Lạm phát 2012 sẽ “thấp một cách kỳ lạ”

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trong lúc các tổ chức Nghiên cứu kinh tế uy tín thế giới dự báo về lạm phát Việt Nam năm 2012 chỉ quanh mốc 9%, tiến sĩ Nguyễn Đức Thành lại đưa ra con số khá sốc: 6,2%.

-------------------------------------
 

Vẫn ám ảnh lạm phát

Vài năm trở lại đây, ngay cả khi tăng trưởng được coi là ưu tiên hàng đầu, vẫn luôn có những tranh luận xung quanh việc nên ưu tiên tăng trưởng hay ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, mặc dù về lý thuyết vẫn có thể vừa tăng trưởng vừa đảm bảo ổn định nếu nền kinh tế khắc phục được các vấn đề yếu kém trầm kha.

Câu hỏi đặt ra là: Cần giảm tăng trưởng bao nhiêu để giảm lạm phát tới mức có thể chấp nhận được? James Riedle, Giáo sư Kinh tế Quốc tế thuộc Đại học Johns Hopkins và là chuyên gia của dự án STAR thuộc Cơ quan hỗ trợ phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) nói, vẫn chưa có một câu trả lời xác đáng nào vì câu trả lời phụ thuộc vào vấn đề tâm lý hơn là kinh tế. "Nếu các hộ gia đình cũng như các doanh nghiệp đều tin rằng, các chính sách của Chính phủ sẽ có hiệu quả trong việc giảm lạm phát, thì mục tiêu giảm lạm phát sẽ đạt được tương đối nhanh chóng và ít gây tổn thương cho nền kinh tế. Nhưng nếu họ không tin tưởng vào các chính sách này hoặc nghi ngờ Chính phủ sẽ thay đổi sang chính sách khác, thì mục tiêu giảm lạm phát có lẽ sẽ còn kéo dài dai dẳng và tốn nhiều công sức, của cải. Cái giá phải trả cho việc giảm lạm phát càng cao, thời gian để đạt được nó càng dài thì chính phủ lại càng dễ buông xuôi chính sách và các doanh nghiệp cũng như kinh tế hộ gia đình lại càng mất niềm tin rằng, chính sách này sẽ thành công", ông phân tích. Về lâu dài, vẫn theo ông James Riedle, một chương trình cải cách triệt để nhằm tăng tính hiệu quả của nền kinh tế là cần thiết cho cả hai mục tiêu tăng trưởng và ổn định, trong đó đặc biệt cần chú trọng đến vấn đề hiệu quả hoạt động của khối doanh nghiệp nhà nước.

Trong khi đó, theo ông Phạm Thế Anh, một chuyên gia thuộc Trung tâm nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) thuộc Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, thực tế ở Việt Nam trong thời gian qua có nhiều động thái điều hành không hợp lý, "làm khó" cho mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô.

Chẳng hạn, hàng năm Ngân hàng Nhà nước thường đồng thời công bố hai mục tiêu là tăng trưởng cung tiền và mục tiêu lạm phát. Ví dụ như năm 2010, cơ quan này đồng thời đặt mục tiêu tăng trưởng cung tiền là 20% và mục tiêu lạm phát là 8%. Đây là những mục tiêu mà theo chuyên gia này là "chứa đựng nhiều mâu thuẫn". "Việc theo đuổi tăng trưởng cung tiền ở mức cố định sẽ khiến cho chính sách tiền tệ mất đi tính linh hoạt trong việc kiểm soát lạm phát. Rõ ràng, chúng ta không thể đồng thời vừa tăng cung tiền vừa cắt giảm lạm phát trong trường hợp cần thiết. Quan trọng hơn, ấn định mục tiêu tăng trưởng cung tiền ở mức 20% là cao một cách bất hợp lý. Việc theo đuổi mục tiêu tăng trưởng cung tiền quá cao trong thời gian dài sẽ dẫn đến việc lạm phát thực tế vượt xa mức mục tiêu, gây ra bong bóng giá trên thị trường tài sản", ông Phạm Thế Anh phân tích.

Về lý thuyết, để thực hiện quy tắc mục tiêu lạm phát, trong thời gian qua Ngân hàng Nhà nước thường dùng công cụ lãi suất cơ bản để từ đó tác động đến các loại lãi suất khác và tổng cầu của nền kinh tế. Tuy nhiên, việc điều chỉnh lãi suất này thường được coi là chậm chạp, tức là chỉ phản ứng sau khi lạm phát đã xảy ra, và thiếu tính ngăn chặn.