Kiến nghị thu hồi 1.400 tỉ đồng sai phạm của Vinaconex

Giá trị thực tế của Vinaconex để cổ phần hóa (CPH) do Công ty kiểm toán Việt Nam (VACO) xác định tại thời điểm 1-1-2005 là 3.300 tỉ đồng, giá trị thực tế phần vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp là 998,7 tỉ đồng. Số liệu này đã được Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng thẩm định, phê duyệt và công bố chính thức.

Nhưng VACO không trực tiếp kiểm kê, phân loại tài sản, công nợ mà chỉ căn cứ vào các biên bản kiểm kê tài sản của đơn vị được kiểm toán, trong khi sổ sách kế toán của Vinaconex chưa được người lập biểu, kế toán trưởng ký duyệt. Nhưng đáng nói hơn là Vinaconex đã chuyển nhượng sai quy định 3 triệu cổ phần ưu đãi với giá trị ưu đãi là 15,6 tỉ đồng.

Vinaconex xây 3 tòa nhà văn phòng, từ VP2 đến VP4 không có trong quy hoạch được UBND TP Hà Nội phê duyệt; xây dựng vi phạm quy hoạch tổng diện tích hơn 5.500m2, trong đó xây vượt diện tích so với quy hoạch tại các tòa nhà chung cư cao tầng hơn 2.000m2, xây ngoài quy hoạch 6 nhà văn phòng (từ VP2 đến VP7) trên diện tích lưu không nối giữa các tòa nhà chung cư cao tầng 2.400m2; xây 4 cửa hàng (CH1-CH4) rộng hơn 1.000m2 trên diện tích lưu không nằm cạnh 2 tòa chung cư cao tầng 24T1, 24T2.

Theo tính toán của cơ quan thanh tra, nếu áp dụng khung giá đất của UBND TP Hà Nội vào năm 2005 thì giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ) với diện tích xây dựng vi phạm quy hoạch lên đến 84 tỉ đồng. Vinaconex còn bán, cho thuê diện tích gần 13.000m2 tại tầng 1 các tòa nhà chung cư cao tầng, nhà văn phòng, cửa hàng cho các cá nhân, tổ chức không qua đấu giá thu về 230,6 tỉ đồng. Việc làm này không đúng thẩm quyền, vì tầng 1 các tòa nhà chung cư cao tầng này thuộc quyền quản lý của UBND TP Hà Nội.

Thanh tra cũng phát hiện nhiều sai phạm tại các công ty thành viên của Vinaconex. Chẳng hạn Công ty cổ phần xây dựng số 2 (Vinaconex 2) quản lý sử dụng 25.717m2 đất tại Mê Linh, Vĩnh Phúc nhưng không xác định giá trị QSDĐ vào giá trị doanh nghiệp; Công ty cổ phần xây dựng và dịch vụ Vinaconex (VISCO), lỗ suốt 3 năm trước khi CPH nhưng lập báo cáo là có lãi. Riêng Công ty xây dựng số 4 không CPH được do thua lỗ, tổng số lỗ đến ngày 30-9-2005 là 63 tỉ đồng. Đặc biệt một số cán bộ công ty đã lập chứng từ khống, chiếm đoạt tiền, tài sản của Nhà nước với tổng giá trị là 8,9 tỉ đồng. Công ty đầu tư vào một dự án với số tiền 48,4 tỉ đồng để sang nhượng 9.600m2 đất nhưng khi chuyển giao dự án cho tổng công ty thì giá trị đầu tư này được xác định tới 126,9 tỉ đồng.

Thanh tra kiến nghị giao Bộ Tài chính thu hồi của Vinaconex và các đơn vị thành viên số tiền 1.400 tỉ đồng trả lại ngân sách nhà nước; đồng thời chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ. Thanh tra cũng kết luận: Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Vinaconex và các tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm về những thiếu sót, vi phạm. Lãnh đạo Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính phải chịu trách nhiệm về những thiếu sót, vi phạm trong việc thẩm định, công bố, phê duyệt giá trị doanh nghiệp, phương án CPH của Vinaconex. UBND TP Hà Nội chịu trách nhiệm do việc thiếu kiểm tra, giám sát, không có biện pháp xử lý những vi phạm liên quan đến quy hoạch, quản lý, sử dụng đất và bán tài sản tại khu đô thị mới Trung Hòa - Nhân Chính.