Vì sao cả thế giới phải “liếc” giá nhà Mỹ?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thị trường bất động sản Mỹ đang trong thời kỳ suy thoái nghiêm trọng. Các chuyên gia chờ đợi những tin xấu của nền kinh tế Mỹ, thậm chí là của cả nền kinh tế toàn cầu. Vì sao thị trường nhà ở tại Mỹ lại đóng vai trò chỉ số quan trọng của hệ thống tài chính thế giới?

Tờ The New Times dựa vào số liệu của Hiệp hội những người buôn bán nhà tại Mỹ cho biết, trong tháng 7 năm nay có 3,8 triệu ngôi nhà được bán ra, thấp nhất trong 15 năm qua, giảm 12,9% ở thị trường chính và giảm 27,2% ở thị trường thứ phát. Sự sụt giảm ở thị trường thứ phát lớn gấp đôi so với dự đoán của các nhà kinh tế. Ngược lại, số ngôi nhà cầm cố bị chuyển thành tài sản của các ngân hàng (do con nợ từ chối thanh toán) tăng kỷ lục. Hãng RealtyTrac dự báo, trong năm 2010 sẽ có hơn 1 triệu ngôi nhà ở Mỹ bị phát mại.
    
Theo hãng Bloomberg, số lượng nhà bán ra bị chững lại từ tháng 5 năm nay và gây phản ứng mạnh đối với người Mỹ vốn chưa quên rằng cơn khủng hoảng kinh tế năm 2007 xuất phát từ sự sa lầy của thị trường nhà ở. Bây giờ một số nhà kinh tế thực sự lo ngại về cuộc suy thoái mới, có người đánh giá khả năng của cuộc suy thoái này là 40%. Chính quyền Mỹ lý giải rằng số lượng nhà bán ra giảm mạnh là vì trong tháng 4/2010 đã kết thúc đợt ưu đãi về thuế thu nhập đối với những người bán nhà.
    
Chính quyền Mỹ từng cố gắng giúp đỡ những người vay tiền mua nhà gặp khó khăn, song kết quả mang lại không được như mong muốn. Từ khi cuộc khủng hoảng kinh tế bắt đầu chính phủ đã hỗ trợ cho việc đáo nợ của 1,3 triệu người vay. Tuy nhiên, đến tháng 7 năm nay gần một nửa (48%) số người vay không thể trả nợ dù đã được ưu đãi về lãi suất. Cũng có một số người cố tình không trả nợ vì tiền vay mua nhà còn nhiều hơn tiền bán nhà.
    
Từ cuộc đại suy thoái năm 1929 đến nay sự sụp đổ của thị trường nhà ở là nguyên nhân của 7 trong 8 số cơn suy thoái tại Mỹ. Thị trường nhà ở đóng băng hiện nay một lần nữa đánh động các nhà dự báo – việc phục hồi nhanh chóng nền kinh tế Mỹ (sau một hay hai năm) là không có cơ sở.
    
Chi phí cho việc mua, sửa chữa nhà và sắm sửa nội thất là một phần đáng kể của nền kinh tế Mỹ: theo tính toán của hãng Moody’s, trong quý II năm 2010 khoản chi này chiếm 15% GDP. Bởi vậy mọi cơn khủng hoảng nhà ở đều nhanh chóng tác động với toàn bộ nền kinh tế của đất nước. Ngoài ra, tình trạng thị trường nhà ở ảnh hưởng tới khả năng tiêu dùng của dân chúng: giá bất động sản tăng giúp người Mỹ khi đem cầm cố nhà sẽ vay được nhiều tiền hơn để sắm sửa, chẳng hạn mua ô tô. Ngược lại, trong thời kỳ giá bất động sản đi xuống thì những ngôi nhà rẻ tiền không thể đem cầm cố để vay tiền ngân hàng.
    
Yaroslav Lisovolik, chuyên gia ngân hàng ở Nga, cho biết,  việc mua bán nhà là chỉ số rất quan trọng về khả năng tiêu dùng của các gia đình Mỹ. Về phần mình, khả năng tiêu dùng tốt là yếu tố chủ chốt thúc đẩy kinh tế Mỹ phát triển. Nếu xuất hiện sự suy giảm trong hoạt động mua bán nhà thì có nghĩa là lòng tự tin của người tiêu dùng đi xuống. Thị trường chứng khoán Mỹ cũng phản ứng tiêu cực đối với tín hiệu xấu này. Thế rồi tất cả thị trường thế giới lại dõi theo thị trường chứng khoán Mỹ để bắt chước.
    
Giáo sư Natalya Volchkova ở Trường Kinh tế Nga, phân tích: “Số lượng nhà được bán ra tại thị trường nhà ở thứ phát trước hết ảnh hưởng đến tình trạng của lĩnh vực ngân hàng và tài chính. Khi nhà được bán ra tại thị trường chính thì người mua phải vay tín dụng. Sau đó, khi nhà được rao bán ở thị trường thứ phát thì người mua mới lại cũng vay tiền ngân hàng. Cơ chế tín dụng hoạt động như thế đấy và sự phát triển của hệ thống ngân hàng phụ thuộc vào đó. Nếu nhà bán ra chậm thì hệ thống ngân hàng bắt đầu sa lầy”.
    
Thật uổng công nếu ngồi chờ thị trường nhà ở Mỹ nhanh chóng phục hồi. Trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng vừa qua nền kinh tế Mỹ đã tồn tại và phát triển dựa vào nợ nần. Khả năng tiêu dùng tăng, trong đó có việc mua nhà, được bảo đảm bằng khoản tiền vay ngân hàng. Mỹ không thể quay lại mô hình tăng trưởng như thế trong tương lai trước mắt bởi thị trường nhà ở đang đóng băng và nạn thất nghiệp chưa có dấu hiệu giảm xuống. Hiện tại 14,6 triệu người Mỹ (9,5% tổng số người đang ở tuổi lao động) không có việc làm.

(tamnhin)