Bão: Không thể chống...?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Con người có thể điều khiển các cơn bão như Katrina và Rita tránh xa các thành phố, làm chúng tan rã hoặc suy yếu ngay trên đại dương?

Các nhà khoa học tại Trung tâm nghiên cứu khí quyển quốc gia Hoa Kỳ cho rằng con người sẽ không thể cải biến được các cơn bão và đó mãi chỉ là mơ ước. Nhà khí tượng thuỷ văn Matthew Kelsch cho rằng cải biến các cơn bão cũng giống như di chuyển xe hơi bằng một sợi rơm. Mọi phương tiện chúng ta sử dụng để tác động vào bão chẳng thấm gì so với năng lượng của chúng.

Khi Tổng thống Eisenhower còn cầm quyền, chương trình cải biến bão mang tên Dự án Stormfury được đưa ra sau khi một số bão lớn tàn phá vùng bờ biển phía Đông nước Mỹ vào giữa thập kỷ 50, khiến gần 800 người chết và gây thiệt hại nhiều tỷ đôla. Bắt đầu từ năm 1961, các nhà khoa học Mỹ đã tiến hành thử nghiệm đối với bão Esther: dùng máy bay rải tinh thể bạc iođua

Các chuyên gia cũng đã thử tạo thêm mây đối với các cơn bão vào năm 1963, 1969 và 1971, ngoài khơi Đại Tây dương, rất xa đất liền. Tinh thể bạc iodua hoạt động như lõi băng. Khi được thả vào các đám mây ngay bên ngoài thành mắt bão, một quầng mây mới có thể hình thành quanh lõi băng nhân tạo này, làm thay đổi hình thái mưa, tạo ra một thành mắt bão mới. Thành mắt bão mới sẽ phá vỡ thành mắt bão cũ, làm cơn bão quay chậm hơn và ít nguy hiểm hơn. Dường như một số thí nghiệm đã thành công, chẳng hạn cơn bão  Debbie năm 1969 được rắc tinh thể bạc iodua trong 4 ngày và kết quả cho thấy cường độ bão giảm 30%.

Tuy nhiên, các nhà khoa học biết rằng việc rải các tinh thể bạc iodua là không đáng tin cậy. Theo họ, các cơn bão tự phát triển và tan rã, nhiều hình thành những bức tường mây mới gọi là ''vòng tròn thành mắt bão đồng tâm''. Do vậy, không thể biết chính xác cường độ bão giảm có phải là do sự can thiệp của con người hay không. Dự án Stormfury bị dừng vào những năm 1980 sau khi đầu tư  hàng trăm triệu đôla.

Một số phương pháp khác để cải biến bão bao gồm làm mát các vùng biển nhiệt đới bằng nhiều tảng băng, rải hoá chất hoặc màng mỏng lên mặt đại dương để hạn chế bão làm biển bốc hơi nhiệt. Một đề xuất khác là dùng vũ khí hạt nhân để phá huỷ bão. Theo các nhà nghiên cứu, các cơn bão sẽ vô hiệu hoá những biện pháp như vậy bởi chúng khổng lồ và cực mạnh, chẳng hạn bão Rita có chu vi khoảng 5.600km và đường kính 560km. Theo Trung tâm nghiên cứu khí quyển quốc gia Mỹ, năng lượng nhiệt mà một cơn bão giải phóng tương đương với 50-200 nghìn tỷ watt hoặc tương đương năng lượng mà một quả bom hạt nhân 10 mega tấn phát nổ 20 phút/lần.

( theo Tạp chí hoạt động khoa học )