Sống bình thường dù chỉ có một nửa bộ não

Điểm đặc biệt là đôi mắt cô bé vẫn nhận biết được hai dải hình ảnh trái và phải, chuyện chưa từng xảy ra từ trước tới nay với những người mất nửa não.

Cô bé sống ở Đức, danh tính không được tiết lộ. Người ta chỉ biết em có biệt danh AH. Khi được 3 tuổi, em bất ngờ bị động kinh và co giật ở bên trái cơ thể. Cha mẹ đưa AH tới bệnh viện và qua quá trình chụp cắt lớp, họ được thông báo rằng cô con gái của mình không có bán cầu não phải.

Cả nhà không nhận ra điều bất thường do cô bé vẫn chơi đùa, nghịch ngợm như chúng bạn. Các bác sĩ phỏng đoán não phải của AH đã không phát triển kể từ khi em còn là bào thai. Quá trình này có thể xảy ra từ ngày 28 tới ngày 49 của thai kỳ.

Sau thời gian AH được điều trị, căn bệnh động kinh của cô bé biến mất. Ngoài việc phần cơ thể bên trái hơi yếu hơn bên phải, AH vẫn sống khỏe mạnh. Cô bé đã đi học và thậm chí còn chơi nhiều môn thể thao đòi hỏi thể lực như đua xe đạp, trượt băng.

Tuy nhiên điều gây ngạc nhiên nhất là mắt AH vẫn duy trì khả năng nhìn thấy hai dải hình ảnh trái và phải như người bình thường.

Theo tiến sĩ Lars Muckli ở Trung tâm nghiên cứu hình ảnh thần kinh tại Đại học Glasgow (Anh), đây là hiện tượng hết sức đặc biệt. Thông thường, những bệnh nhân bị cắt bỏ bớt một nửa não để trị chứng động kinh cũng mất đi một nửa dải hình ảnh. Nó giống như khi người ta nhắm một mắt bên trái hoặc bên phải . “Họ chỉ có thể nhìn thấy một nửa thế giới” - Muckli nói. Nhưng AH không giống như vậy.

Sau một thời gian sử dụng phương pháp chụp cắt lớp để nghiên cứu, giờ đây Muckli và các cộng sự của ông đã có câu trả lời. Bình thường, mỗi con mắt gửi các tín hiệu hình ảnh tới hai nửa bán cầu não thông qua hai cụm ống thần kinh riêng biệt. Cụm ống thần kinh của mắt trái, nằm gần mũi, sẽ gửi hình ảnh cho não phải xử lý. Trong khi đó cụm ống thần kinh của mắt phải, nằm gần thái dương, gửi hình ảnh cho não trái.

AH không có được sự bình thường này. Do không có cầu não phải, AH lẽ ra không thể thu nhận và xử lý dải hình ảnh bên trái. Người ta cũng phát hiện rằng con mắt bên phải của AH không phát triển hoàn chỉnh, khiến cô bé có thể bị mù. Tuy nhiên, bộ não của AH đã biến đổi một cách kỳ diệu.

Hình ảnh chụp cắt lớp não bộ của AH cho thấy cô bé thu nhận hình ảnh thế giới từ mắt trái. Các tín hiệu hình ảnh thu được, thay vì chạy về bán cầu não phải đã chuyển qua bán cầu não trái do cụm ống thần kinh thị giác của mắt trái tự chuyển qua kết nối với phần PV não này.

Bán cầu não trái sau đó đã phát triển hai khu vực riêng chuyên xử lý hình ảnh trái, phải. Kết quả là dù chỉ nhìn bằng mắt trái, AH vẫn có hai dải hình ảnh trái, phải. Trường hợp của AH được cho là duy nhất trên thế giới.

Các nhà nghiên cứu lý giải hiện tượng này là do việc thiếu bán cầu não phải đã khiến cơ thể không sản sinh các hóa chất dẫn đường cho cụm ống thần kinh thị giác mắt trái. Do đó, cụm ống thần kinh này đã kết nối với bán cầu não trái.

“Bộ não vốn có khả năng thích ứng cực kỳ uyển chuyển nhưng chúng tôi vẫn rất ngạc nhiên khi thấy nửa cầu não của cô bé có thể thay đổi rất tốt để đền bù lại cho việc thiếu mất nửa não bên kia” - tiến sĩ Muckli nhận xét - “Dù thiếu cầu não, cô bé vẫn có các hoạt động tâm lý bình thường và hoàn toàn có thể sống như mọi trẻ em khác. Cô bé rất dí dỏm, có duyên và thông minh”.

Theo Muckli, việc tìm hiểu kỹ trường hợp của AH sẽ mang lại nhiều thông tin khoa học hữu ích, không chỉ liên quan tới bộ não con người. “Nếu chúng ta có thể hiểu về các thuật toán mạnh mẽ mà não bộ sử dụng để tự sửa chữa khiếm khuyết và trích xuất được các thuật toán đó... chúng có thể được ứng dụng vào máy tính và mang tới kết quả là những bước tiến quan trọng trong việc tạo ra trí thông minh nhân tạo”./.

[ Trở về]