Mua xe ô tô bị lỗi: Bắt đền ai?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Công ty Thiên Trường đến khiếu nại tại Công ty Ford Việt Nam vì xe Ford Transit bị lỗi

Việc xe của hàng loạt hãng xe danh tiếng thế giới bị triệu hồi do lỗi kỹ thuật là lời cảnh tỉnh đối với các nhà quản lý Việt Nam. 

“Sự cố” của các hãng sản xuất ô tô trên thế giới hé lộ một thực tế: Việt Nam chúng ta chưa quen đối phó với những tình huống này. Thị trường ô tô du lịch Việt Nam hiện có mặt gần như đầy đủ các hãng xe danh tiếng trên thế giới. Trong nước cũng có tới hơn 10 liên doanh sản xuất lắp ráp ô tô. Việc triệu hồi xe để khắc phục lỗi là chuyện vẫn xảy ra trong lĩnh vực sản xuất ô tô. Tuy nhiên, theo một quan chức của Cục Đăng kiểm Việt Nam thì “Việt Nam vẫn chưa có các quy định về triệu hồi xe ô tô”. Dường như việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực này chưa được quan tâm thích đáng!

Lo ngay ngáy vì xe nhập

Thông tin nhà sản xuất ô tô Toyota thu hồi xe trên toàn cầu do lỗi kỹ thuật ở bộ phận chân ga đã gây xáo động thị trường ô tô Việt Nam. Cả nghìn khách hàng “trót” mua xe nhập khẩu của Toyota đã mất nhiều tuần lo lắng khi không biết trông vào ai để kiểm tra, rà soát xem sản phẩm của mình có bị lỗi, thuộc diện phải triệu hồi không, nếu bị lỗi thì ai sẽ là đơn vị thu hồi để sửa chữa sản phẩm…

Đơn vị “danh chính ngôn thuận” nhất tại Việt Nam là Công ty Toyota Việt Nam thì thoạt đầu cho rằng “không thuộc trách nhiệm của mình” vì “đây không phải sản phẩm do Toyota Việt Nam sản xuất, nhập khẩu, phân phối”. Để hỗ trợ giúp đỡ (nếu có), nhà sản xuất này phải chờ ý kiến từ công ty mẹ (Xem thêm bài trang 48). Các doanh nghiệp nhập khẩu sản phẩm chủ yếu là doanh nghiệp thương mại, không phải là đại lý chính thức của nhà sản xuất. Họ mua gom, mua chọn từ các cửa hàng bán xe lẻ, các đại lý thứ cấp ở nước ngoài để đưa về Việt Nam bán lại nên không biết làm cách nào để có được sự trợ giúp kỹ thuật từ nhà sản xuất.

Ai bảo vệ người tiêu dùng?

Sự việc khiếu nại về chất lượng sản phẩm giữa Công ty Cổ phần Du lịch Thương mại và Đầu tư Thiên Trường, Hà Nội (Công ty Thiên Trường) và Công ty Ford Việt Nam lại cho thấy một thực tế khác. Theo khiếu nại của Công ty Thiên Trường, 5 chiếc xe Ford Transit phiên bản 2007 mà họ đang sử dụng có hiện tượng vù ga bất thường, có thể dẫn đến nguy hiểm trong quá trình vận hành. Thực tế, theo nhà sản xuất, đây không phải là lỗi kỹ thuật mà chỉ là một tính năng hỗ trợ người sử dụng của sản phẩm. Song, Công ty Thiên Trường không hài lòng với nội dung giải thích của nhà sản xuất và dự định khiếu nại.

Vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm, nhưng cũng phải đến chục ngày sau đại diện Cục Đăng kiểm mới chính thức có ý kiến cho rằng, dòng xe Ford Transit 2007 không mắc lỗi kỹ thuật. Không những chậm, theo Công ty Thiên Trường, cơ quan đăng kiểm đã không khách quan khi không trực tiếp kiểm tra 5 chiếc xe mà doanh nghiệp khiếu nại. Thay vào đó, Cục chỉ kiểm tra một mẫu sản phẩm tương tự của Ford Việt Nam. Thậm chí cơ quan này cũng không có khuyến cáo gì về việc có nên để 5 chiếc xe nói trên tiếp tục lưu hành hay cần phải kiểm tra xác định lỗi một cách chính xác.

Trách nhiệm của nhà nhập khẩu

Theo các chuyên gia, việc các hãng ô tô phát hiện lỗi phải triệu hồi sản phẩm để sửa chữa không phải là việc hy hữu. Vấn đề ở đây là cách xử lý đối với các sự cố này.

Ông Đỗ Hữu Đức - Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, ở các nước phát triển, việc triệu hồi xe để sửa chữa, khắc phục là hoạt động hết sức bình thường và xảy ra tương đối thường xuyên đối với tất cả các hãng sản xuất xe cũng như với người tiêu dùng. Tuy nhiên, ở Việt Nam đến nay vẫn chưa có các quy định này. Ông Đức thông tin thêm, Việt Nam hiện chưa có các quy định về điều kiện kỹ thuật đối với doanh nghiệp nhập khẩu ô tô, đặc biệt là các quy định về hệ thống bảo dưỡng sửa chữa và các dịch vụ sau bán hàng. Vì vậy, hầu như doanh nghiệp nào, bất kể quy mô lớn hay bé, cũng có thể nhập khẩu hoặc mở cửa hàng bán xe. “Cách đây 5 năm, chúng ta cũng đã đưa việc xây dựng một văn bản pháp lý kỹ thuật về triệu hồi xe vào kế hoạch, nhưng thời điểm đó do còn có nhiều ý kiến khác nhau nên rút cục chưa thực hiện được”, quan chức này cho biết.

Việc Toyota triệu hồi xe bị lỗi diễn ra trên toàn cầu, nhưng khá lâu sau khi Chính phủ có văn bản yêu cầu lập đoàn công tác liên bộ do Bộ Công Thương chủ trì để kiểm tra những xe ô tô nhập khẩu bị lỗi thì các cơ quan quản lý mới “ra tay”. Theo đó, Bộ Công Thương thì gửi công văn đến Bộ Giao thông - Vận tải yêu cầu phối hợp quản lý hoạt động nhập khẩu đối với xe bị lỗi kỹ thuật. Còn Cục Đăng kiểm vào cuộc để đưa ra thông báo rằng, có 31 chiếc thuộc danh sách 8 mẫu xe mà phía Toyota tại Mỹ đã công bố kẹt chân ga và đang thu hồi sửa chữa không được cơ quan này cấp đăng kiểm.

Việc xử lý những chiếc xe bị lỗi đã nhập khẩu vào Việt Nam và được cấp đăng kiểm cũng được xem là chậm. Mãi đến tận đầu tháng 3/2010, Cục Đăng kiểm Việt Nam mới có văn bản gửi các doanh nghiệp nhập khẩu xe ô tô trên toàn quốc, yêu cầu thu hồi và sửa chữa xe cho khách hàng đã mua xe Toyota nhập khẩu bị lỗi. Tuy nhiên, hiện cơ quan này mới nhận được báo cáo của một doanh nghiệp nhập khẩu với nội dung: không nhận được phản ánh nào của khách hàng về xe lỗi. Trong khi đó, theo thống kê chưa đầy đủ, tại Việt Nam đang có khoảng 1.700 xe của Toyota thuộc diện phải triệu hồi sửa chữa.

Đó là chưa kể sản phẩm của nhiều hãng xe khác cũng đang rơi vào cảnh ngộ này. Tuy nhiên, các biện pháp quản lý nói trên của cơ quan chức năng mới đang chỉ áp dụng đối với xe của Toyota mà thôi. Rõ ràng, việc siết chặt các quy định đối với nhập khẩu xe là hết sức cần thiết.

(Theo Hương Viên // Báo Doanh nhân)