Vedan lại “cù cưa”

Đã hơn một năm kể từ ngày cơ quan chức năng bắt quả tang Công ty Vedan Việt Nam xả lén nước thải đầu độc sông Thị Vải; đã hơn một năm, 11.000 lá đơn của nông dân khiếu nại, đòi Công ty Vedan phải bồi thường, hỗ trợ với những gì mà công ty này gây ra cho hàng ngàn hộ nông dân, đến nay mọi chuyện vẫn đang trong vòng luẩn quẩn.

Hết tiền để đầu tư nuôi tôm sau khi bị ảnh hưởng ô nhiễm sông Thị Vải, người
dân huyện Long Thành, Đồng Nai phải kiếm sống qua ngày bằng nghề cào lưới

Bốn lần thương thảo vẫn không xong

Giữa tháng 4-2009, Vedan đề xuất số tiền 25 tỉ đồng gọi là hỗ trợ cho nông dân 2 tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu và TPHCM, tuy nhiên đi kèm theo đó là điều kiện “phải đáp ứng được các tiêu chí”. Tất nhiên các hội nông dân (HND) đã phản ứng vì số tiền này do Vedan tự đưa ra, làm ngược với quy trình của bản ghi nhớ được ký kết giữa Vedan và các HND.

Đến ngày 8-5, Vedan và các HND lại gặp nhau để thương thảo lần thứ hai. Tại đây, các HND đã nhất trí đề nghị Vedan hỗ trợ 48% trên mức độ thiệt hại của các hộ nuôi trồng và 45% đối với những hộ khai thác, đánh bắt thủy sản. Tuy nhiên, Công ty Vedan tiếp tục không đồng ý và viện lý do là “không có cơ sở đòi bồi thường”.

Đến tháng 6-2009, các HNDcó vẻ “xuống nước”, đề nghị Vedan cho biết quan điểm về số tiền bồi thường và mức bồi thường. Thế nhưng Công ty Vedan vẫn đề nghị các HND phải có chứng cứ khoa học, chứng minh thiệt hại ô nhiễm do Vedan gây ra. Do Vedan cứ mãi “cù cưa”, mới đây, ngày 25-9, lãnh đạo các HND đã làm việc trực tiếp với Tổng Giám đốc Công ty Vedan Việt Nam, ông Kun Hsing Yan.

Tổng hợp từ 11.000 đơn khiếu nại của nông dân các địa phương, số tiền đòi Vedan bồi thường thiệt hại lên đến hàng ngàn tỉ đồng. Tuy nhiên, 3 HND đã thống nhất chỉ yêu cầu Vedan hỗ trợ 569 tỉ đồng (Đồng Nai hơn 120 tỉ đồng, TPHCM trên 135,5 tỉ đồng và Bà Rịa-Vũng Tàu 296 tỉ đồng) nhưng ông Yan vẫn không chấp nhận và yêu cầu phải xác định tiêu chí và phạm vi ảnh hưởng của việc gây ô nhiễm môi trường mới có căn cứ để xác định mức độ thiệt hại.

Tiếp tục chờ!

Ông Nguyễn Văn Phụng, Phó Chủ tịch HND TPHCM, cho biết 3 HND đề nghị bồi thường số tiền 569 tỉ đồng chỉ bằng 45%-48% so với thiệt hại thực tế. Vì vậy, HND TP đã đề nghị UBND TPHCM chỉ đạo các ngành chức năng thống kê, báo cáo Bộ Tài nguyên – Môi trường (TN-MT).
 
Sau khi các ngành đánh giá cụ thể và khi có đánh giá của hội đồng khoa học (do Bộ TN-MT thành lập) xác định mức thiệt hại, nếu Vedan không bồi thường thì hội sẽ đứng ra đại diện nông dân khởi kiện.

Về vấn đề này, tại cuộc họp ngày 25-9, Công ty Vedan đã đồng ý cử đại diện của công ty phối hợp cùng HND ba địa phương đi khảo sát vùng bị ảnh hưởng trong tháng 10-2009. Tuy nhiên, đến nay, các HND vẫn chưa nhận được sự hợp tác từ phía Công ty Vedan.

Liên quan đến việc này, HND tỉnh Đồng Nai cho biết ngày 23-10, Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT) sẽ làm việc trực tiếp với các HND để cùng thống nhất việc kê khai, đánh giá thiệt hại, bắt đầu cho việc lập chứng cứ khoa học cụ thể để đòi Công ty Vedan bồi thường. Tổng cục Môi trường cho biết cuối năm 2009, cơ quan này sẽ hoàn tất báo cáo đánh giá thiệt hại ô nhiễm môi trường trên lưu vực sông Thị Vải.

Báo cáo này hoàn thành sẽ đủ điều kiện để khẳng định chủ các nguồn thải gây ô nhiễm bao nhiêu để đòi bồi thường thiệt hại cho người dân.