảng 200-300 túi nilon các loại để gói hàng cho khách, chưa kể các loại băng keo dán, túi “lỉnh kỉnh” khác được sử dụng khi bán hàng cũng làm từ nilon. Đem con số này nhân với hàng trăm hộ kinh doanh của chợ Đồng Xuân và nhiều chợ khác ở Hà Nội thì số lượng túi nilon được tiêu thụ một ngày sẽ là một con số khổng lồ.

Khách hàng là những thượng đế, nên bây giờ đi mua hàng khỏi cần mang làn, giỏ, túi xách cho nặng. Khi mua hàng, họ được các chủ hàng cung cấp túi nilon đựng cho tiện. Bên cạnh đó, khách hàng có thể xin bao nhiêu túi tùy ý.

Nhiều chủ hộ kinh doanh cho biết, túi nilon thường được mua theo ký và 1kg túi quy ra khoảng 50-200 túi (số lượng phụ thuộc kích cỡ túi), giá khá rẻ từ 20.000-25.000/kg, nên người bán cho thoải mái để khách mua vừa lòng.

Nhiều người biết tác hại của túi nilon sau khi sử dụng nhưng do tiện lợi trong cuộc sống nên vẫn tặc lưỡi sử dụng cho nhanh. Chị Thu Nga ở phố Hàng Giấy cho biết: "Tôi cũng ý thức được rác thải túi nilon gây hại cho môi trường và đã mua 3 bịch túi tự hủy sinh học, song sau nhiều tháng không được nhớ đến, đống túi này hầu như còn nguyên. Trong khi túi nilon ngoài cửa hàng thì sẵn quá, mua cái gì cũng được cho, nên chả có lúc nào dùng đến loại túi này cả".

Chủ một cửa hàng bán túi nilon ở phố Hàng Chiếu (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết mỗi ngày cửa hàng bán được trên 500kg túi nilon, vào những ngày lễ, Tết, lượng bán ra tăng vọt lên gấp 3-4 lần.

Việt Nam chưa có thống kê cụ thể, nhưng thực tế trên cho thấy, số lượng và các tác động của ni lon tới môi trường ngày một gia tăng. Thực tế tại tất cả các ngõ ngách, góc phố đều có rác thải túi nilon vứt khắp nơi, vừa mất mĩ quan vừa ảnh hưởng đến môi trường sống. Mỗi lần xe của cơ quan môi trường đi thông tắc cống rãnh, đều "lộ thiên" nhiều loại túi nilon lẫn lộn trong đống bùn đen moi lên từ lòng cống.

Bó tay hay chưa làm mạnh?

Tác hại nghiêm trọng của túi nilon đối với môi trường hiện nay đã khiến nhiều quốc gia siết chặt việc sản xuất và buôn bán loại túi này, nhưng ở Việt Nam hiện còn thiếu nhiều biện pháp quản lý. Nhiều người tiêu dùng còn cho rằng, khó có thể "xóa sổ" túi nilon bởi chúng đã trở thành vật không thể thiếu đối với cuộc sống hiện tại.

Gần đây, hệ thống siêu thị Metro khởi xướng chương trình "Siêu thị Metro cùng khách hàng bảo vệ môi trường", nhằm hạn chế sử dụng túi nilon. Chương trình được đánh giá là thành công, mặc dù ban đầu đã vấp phải nhiều phản ứng không đồng tình từ khách hàng. Thực hiện chương trình này, siêu thị Metro đã bán cho khách hàng những chiếc túi được làm từ sợi tổng hợp có thể sử dụng nhiều lần với giá 7.000 đồng thay cho những chiếc túi nilon mỏng phát miễn phí.

Chiến dịch của siêu thị Metro hoàn toàn là hoạt động tự nguyện vì môi trường, bởi pháp luật chưa có quy định bắt buộc nào về việc này. Một chương trình trong khuôn khổ hoạt động của chương trình giáo dục phân loại rác tại nguồn (3R) tại Hà Nội phát động từ tháng 8/2008 đến nay cũng đã phát miễn phí túi “eco-bag” (túi có thể sử dụng nhiều lần, thân thiện với môi trường) và đã được 90% số hộ dân các phường tham gia chương trình ủng hộ.

Tuy nhiên, các chương trình hạn chế sử dụng túi nilon trong sinh hoạt vẫn chưa có điều kiện nhân rộng, trong khi ý thức của nhiều người tiêu dùng vẫn chưa cải thiện trước sự tiện dụng của túi nilon. Sự lạm dụng túi ni lông đã đến mức báo động, bất chấp tác hại của nó đối với sức khỏe con người, môi trường sống và thúc đẩy biến đổi khí hậu.

Để thực hiện được các chiến lược về môi trường, vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước rất quan trọng trong việc đưa ra những quyết sách chiến lược như quy định không cho phép siêu thị phát không túi nilon tăng thuế đối với các nhà sản xuất túi nilon xử phạt nghiêm khắc những trường hợp vứt túi nilon bừa bãi...

Điều cần thiết hơn chính là việc phải tăng cường tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức trong việc bảo vệ môi trường bằng chính hành động: Nói không với túi nilon/.

 

[ Trở về]