Băng mafia ‘Ndrangheta sa lưới

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Hơn 300 nghi can tội phạm, công chức, doanh nhân và cả bố già Domenico Oppedisano của đế chế mafia khét tiếng ’Ndrangheta vừa bị tóm gọn trong một chiến dịch truy quét quy mô chưa từng có kể từ 15 năm qua.

Một nghi can bị bắt giữ tại Reggio Calabria, phía nam nước Ý, ngày 13-7 trong đợt truy quét băng đảng ‘Ndrangheta - Ảnh: AFP

Một mẻ lưới đã ụp xuống mafia Ý. Khoảng 3.000 cảnh sát và nhân viên điều tra đã được tung vào chiến dịch truy quét diễn ra lúc bình minh ngày 13-7 tại hàng loạt khu vực ở miền nam và những vùng giàu có của miền bắc nước Ý, những nơi đã trở thành “lá phổi kinh tế” của ‘Ndrangheta. Đây cũng là những nơi mà băng đảng tội phạm này cấu kết với giới quý tộc mafia (bác sĩ, chủ doanh nghiệp, quan chức cao cấp, dân biểu...). 320 tên mafia đã bị thộp cổ. Bố già Oppedisano, 80 tuổi, bị sa lưới tại một thị trấn ven biển ở Calabria. Còn thủ lĩnh miền bắc, Pino Neri, bị tóm tại Milano cùng 160 thuộc hạ. Hàng trăm thủ lĩnh của các dòng tộc trực thuộc cùng các quan chức y tế và bốn cảnh sát vùng Lombardy cũng bị bắt giữ vì có liên quan đến băng đảng tội phạm này.

’Ndrangheta đứng chân ở Calabria, một vùng ở phía nam, là một trong bốn tổ chức tội phạm quyền lực nhất nước Ý gồm băng mafia Cosa Nostra ở Sicily, băng Camorra ở Napoli và băng Sacra Corona Unita ở Puglia. Thậm chí nó còn được đánh giá là hùng mạnh và tàn độc hơn dù không nổi tiếng như Cosa Nostra, từng được thế giới biết đến qua phim Bố già.

Cảnh sát thu giữ nhiều vũ khí, ma túy và một lượng tiền mặt, tài sản trị giá hơn 76 triệu USD. Cảnh sát mô tả chưa bao giờ có một chiến dịch quy mô tương tự như lần này kể từ năm 1995. Thủ tướng Ý Silvio Berlusconi tỏ ra vui mừng về “những thành tích to lớn chưa từng có trong lịch sử chống các băng đảng tội phạm ở đất nước này”.

“Chiến dịch đã giáng một đòn mạnh lên hệ thống phạm tội của ‘Ndrangheta, về tổ chức lẫn tài chính - Bộ trưởng nội vụ Roberto Maroni tuyên bố - Các vụ bắt giữ đã khẳng định miền bắc nước Ý thật sự là một sân khấu cho các hoạt động phi pháp của ‘Ndrangheta”. Các nghi can sẽ bị xét xử với các tội giết người, hợp tác với mafia, buôn lậu ma túy, vũ khí và hàng loạt tội danh khác.

Cuộc thanh trừng nội bộ

Trước vụ bắt giữ, từ nhiều năm qua lực lượng điều tra đã âm thầm thu thập bằng chứng về hoạt động của băng ’Ndrangheta. Những dữ liệu thu được đã hé mở một thế giới ngầm tưởng chừng chỉ có trong phim ảnh.

Một đoạn ghi âm năm 2009 đã lưu lại khoảnh khắc quan trọng khi Oppedisano được bầu làm thủ lĩnh mới tại lễ cưới con của hai thủ lĩnh khác trong nhóm, một đám cưới hoành tráng với sự tham gia của hàng ngàn khách mời. Cảnh sát cũng ghi được cảnh 22 thành viên miền bắc nâng cốc chúc mừng nhau vài tuần sau khi “bố già” Oppedisano lên ngôi thủ lĩnh. Trớ trêu là cuộc vui lại diễn ra ở một khu tưởng niệm các thẩm phán chống ma túy bị sát hại một thập niên trước tại Milan như một sự chế giễu đối với sự bất lực của chính quyền.

“Từ 1-8-2009, cảnh sát cũng ghi được tất cả các cuộc đàm phán quan trọng của các dòng tộc thuộc băng nhóm” - công tố viên Giuseppe Pignatone khẳng định. Đó là khoảng 40 cuộc họp bàn về vấn đề làm ăn tại Lombardy, địa bàn hái ra tiền của ’Ndrangheta, các cuộc bình bầu hay đại hội có sự tham dự của khoảng 1.000 thành viên dưới sự chủ trì của “bố già” Oppedisano.

Đợt truy quét được quyết định sau khi cảnh sát nắm được thông tin đang nổ ra mâu thuẫn giữa bộ phận ở miền bắc và miền nam của ’Ndrangheta. Các dòng tộc miền bắc ngày càng muốn khẳng định vị trí trung tâm về chính sách cũng như tài chính của tổ chức và muốn ly khai. Tuy nhiên, ý định này thất bại bởi nhóm này vẫn muốn duy trì đầu não ở Calabria vì tất cả những thủ lĩnh quan trọng nhất đều ở đây. Sự chia rẽ dẫn đến một cuộc thanh trừng lẫn nhau khi các thủ lĩnh miền nam gửi sát thủ đến tính sổ những kẻ nổi loạn.

Cơ chế tội phạm mới

’Ndrangheta là một băng tội phạm khởi nghiệp bằng con đường bắt cóc đòi tiền chuộc và giấu xác nạn nhân tại các vùng núi của Calabria trước khi chuyển sang hợp tác với các băng đảng Colombia buôn bán ma túy. Băng đảng này không thu hút nhiều sự chú ý ngoài vụ giết sáu người tại Duisberg, Đức năm 2008.

Tuy nhiên, ’Ndrangheta được đánh giá là một băng nhóm tội phạm quyền lực nhất thế giới, nắm giữ vai trò quan trọng trong mạng lưới buôn lậu ma túy tại châu Âu và toàn thế giới (đặc biệt là ở Đức, Canada, Thụy Sĩ, Úc). Doanh số của ’Ndrangheta lên đến 44 tỉ euro. Được mô tả là “doanh nghiệp số 1 của cả nước”, lợi nhuận của mafia Ý tương đương 7% GDP của cả nước này. Riêng lợi nhuận của ’Ndrangheta chiếm đến 3% nguồn của cải làm ra hằng năm của nước Ý, trong đó một nửa là từ buôn bán ma túy, hơn cả GDP của hai nước Slovenia và Estonia cộng lại.

Một trong những phát hiện mới của chính quyền Ý khi bóc gỡ đường dây liên hệ của ’Ndrangheta là băng này được tổ chức hết sức chặt chẽ và không chỉ là sự kết hợp giữa các dòng tộc mafia như những băng đảng khác. Cơ chế quyền lực của nó được xây dựng theo hình kim tự tháp với quyền lực tập trung ngày càng lớn vào những cấp cao hơn dù tầm hoạt động của nó có dàn trải. “Bố già” Oppedisano nắm giữ vị trí chóp bu của bộ máy.

Tuy nhiên, đáng lo ngại là sự khuynh loát của ’Ndrangheta đối với hệ thống tài chính, đặc biệt là hệ thống y tế của Ý. “Chăm sóc sức khỏe là lĩnh vực chúng nhắm đến, bởi nó cho phép chúng thiết lập quan hệ trong bộ máy công quyền và chính trị” - công tố viên Alberto Cisterna giải thích. Từ đây chúng tiếp cận và từng bước chi phối các hợp đồng kinh doanh, thậm chí cả những dự án tầm cỡ như dự án Hội chợ thương mại thế giới tại Milan vào năm 2015. Chúng cũng đầu tư vào hàng loạt dự án trong nước lẫn ngoài nước như nhà hàng, khách sạn, siêu thị và cả y tế bằng lợi nhuận bất hợp pháp kiếm được từ các hoạt động tội phạm.

Đợt truy quét nhắm vào tội phạm Calabria gần đây nhất của chính quyền Ý diễn ra vào những năm 1990 và từng ấy thời gian cũng đủ để các băng nhóm bành trướng thế lực chủ yếu thông qua hoạt động buôn ma túy. Thủ tướng Berlusconi đã cam kết chống tội phạm có tổ chức và triển khai hàng loạt vụ càn quét bắt giữ hơn 5.800 nghi can và số tài sản trên 2,5 tỉ USD từ trước đến nay.

TRẦN PHƯƠNG (Theo AFP, AP)// Tuổi Trẻ