Nobel Hóa học 2009 thuộc về hai người Mỹ, một người Israel

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ngày 7/10 Ủy ban Giải thưởng Nobel 2009 thuộc Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Hóa học năm nay thuộc về các ông, bà Venkatraman Ramakrishnan (Mỹ), Thomas A. Steitz (Mỹ), và bà Ada E. Yonath (Israel).

Giáo sư Venkatraman Ramakrishnan. Ảnh:Wikipedia

Trang web chính thức của Ủy ban Giải thưởng Nobel 2009 cho biết, Giáo sư Venkatraman Ramakrishnan sinh năm 1952, là người Mỹ gốc Ấn Độ làm việc tại Phòng thí nghiệm MRC Sinh học Phân tử, Đại học Cambridge, Vương quốc Anh.

Giáo sư Thomas A. Steitz sinh năm 1940 tại Mỹ, làm việc tại Đại học Yale, New Haven, bang Connecticut, và tại Viện nghiên cứu Y dược Howard Hughes, Hoa Kỳ. Nữ Giáo sư Ada E. Yonath là người Do Thái, sinh năm 1939, làm việc tại Viện nghiên cứu Khoa học Weizmann, Rehovot, Israel.

Giáo sư Venkatraman Ramakrishnan nhận bằng cử nhân hóa sinh tại Đại học Baroda, Ấn Độ, năm 1971, bằng tiến sĩ hóa sinh tại Đại học Ohio, Hoa Kỳ, năm 1976. Ngoài môn hóa sinh, ông còn nghiên cứu rất sâu về lý sinh và sinh học máy tính. Mặc dù mang quốc tịch Mỹ nhưng hiện nay Giáo sư Venkatraman Ramakrishnan đang sống tại Anh.

Các thông tin về đời tư của Giáo sư Thomas Steitz không được đưa nhiều lên các trang tin điện tử. Tại Wikipedia chỉ có vài thông tin ngắn ngủi nói rằng Thomas Steitz sinh tại bang Wisconsin, Hoa Kỳ, là người nổi tiếng về tinh thể học sinh vật (bio-crystallography). Ông đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý sinh và hóa sinh phân tử.

Nữ Giáo sư Ada Yonath.  Ảnh: http://www.nobelprize.org/

Nữ Giáo sư Ada E. Yonath sinh tại thành phố Jerusalem trong một gia đình Do Thái nghèo, bố mẹ bà đều không được học hành đầy đủ. Bà nhận bằng cử nhân hóa học năm 1962, thạc sĩ hóa sinh 1964 đều tại trường Đại học Hebrew Jerusalem.

Năm 1968 bà nhận bằng tiến sĩ về X-ray tinh thể học tại Viện nghiên cứu khoa học Weizmann, được vinh danh trong các vị trí  sau tiến sĩ tại Đại học Carnegie Mellon năm 1969 và Học viện Công nghệ Massachussetts 1970.

Bà nổi tiếng nhất về lĩnh vực tinh thể học sinh vật. Với việc được nhận chung giải thưởng Nobel năm nay, Giáo sư Ada E. Yonath trở thành người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel Hóa học kể từ năm 1964 và là người phụ nữ thứ tư trong lịch sử đoạt giải Nobel Hóa học.

Ba nhà khoa học nói trên được chia đều giải Nobel Hóa học năm nay vì cả ba đều có cống hiến to lớn đối với việc nghiên cứu cấu trúc và chức năng của thành phần ribosome trong tế bào.

Giáo sư Thomas Steitz.  Ảnh: www.nobelprize.org

Cụ thể là cả ba nhà khoa học này đã vẽ được bản đồ ribosome ở cấp độ nguyên tử. Ribosome là một thành tố vô cùng quan trọng của tế bào, từng được các nhà khoa học ví như những nhà máy sản xuất ra protein.

Các mô hình không gian ba chiều do ba nhà khoa học này tạo dựng nên đã cho thấy các loại thuốc kháng sinh khác nhau đã tác động như thế nào đến các ribosomes trong tế bào sống.

Hãng tin AP dẫn thông cáo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, nói rằng kết quả những công trình nghiên cứu của các Giáo sư Venkatraman Ramakrishnan, Giáo sư Thomas A. Steitz, và nữ Giáo sư  Ada E. Yonath đã giúp cho các nhà nghiên cứu hiểu được một cách khoa học về sự sống.

Đồng thời, kết quả đó đã giúp các nhà khoa học tạo ra được những thuốc kháng sinh mới giúp điều trị các bệnh khác nhau, làm giảm nỗi thống khổ của nhân loại.

Một điều thú vị là cả ba nhà khoa học nói trên đều đã cùng sử dụng phương pháp X-ray tinh thể học (X-ray crystallography) để vẽ bản đồ vị trí của từng nguyên tử trong số hàng trăm ngàn nguyên tử hình thành nên ribosome trong tế bào.

Nguyễn Đại Phượng

(Theo Tạp chí Hoạt động Khoa Học // TP )