Cho vay tiêu dùng: Tiềm năng lớn!

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Cùng với các chương trình giảm giá, khuyến mãi nhằm kích cầu, thị trường tiêu dùng cuối năm cũng là dịp để các nhà phân phối hợp tác với các tổ chức tài chính, tín dụng cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, so với thời điểm bùng nổ cuối năm 2007 thì những tháng cuối năm 2008, hoạt động này vẫn chỉ cầm chừng. Mặc khác, trong khi các tổ chức tài chính nước ngoài đã mạnh dạn cho vay thì các ngân hàng “nội” hầu như vẫn khép cửa đối với đối tượng khách hàng này.

Nhu cầu lớn

Theo thống kê của các NHTM tính tới ngày 30/10, hệ thống NHTM thừa khoảng 90.000 tỷ đồng, trong khi đó dư nợ tín dụng tiêu dùng đến cuối tháng 9/2008 của cả hệ thống đạt 79.700 tỷ đồng, chiếm 6,54% tổng dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế. Tính trung bình mức dư nợ vay tiêu dùng theo đầu người chỉ đạt khoảng 921.000 đồng/người. Và theo các chuyên gia trong ngành thì đây là con số quá thấp so với tiềm năng thị trường của Việt Nam. Điều này không những khiến người dân khó có cơ hội tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ mà còn khiến các doanh nghiệp và ngân hàng giảm đáng kể thị phần.

Tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa - Vụ trưởng Vụ Chiến lược Phát triển ngân hàng Ngân hàng Nhà nước nhận định, khảo sát của tập đoàn tư vấn BCG cũng cho thấy mặc dù cho vay tiêu dùng chỉ chiếm 30%-35%/tổng dư nợ nhưng tạo ra trên 60% lợi nhuận của các NHTM hàng đầu châu Á. Lý do rất đơn giản cạnh tranh khốc liệt đã khiến cho tín dụng doanh nghiệp có mức sinh lời ngày càng giảm, trái lại tín dụng tiêu dùng (kể cả thẻ tín dụng) đang có tốc độ tăng mạnh mẽ.

NHNN cũng đã “bật đèn xanh” cho các NHTM nới rộng cho vay các lĩnh vực mà lâu nay họ còn ngần ngại, nhất là bất động sản và khối doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây được xem là đòn bẩy quan trọng đối với sản xuất của doanh nghiệp, ngăn ngừa nguy cơ giảm phát và thiểu phát tiềm tàng. Ông Trần Bắc Hà - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đầu tư và Phát triển VN (BIDV) cho biết, theo chủ trương chung của Chính phủ, nhằm kích cầu thị trường nội địa và thúc đẩy sản xuất phát triển, ngân hàng này có chủ trương mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng, song không phải là tiêu dùng xa xỉ.

BIDV hay LienVietBank đều đang tăng cường tín dụng cho đối tượng doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cụ thể, BIDV cam kết sẽ đạt mục tiêu tổng dư nợ cho vay với doanh nghiệp vừa và nhỏ giai đoạn 2008-2010 đạt con số 60.000 tỷ đồng, chiếm 30% tổng dư nợ của ngân hàng này. Tuy nhiên, con số cụ thể dành cho vay tiêu dùng tính tới thời điểm này chưa được người đứng đầu BIDV đưa ra. LienVietBank mở rộng hơn cho cả dự án phát triển làng nghề; cho CBCNV, hộ gia đình, cá nhân vay mua nhà, đất, xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa nhà ở và các nhu cầu vay liên quan tới bất động sản...

Cho vay tiêu dùng được xem là nghiệp vụ chiếm thị phần lớn và đem lại lợi nhuận nhiều nhất cho các tổ chức tín dụng. Hầu hết tổ chức tín dụng đều đã tiến hành cho vay tiêu dùng từ 10 năm nay, nhưng thị trường này chỉ thật sự sôi động trong khoảng 2 năm trở lại đây, khi có sự tham gia của các ngân hàng thương mại, công ty tài chính nước ngoài.

Vẫn khó vay

Các ngân hàng thương mại cổ phần, những nhà cung cấp mạnh mẽ tiêu dùng tín chấp vào năm trước đã gần như ngừng hẳn hoạt động này. Cho vay tín chấp hiện nay gần như chỉ có hai công ty tài chính “bao sân”, là công ty tài chính Prudential và công ty tài chính Việt SG. Tiêu chuẩn vay ở Prudential cũng khá cao. Theo đó, mức cho vay là gấp sáu lần lương với lương tối thiểu là ba triệu đồng, phải có hộ khẩu tại thành phố. Trong khi trước đó, hồ sơ vay ở HSBC Việt Nam, có giấy tạm trú là được chấp nhận.

Các ngân hàng đều cho biết đang đẩy mạnh cho vay, nhưng với tiêu dùng tín chấp còn dè dặt và cẩn trọng, các tiêu chuẩn thắt chặt lại và nhóm khách hàng cũng thu hẹp. HSBC Việt Nam tuyên bố vẫn tạm ngừng cho vay tín chấp, chỉ chấp nhận cho vay thế chấp với lãi suất hiện ở mức 16,5%/năm. Techcombank - một trong những ngân hàng hàng đầu cho vay tín chấp năm ngoái, giờ đây cũng chưa cho vay lại tín chấp, mà chỉ chấp nhận cho vay tín chấp dưới dạng thấu chi.

Hiện nay nếu có cho tín chấp, ngân hàng chỉ gắn chặt với một số nhà bán lẻ như các siêu thị điện máy lớn, trung tâm thiết bị số… hoặc tập trung vào công nhân viên những công ty nước ngoài. Đồng thời nâng cao chuẩn vay như ngân hàng ACB, vay tín chấp mức lương tối thiểu phải năm triệu đồng, hạn mức chỉ gấp bốn lần lương, và phải có hộ khẩu hoặc KT3. Ngân hàng An Bình vừa bắt đầu cho vay tín chấp lại tuần rồi, nhưng chỉ tập trung vào nhóm đối tượng trung – cao cấp, làm ở đơn vị nước ngoài, thu nhập từ năm triệu đồng trở lên, thời hạn cho vay mua xe giảm xuống còn 10 năm, không còn 15 – 20 năm như trước nữa.

Đó là chưa nói lãi suất cho vay vẫn rất cao và quá trình trả nợ tính trên dư nợ ban đầu. Thí dụ như ở ngân hàng ACB, lãi suất cho vay tín chấp với mức 40 triệu là 15,24%/năm. Theo nhiều ngân hàng, đầu tháng 12 trở đi nhu cầu vay mới thực sự khởi động, vì vậy việc đẩy mạnh cho vay sẽ bắt đầu mạnh vào đầu tháng 12 này.

Vướng trần lãi suất

(Theo báo Diễn đàn doanh nghiệp)