Không đạt mục tiêu

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Việc trang bị máy soi container ở cảng Cát Lái - TPHCM (cảng container lớn nhất nước ta hiện nay) thể hiện quyết tâm hiện đại hóa của ngành hải quan. Thế nhưng sau gần 1 tháng hoạt động đã bộc lộ nhiều nhược điểm, có nguy cơ không đạt được mục tiêu kỳ vọng đặt ra, đó là: Thông quan nhanh, chống buôn lậu và gian lận thương mại hiệu quả.

Thứ nhất, với công suất mỗi giờ soi được 5 container, nếu làm hết công suất (theo lý thuyết), mỗi ngày, máy cũng chỉ soi được khoảng 120 container. Trong khi đó tại cảng Cát Lái, mỗi ngày có hàng ngàn container xuất nhập khẩu. Riêng đối với hàng hóa nhập khẩu - là loại được kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hơn so với hàng hóa xuất khẩu - mỗi ngày trung bình có trên dưới 400 tờ khai với hơn 1.000 container làm thủ tục thông quan (có tờ khai cả vài chục container). 50% trong số này thuộc diện bắt buộc kiểm tra thực tế hàng hóa. Với công suất của máy soi như vậy, khó có thể đáp ứng được nhu cầu... thông quan nhanh.

Thứ hai, đặc tính của máy soi chỉ có hiệu quả với container nào chứa hàng đồng nhất (cùng một chủng loại mặt hàng). Thế nhưng, ngay cả hàng đồng nhất nhưng nếu theo quy định quản lý chuyên ngành cần phải xác định rõ chất lượng, số lượng, tên hàng, xuất xứ hàng hóa, mã số hàng hóa, hàng cũ, hàng mới... thì máy soi cũng chào thua và phải quay về kiểm tra thủ công. Và như vậy mục tiêu đề ra đối với máy soi là góp phần “chống gian lận thương mại” đã không đạt được như mong muốn.

Thứ ba, nếu hàng hóa phải kiểm tra thực tế theo phương pháp thủ công thì doanh nghiệp (DN) kiểm tra bất cứ lúc nào trong ngày, sau đó hải quan niêm phong, hết giờ cao điểm DN đưa xe vào chở hàng. Nay hàng hóa phải kiểm tra bằng máy soi, DN phải thuê xe chuyển container từ bãi vào để soi xong lại chở ra bãi hạ xuống và dĩ nhiên phải mất thêm chi phí cho công đoạn này. Vậy là chi phí cho DN không giảm mà ngược lại tăng lên.

Đa số cán bộ hải quan mà chúng tôi có dịp tiếp xúc, trao đổi đều nhận xét: Máy soi container chỉ hiệu quả với công tác chống buôn lậu. Bởi với những container DN khai là một loại hàng (đồng nhất), nếu bên trong chứa loại hàng khác thì dễ bị phát hiện. Còn để chống gian lận thương mại, như nhập nhiều khai ít, nhập cũ khai mới, hàng hóa có xuất xứ từ đâu... thì máy không thể phát hiện được lại phải chuyển qua kiểm tra thủ công. Một cán bộ hải quan nói: Ở nước ngoài, máy soi chủ yếu để kiểm soát ma túy, thuốc nổ, vũ khí và chống buôn người...; thông thường chỉ những container nào nghi ngờ, họ mới kiểm tra chứ không kiểm tra đại trà. Có như vậy máy soi mới phát huy hiệu quả.

(Theo Hoàng Nhân // Nguoilaodong Online)