Đồng hồ sinh học liên quan đến bệnh tiểu đường và đường huyết cao

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Bệnh đái đường và mức đường huyết cao có thể liên quan đến những bất thường trong đồng hồ sinh học và giấc ngủ của một người, theo như một nghiên cứu kết hợp trên bộ gien được công bố trên tạp chí Nature Genetics.

Các nhà nghiên cứu từ trường Imperial College London, Viện Nghiên Cứu Quốc Qia Pháp CNRS, Đại Học Lille, Đại Học McGill tại Canada, Trung Tâm về tiểu đường Steno ở Đan Mạch và các Viện Quốc Tế khác cho biết, nghiên cứu nhận định rằng bệnh tiểu đường và mức đường huyết cao hơn mức bình thường một phần có thể giải quyết được bằng cách xử lý các vấn đề về giấc ngủ.

Những người bị mức đường huyết cao và bệnh tiểu đường có nguy cơ rất cao bị mắc nhiều bệnh như là các bệnh tim mạch. Nghiên cứu mới cho thấy một đột biến gọi là rs1387153, gần một gen được gọi là MTNR1B có liên quan đến mức đường huyết trung bình tăng lên và khoảng 20% nguy cơ tăng cao tiểu đường loại 2.

MTNR1B tạo nên đường phát tín hiệu điều khiển hoạt động của hocmôn melatonin. Hoc môn này điều chỉnh nhịp sinh học hằng ngày của cơ thể-đồng hồ bên trong điều khiển giấc ngủ và ăn uống-bằng cách phản ứng lại ánh sáng ban ngày và bóng đêm.   

Việc phát hiện ra đột biến rs1387153 cung cấp bằng chứng rằng đường huyết cao và tiểu đường có thể liên quan trực tiếp đến nhịp sinh học hằng ngày kém.

Giáo sư Philippe Froguel, tác giả giao dịch của nghiên cứu từ khoa Y Học Hệ Gen tại trường Imperial College London cho biết “Đã có một vài nghiên cứu nhận định rằng có mối liên quan giữa các vấn đề về giấc ngủ và các bệnh như là béo phì và trầm cảm, mà cả hai đều liên quan đến tiểu đường”

“Ví dụ, chúng ta biết rằng những đứa trẻ có khuynh hướng ngủ không tốt và con người trở nên béo phì hơn nếu họ không ngủ đủ. Nghiên cứu mới của chúng tôi chứng minh rằng sự bất thường trong nhịp điệu sinh học hằng ngày một phần có thể gây ra bệnh tiểu đường và mức đường huyết cao. Chúng tôi hy vọng nghiên cứu cuối cùng sẽ cung cấp những lựa chọn mới trong việc điều trị bệnh cho người”.

Ở người khỏe mạnh, mức đường huyết thì bị kiểm soát bởi insulin mà tuyến tụy tiết ra ở mức độ khác khau tại những thời điểm khác nhau trong suốt chu kỳ tự nhiên 24 giờ. Các nhà nghiên cứu nhận định rằng khi có một bất thường về gen ảnh hưởng đến mức melatonin và giấc ngủ thì nó cũng có thể làm xáo trộn mức insulin trong máu. Kết quả là ngăn không cho cơ thể duy trì sự kiểm soát lượng đường huyết.    

Insulin thì được tiết ra nhiều vào ban ngày để làm cho đường huyến từ thức ăn có thể được xử lý đúng và ở mức độ thấp hơn vào ban đêm. Ngược lại, mức melatonin thì thấp vào ban ngày và cao vào ban đêm.  

Nghiên cứu mới nằm trong hàng loạt các phát hiện về di truyền học về bệnh tiểu đường được thực hiện bởi giáo sư Froguel và các đồng sự. Vào 5-2008, họ đã xác định một biến thể gen có thể làm gia tăng lượng đường trong máu của một người đến mức độ có hại và vào 2-2007 họ đã xác định các gen chủ chốt liên quan đến một nguy cơ phát triển tiểu đường loại hai trong nghiên cứu đầu tiên nhằm làm nên bản đồ gen của bất cứ bệnh nào một cách chi tiết. 

Một nghiên cứu mới cho thấy rằng việc xác định những ai có nhiều đột biến gen có thể phát hiện ra người nào có nguy cơ nhiều nhất bị mức đường huyết cao. Nhìn chung, càng có nhiều đột biến gen liên quan đến mức đường huyết cao thì người ta càng có mức đường huyết càng cao.

Ví dụ, người có năm đột biến gen thì trung bình có mức đường huyết trung bình là 5,4, trong khi người có một đột biến thì trung bình có mức đừơng huyết là 5,12.

43% số người có từ sáu đột biến trở lên thì có mức glucoza trong máu là 5,6mmol/l. Mức độ này thì được xác định là “có hại” bởi Hiệp Hội Tiểu Đường Hoa Kỳ (American Diabetes Association). Điều này có nghĩa là những người như thế có nguy cơ rất cao bị tiểu đường trong tương lai.  

Giáo sư Froguel cho biết thêm, “Chúng tôi đang phát triển một bức tranh khá rõ về các gen chủ chốt liên quan đến đường huyết cao và bệnh tiểu đường. Điều này cho phép chúng ta hiểu rõ chúng hơn và đưa ra những phương cách điều trị mới. Chúng tôi cũng đang đến gần được giai đoạn phát triển các kiểm tra xác định những người có nguy cơ đường huyết cao và bị tiểu đường trong tương lai. Vì thế, chúng ta có thể can thiệp vào việc cải thiện sức khỏe trước khi chúng đạt đến mức độ đó”.

Đối với nghiên cứu mới, nhóm phân tích bộ gien của 2,151 người Pháp không bị tiểu đường (gồm 715 người trưởng thành gầy, 314 trẻ em gầy, 247 người trưởng thành bị béo phì và 575 trẻ em bị béo phì) và đã xác định đột biến rs1387153 có liên quan đến mức đường huyết cao. Họ xác nhận những phát hiện của họ bằng cách nghiên cứu bộ gen của hơn 16,000 người không bị béo phì từ những nhóm người khác nhau ở Pháp, Đức, và Phần Lan.  

Nhóm sau đó quả quyết rằng sự có mặt của đột biến rs1387153 đã làm gia tăng nguy cơ bị tiểu đường loại hai bằng cách so sánh bộ gen của 6332 người Pháp và Đan Mạch bị tiểu đường với nhóm có 9132 người Pháp và Đan Mạch có mức đường huyết bình thường. Các nhà nghiên cứu nhận thấy mối liên quan tương tự giữa rs1387153 và nguy cơ tiểu đường ở số dân Châu Âu mà họ nghiên cứu.  

Về tiểu đừơng loại hai:

Tiểu đường loại hai là một loại tiểu đường phổ biến nhất và chiếm từ 85%-95% các trường hợp bị bệnh này. Nó có khuynh hướng ảnh hưởng đến con người trong quãng đời sau này và phát triển khi mà cơ thể không có đủ insulin hay cơ thể kháng insulin. Trong gia đình thường hay bị giống nhau, vì thế vẫn có rất nhiều nghi ngờ cho rằng gen liên quan đến bệnh tiểu đường.

(theo sciencedaily / Sở KHCN Đồng Nai )