Nên xem xét lại cách quản lý vàng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thị trường vàng gần như không phản ứng với Thông tư 22/2010/TT-NHNN về huy động và cho vay vốn bằng vàng của tổ chức tín dụng dù Thông tư này đã có hiệu lực một tuần. Đến ngày 4/11, giá vàng tiếp tục tăng phi mã lên mức trên 34 triệu đồng/lượng, lãi suất vàng cũng không hề có dấu hiệu giảm.

Ông Lê Đức Thúy, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia khẳng định, sẽ không có chuyện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bán vàng ra để can thiệp thị trường, bởi dự trữ vàng của NHNN rất mỏng, không đủ can thiệp thị trường.

Phía NHNN hy vọng, Thông tư 22 sẽ giúp các ngân hàng tung lượng vàng đang nắm giữ ra bán, làm giảm sức nóng của thị trương. Tuy nhiên, ông Thúy cho rằng, NHNN cần xem xét lại Thông tư 22.

“Theo tính toán của chúng tôi, lượng vàng mà các ngân hàng nắm giữ thực chất rất nhỏ so với lượng vàng nằm ngoài ngân hàng. Tác động của nó cho thị trường là không nhiều mà  lại gây ra những tâm lý tác dụng phụ vì lượng vàng này tương đương 73.000 tỷ đồng việt nam. Nếu bị bắt bán ra, các ngân hàng lại phải huy động một lượng tiền  tương tự để bù đắp lượng tín dụng thiếu hụt, như vậy áp lực lãi suất sẽ tăng lên một cách không cần thiết. Không chỉ Thông tư 22 mà ngay cả Thông tư 13, 19 và một số quy định khác trong quản lý điều hành của NHNN cũng cần được rà soát lại một cách bài bản, có hệ thống để đừng dẫn đến giải quyết được rủi ro này thì lại gây ra những rủi ro, khó khăn khác”, ông Thúy nói.

Nhiều ngân hàng thương mại cho biết, thời gian qua, các ngân hàng không huy động được tiền đồng, buộc phải huy động vàng và ngoại tệ để cân đối tỷ lệ huy động/cho vay theo đúng quy định của Thông tư 19. Đây cũng là một trong những lý do gây áp lực lên thị trường ngoại tệ và USD thời gian qua.

Theo báo cáo của Hội đồng Vàng thế giới, lượng vàng hiện có tại Việt Nam (lấy lượng vàng nhập khẩu trừ đi số đã xuất khẩu) là 1.000 tấn, tương đương với hơn 40 tỷ USD. Con số này “khủng” hơn cả lượng ngoại tệ các ngân hàng thương mại đang nắm giữ cộng với  dự trữ USD của NHNN. Chưa rõ con số này có chính xác hay không, nhưng chắc chắn một lượng vàng rất lớn đang được người dân nắm giữ, đang trở thành luồng vốn hoạt động không chính thức, gây sức ép không nhỏ đến chính sách tiền tệ và tăng trưởng kinh tế. Trong khi đó, các chính sách tiền tệ hiện nay chưa khuyến khích được luồng tiền này chuyển thành nguồn vốn chính thức (chu chuyển qua ngân hàng).

Muốn làm được điều này, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng, trước hết cần phải có biện pháp giảm lạm phát để người dân có niềm tin vào đồng nội tệ, bớt đổ xô   vào gom giữ vàng, ngoại tệ. Thứ hai, không nên thực hiện các biện pháp duy ý chí, giảm đột ngột, ngăn cấm mua bán  vàng. Bởi như vậy sẽ càng làm vàng ra khỏi kênh chính thức. Thay vào đó, cần có bước trung gian để chu chuyển vàng (hút vào ngân hàng). Cuối cùng, cần có cơ chế để chu chuyển vàng thành VND.

Ông Lê Đức Thúy cũng đề xuất, NHNN nên cho phép nếu các ngân hàng thương mại có thể đến tái chiết khấu tại NHNN bằng vàng để lấy VND. Khi đó, NHNN sẽ thu hút được vàng  trong dân. “Chúng ta không đến nỗi thiếu vốn, nhưng luồng vốn được luân chuyển một cách không bình thường trong nền kinh tế”, ông Thúy nói.

Được biết, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia đã đề nghị và được Thủ tướng cho biết sẽ cân nhắc quy định cho phép ngân hàng mở tài khoản giao dịch vàng ở nước ngoài. Bởi quy định cấm các tổ chức tín dụng mở tài khoản giao dịch vàng ở nước ngoài khiến các tổ chức tín dụng không thể cân cân bằng được rủi ro của huy động vàng trong nước.

Bằng chứng là khi đóng cửa sàn vàng, đồng thời bắt các ngân hàng thương mại phải đóng các tài khoản giao dịch vàng ở nước ngoài thì  ngay lập tức lãi suất huy động vàng xuống gần bằng 0%. Gần đây, huy động vàng tăng mạnh chủ yếu là để cân bằng số  lượng huy động, giá trị của vốn huy động với số vốn cho vay sao không cho vi phạm quy định của NHNN. Tuy nhiên, các  tổ chức tín dụng đang chịu áp lực chi phí lớn bởi lãi suất huy động vàng 3-4%/năm nhưng không thể cho vay ra vì không cá nhân, doanh nghiệp nào có thể chịu nổi lãi vay vàng 5-6%/năm.

Rõ ràng, đã đến lúc NHNN cần xem xét, rà soát lại một loạt văn bản, quy định bất hợp lý trong thời gian qua, cơ chế giải quyết thông thoáng hơn đối với thị trường vàng nói riêng và thị trường tiền tệ nói chung. Những quy định đó, dù được ban hành với mục đích tốt đẹp, song do thiếu đồng bộ, phi thực tế nên đã làm méo mó thị trường, gây ra nhiều nút thắt cần được tháo gỡ.

(Đầu tư chứng khoán điện tử)