Báo động nợ của doanh nghiệp Việt Nam

Ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc chính sách công, Chương trình giảng dạy kinh tế Fullbright tại Việt Nam, đã công bố con số này tại hội nghị đầu tư 2012, do tạp chí Nhịp cầu Đầu tư tổ chức ngày 16/8, tại TPHCM.

"Đây là tỷ lệ cao so với nhiều nền kinh tế khác, cả nền kinh tế phát triển lẫn mới nổi. Ví dụ, các công ty niêm yết tại Mỹ năm 2011 có tỷ lệ 1,2 lần và tại Trung Quốc có tỷ lệ 1,06 lần", ông Thành nói.

Ông Thành cũng dẫn các số liệu cho thấy, điều này không phải mới xảy ra mà đã có đà phát triển từ nhiều năm, song không được cảnh báo và điều chỉnh kịp thời. Các doanh nghiệp Việt Nam nói chung đã tăng đòn bẩy tài chính từ năm 2007 trở lại đây. Tỷ lệ nợ của doanh nghiệp vào đầu thập niên 2000 cũng đã rất cao. Tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu của 114 doanh nghiệp niêm yết tại sàn chứng khoán TP.HCM (HSX) năm 2007 là 1,2 lần.

Theo điều tra doanh nghiệp Việt Nam của Tổng cục Thống kê 1999 - 2002, tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu năm 1999 là 1,32 lần, năm 2000 là 1,93 lần và năm 2002 là 1,96 lần.

Ông Thành tính toán từ báo cáo tài chính của các công ty quí II cho thấy, tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu theo ngành kinh doanh của ngành xây dựng và bất động sản là cao nhất với tổng nợ phải trả gấp hơn 2 lần vốn chủ sở hữu, tức 207%. Các doanh nghiệp niêm yết phi tài chính có tỷ lệ này là 153%, ngành năng lượng là 144%. Thấp nhất là ngành hàng tiêu dùng với 80%.

Tỷ lệ này tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước chiếm tới hơn 1,73 lần, cao hơn mức bình quân 1,5 lần của các doanh nghiệp niêm yết nói chung.

Đáng lo ngại hơn, theo ông Thành, xu hướng thoái nợ gặp nhiều cản trở. Từ phía các tổ chức tín dụng, ngân hàng hướng đầu tư vào các tài sản tài chính an toàn như trái phiếu hay giấy tờ có giá ngắn hạn, đảo nợ, và hệ quả là tiền vẫn luẩn quẩn trong hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng gần đây đã gia tăng hạng mục "tài sản khác" trong bảng cân đối kế toán.

Từ phía doanh nghiệp, doanh nghiệp có dòng tiền tốt có xu hướng giảm vay nợ. Còn doanh nghiệp khó khăn muốn vay nợ mới nhưng gánh nặng nợ đã quá lớn nên không vay được.

Ông Nguyễn Nam Sơn - thành viên HĐQT, Công ty Chứng khoán Thiên Việt, Giám đốc điều hành Vietnam Capital Partners - cho rằng "Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu của các công ty Việt Nam lên tới 120% so với mức trung bình 45% trong khu vực. Đây là chỉ số đáng báo động vì chỉ cần trên 60% là doanh nghiệp đã có rủi ro phá sản nếu thị trường diễn biến xấu".

(Theo TBKTSG)