Bản đồ não có thể giúp phát hiện sớm bệnh thần kinh

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Hình dáng và số đo của các cấu trúc não có thể cho biết các thức hoạt động theo chức năng của chúng. Do vậy, Csernansky hi vọng các bản đồ não người của ông có thể tiết lộ thông tin về sự khác nhau như thế nào giữa các bộ não có và không có các rối loạn thần kinh cơ bản và khung thời gian nào thì sự khác biệt đó phát triển.

Chẩn đoán rối loạn tâm thần có thể coi là một nghệ thuật hơn một ngành khoa học, Csernansky, Tiến sỹ Y khoa, trưởng khoa Tâm thần và Khoa học Hành vi tại Đại học Feinberg thuộc Đại học Y khoa, và là đồng trưởng khoa Tâm thần học Viện Tâm thần tại Bệnh viện tây bắc Memorial nói. Không giống như bệnh tim, có thể xác định qua điện tâm đồ và kiểm tra enzyme liên quan đến bệnh tim trong máu, bệnh tâm thần chỉ chuẩn đoán được qua việc hỏi bệnh nhân về các triệu chứng và lịch sử của bệnh nhân.

“Nó na ná như chẩn đoán bệnh tim bằng cách hỏi bệnh nhân khi nào thì cơn đau xuất hiện và đau ở chỗ nào,” Csernansky nói. “Chúng tôi mong muốn có một công cụ giống như các lĩnh vực y tế khác có được.”

Để đến được cái đích đó, ông đã dẫn đầu một nghiên cứu của viện Y tế thần kinh quốc gia để đánh giá số liệu cho thấy sự khác biệt giữ cấu trúc não bình thường và não bị bệnh tâm thần phân liệt để có thể xác định bệnh nhanh hơn từ giai đoạn đầu và xem xem loại dược phẩm nào có thể dùng để chữa trị căn bệnh nhằm giảm tổn hại sức khỏe bệnh nhân.

Bệnh tâm thần phân liệt thường bắt đầu ở cuối tuổi thanh thiếu niên hay đầu tuổi 20 và nó gây ảnh hưởng chừng 1% dân số thế giới. Nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời với các loại thuốc kháng tâm thần và liệu pháp tâm lý hiệu quả nhất, bệnh nhân sẽ có cơ hội phục hồi cao nhất.

Các phương pháp chữa trị hiện tại được đánh giá dựa trên sự tiến triển của triệu chứng bệnh trong vòng dăm ba tháng. Tuy nhiên, Csernansky muốn xem xét lâu hơn và rộng hơn nữa.

“Điều mà chúng tôi muốn biết là liệu sau vài năm bạn có thể quay lại làm việc hay bạn có đủ sức khỏe để quay lại trường học hay không,” ông nói. “Nếu bạn phải uống thuốc trong vòng nhiều năm thì cuộc sống của bạn có tốt hơn không khi không cần phải uống thuốc nữa? Chúng tôi muốn hiểu được ảnh hưởng của thuốc mà chúng ta dùng lên tiến sinh học của bệnh. Chúng tôi nghĩ đó là điều cuối cùng quyết định hành vi của bệnh nhân.”

Các rối loạn tâm thần và rối loạn tâm tính là những căn bệnh kinh niên, đòi hỏi theo dõi thông qua đời sống của mỗi cá nhân cụ thể.

Csernansky hiện đang tuyển lựa 100 đối tượng mới, 50 mắc bệnh tâm thần phân liệt giai đoạn đầu và 50 con lại khỏe mạnh để vẽ bản  đồ địa hình não rồi so sánh sự khác biệt và biến đổi trong vòng 2 năm.

“Não bộ rất dễ tạo hình và thường xuyên tự tái tạo nó. Bất kỳ những thay đổi mà chúng ta thấy trong một căn bệnh phải được so sánh trên cơ sở những biến đổi thông thường của cấu trúc não,” Csernansky cũng là giáo sư ngành Tâm thần học và Khoa học Hành vi nói.

Theo ông bản đồ não của bệnh nhân tâm thần phân liệt có thể giúp bác sỹ chẩn đoán với mức độ tin cậy cao hơn cũng như chữa chị bệnh dễ dàng hơn.

“Giống như những căn bệnh khác, bệnh tâm thần không bùng phát tất thảy triệu chứng nó trong một lúc. Nó đến một cách từ từ,” ông nói.

“Bạn chẳng cần một chất đánh dấu sinh học để cho bạn biết bạn đang bị ung thư vú nếu bạn cảm nhận được một khối u bằng quả bóng golf. Nhưng ai là là người muốn khám phá  một căn bệnh đã tiến triển đó? Đánh dấu sinh học của bản đồ não của bệnh tâm thần phân liệt sẽ giúp chúng ta định danh nó, đặc biệt trong trường hợp các triệu chứng bệnh mờ nhạt và xảy ra nhanh.”

Trong quá khứ, các bản đồ não ảnh tạo bằng cộng hưởng từ để so sánh được vẽ tỷ mỷ bằng tay. Kỹ thuật viên đã dùng một cây bút quang và cố lần theo và đo bằng tay các vùng biên trong cấu trúc não.

“Đó là công việc rất gian khổ và để làm được bạn phải là một chuyên gia trong phòng thí nghiệm,” Csernansky giải thích. Giờ đây ông đang dạy cho máy tính làm thay công việc đó, nhờ vây tiến trình được tăng tốc và độ chuẩn xác được tăng cường.

Nghiên cứu trước đây của Csernansky đã chỉ ra rằng, não của các bệnh nhân tâm thần phân liệt có những bất thường như hình dáng và tính không cân xứng của các thùy não, vùng não tối quan trọng cho học tập và nhận thức, định hướng về không gian và ghi nhớ các sự kiện.

“Những người mắc chứng tâm thần phân liệt cũng gặp các vấn đề với diễn dịch, tập trung, kiểm soát, tư duy và trí nhớ. Do vậy, tâm não là cấu trúc não tự nhiên khác cần được nghiên cứu,” Lei Wang, phó giáo sư ngành Tâm thần học và Khoa học Hành vi và X-quang tại Đại học thành viên Feinberg nói. P. giáo sư Wang là người cộng tác với Csernansky trong công trình lập bản đồ não.

Csernansky nói: “Hiểu được những biến đổi nào trong cấu trúc não sẽ xuất hiện trong giai đoạn rất sớm của bệnh tâm thần phân liệt và việc dược liệu có thể hay không thể tác động như thế nào lên các cấu trúc này theo thời gian sẽ giúp chúng ta giảm được những gì không chắc chắn trong chẩn đoán bệnh tâm thần và việc chọn lựa phác đồ trị bệnh.”

(Theo (ScienceDaily) // Tạp chí Hoạt động Khoa Học)