Mối liên hệ giữa thức đêm và ung thư

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thức đêm và bệnh ung thư tưởng chừng như không hề có mối liên hệ nào, nhưng trên thực tế, nhiều nhà khoa học đã chứng minh chúng có liên quan với nhau. Giáo sư, tiến sĩ y học Nga S. I Rapoport đã có cuộc trao đổi ý kiến với tạp chí Zhenskoe zdorovie về phát kiến y học này.

Ung thư và lối sống tích cựu về đêm, tại sao lại có mối liên hệ nhân quả như vậy?

Trên thực tế có mối liên hệ giữa 2 hiện tượng mà thoạt nhìn tưởng như hoàn toàn khác nhau. Mối liên hệ đó là sự phá vỡ nhịp sinh học. Chúng ta thường không đánh giá hết tầm quan trọng của giấc ngủ đêm. Vấn đề không phải là thiếu ngủ vì thiếu ngủ ta có thể ngủ bù vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Ban ngày ta cũng có thể làm  việc có hiệu quả chẳng khác gì đêm. Ngủ đêm mới là quan trọng.

Chúng ta tồn tại theo những nhịp nhất định: nhịp ngày đêm, nhịp năm và nhịp hormone. Làm ngày ngủ đêm là một điều hoàn toàn tự nhiên. Đây là quãng thời gian hoàn toàn cần thiết để cơ thể phục hồi  sức lực đã bị hao tổn trong suốt một ngày và để sáng hôm sau ở trạng  thái  "sẵn sàng chiến đấu". Chính nhờ trong trạng thái tối trời đó mà phần lớn các hệ cơ thể "nghỉ ngơi", nhiều quá trình ngừng trệ. Chẳng hạn, huyết áp giảm, nhu động ruột chậm lại, phần  lớn các loại hormone ngừng tiết ra.

Nhưng như vậy không phải là tất cả, đêm cần cho cơ thể  chúng ta làm công việc "phục hồi". Đặc biệt, các tế bào gan chỉ được phục hồi về đêm. Đối với hệ thần kinh, hệ miễn dịch, dạ dày, hành tá tràng cũng vậy.

Các quá trình tự nhiên bị trục trặc cũng chính vì chúng ta thức đêm. Chẳng lấy gì làm lạ là những ai ít ngủ đêm thường mắc một số bệnh mãn tính. Họ hay bị cảm, bị viêm nhiễm đường hô hấp cấp, nhiều khi tính khí thất thường, thường hay cáu bẳn, tinh thần luôn căng thẳng và bị trầm cảm.

Ung thư cũng là hậu quả của thức đêm

Theo số liệu thống kê của các bác sĩ ở nhiều nước khác nhau, những người làm việc cả đêm bị mắc bệnh ung thư nhiều nhất. Nguyên nhân là do hormone ban đêm- melatonin, trong cơ thể người chiếm vị  thế rất cao. Nó điều khiển (tăng tiết hay kìm hãm sự sinh sản) các loại hormone khác.

Khác với phần lớn các loại hormone còn lại,  melatonin bắt đầu tiết ra lúc chập choạng tối và lên đến đỉnh cao vào lúc 2 - 3 giờ sáng. Nếu con người tỉnh táo vào lúc đêm thì melatonin không tiết đủ lượng giúp cơ thể con người hoạt động bình thường. Điều đó tác động đến tất cả các cơ quan và các hệ.

Mỗi tế bào trong cơ thể con người có tuổi thọ riêng. Khi hết tuổi đó, tế bào tự hủy. Một tế bào mới xuất hiện tại vị trí đó. Đây là một quá trình phục hồi hoàn toàn tự nhiên.

Nếu trật tự thông thường bị phá vỡ. Các tế bào bị mất phương hướng không biết lúc nào thì phân chia, lúc nào thì triệt tiêu. Một tế bào bị mất lập trình, thay cho sự biến mất chúng lại tăng trưởng và đến lúc nào đó số  lượng chuyển thành chất lượng - cơ cấu và chức năng của tế bào bị thay đổi. Tế bào trở thành ác tính.

Những dạng bệnh ung thư nào thường hay liên quan đến thức đêm?

Theo quan sát của các nhà khoa học trên thế giới, những trục trặc về ung thư phổ biến cũng mnag màu sắc giới tính.  Phụ nữ hay bị ung thư tuyến vú, buồng trứng và cổ tử cung, đàn ông hay bị tuyến tiền liệt.

Nhiều chuyên gia cho rằng nguyên nhân làm cho bệnh ung thư gia tăng trên thế giới  là do lối sống tích cực về đêm. Nếu từ vũ trụ nhìn xuống trái đất, ta thấy một bức tranh ánh sáng rực rỡ: Cuộc sông sôi động ở các thành phố lớn, điều đó có nghĩa  là phần lớn cư dân trái đất không ngủ. Chính vì thế mà sinh ra nhiều bệnh tật.Vì vậy, nếu ta không thay đổi ngay lối sống thì sẽ còn nguy kịch hơn.

Thế còn những người làm ca đêm?

Những người làm ca đêm gặp nhiều rắc rối hơn người làm ban ngày. Đó không chỉ là bệnh ung thư. Do cơ thể người phụ nữ gặp trục trặc về nhịp sinh học, sẽ  xuất hiện nhiều bệnh, kể cả phụ khoa, vô sinh, sẩy thai. Thí nhiệm chuột cho thấy tình trạng thiếu bóng tối gây những dấu hiệu  mãn kinh sớm, lão hóa sớm. 

Lý tưởng nhất là bố trí người làm đêm và làm ngày có tính đến tạng người để hạn chế tác động tiêu cực do phá vỡ nhịp ngày đêm. Cần lưu ý  nếu làm đêm ngủ ngày thì cũng cần ngủ trong phòng tối. Đồng thời, trong chế độ dinh dưỡng phải tăng những loại thực phẩm chứa triptofan - chất giúp tạo melatonin: Đó là thịt gà tây, thịt gà mái, chuối, pho mát, hạt bí, hạnh nhân.

Cần thận trọng khi dùng thuốc tăng melatonin - hiệu qủa xuất hiện khi dùng liều tối thiểu là 0,2  - 0,3mg. Đây là liều không nguy hại. Những loại thuốc này không xếp vào hàng thuốc ngủ, không gây buồn ngủ và nghiện thuốc, nhưng ngày hôm sau vẫn gây uể oải. Không nên uống khi công việc đòi hỏi sự tập trung./.

 (KH&CN/Vietnam+)