UBGSTCQG: Lạm phát và tiền tệ tiếp tục là áp lực trong những tháng cuối năm

Trong báo cáo về tình hình kinh tế tháng 9 vừa qua của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (UBSGTCQG), cơ quan này nhấn mạnh trong những tháng còn lại của năm 2012 Chính phủ cần tính toán và có những bước đi thận trọng trong việc điều chỉnh giá một số hàng hóa, dịch vụ. Trước mắt tạm thời chưa điều chỉnh thêm giá trong tháng 10 để củng cố tâm lý thị trường.

Không nên điều chỉnh thêm giá trong tháng 10

Lạm phát tháng 9 đã tăng vọt lên 2,2% so với tháng 8. Đây là mức tăng cao nhất trong 16 tháng qua và đáng lưu ý là CPI tăng vào tháng 9 ở mức cao là ngoài quy luật của những năm gần đây.

CPI tăng chủ yếu do các nhóm hàng giáo dục, dược phẩm y tế, xăng dầu và chi phí giao thông. Riêng chi phí giáo dục và dược phẩm y tế với mức tăng lần lượt là 10,54% và 17,02% đã góp phần làm lạm phát tăng 1,54%. Giá xăng dầu tăng cũng đã làm cho giá giao thông tăng tương ứng 3,83%.

Theo tính toán của UBGSTCQG, nếu loại trừ yếu tố thời vụ (điều chỉnh lại phí giáo dục và giá dược phẩm, y tế) CPI tháng 9 là 1,05% và CPI lõi sau khi điều chỉnh yếu tố thời vụ là 0,70%.

Như vậy CPI tháng 9 tăng cao không phải do tác động của chính sách vĩ mô song mức biến động mạnh này rất dễ gây tâm lý tiêu cực, có thể tác động đến hành vi của người tiêu dùng cũng như giới kinh doanh.

Trong điều kiện “lạm phát kỳ vọng” của Việt Nam vẫn rất lớn, việc điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ cơ bản theo giá thị trường cần được tính toán lựa chọn cả về thời điểm và mức điều chỉnh.

Những tháng cuối năm, theo quy luật giá hàng hóa thường có xu hướng tăng. Cùng với đó, giá lương thực trên thế giới được dự báo tiếp tục tăng từ đó sẽ ảnh hưởng đến giá nhóm hàng lương thực trong nước.

Ngoài ra, do tác động của yếu tố dịch bệnh và chi phí chăn nuôi cao (do tác động của giá thức ăn gia súc, lãi suất cao) đã ảnh hưởng khá nhiều đến sản xuất chăn nuôi.

Đây là những nhân tố gây tác động đến CPI cần được nghiên cứu và có giải pháp khắc phục và hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu điều chỉnh giá điện vẫn rất lớn và giá xăng dầu vẫn rất khó dự báo khi thị trường dầu thô trên thế giới vẫn chịu tác động bởi nhiều nhân tố bất định.

Xuất hiện dấu hiệu gia tăng vượt trần lãi suất

Ủy ban Giám sát Thị trường cũng lưu ý, lĩnh vực tiền tệ ngân hàng xuất hiện một số dấu hiệu cảnh báo cần được quan tâm sát sao. Lãi suất huy động đã có dấu hiệu tăng vượt trần quy định từ đầu tháng 9, đó là chỉ báo cho thấy 1 số ngân hàng có thể có khó khăn về thanh khoản.

Bên cạnh đó, khối lượng giao dịch trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng đang có dấu hiệu chậm lại (doanh số giao dịch liên ngân hàng tháng 9 giảm 60%), điều này sẽ buộc NHNN phải có chính sách linh hoạt hơn trong việc hỗ trợ thanh khoản cho những ngân hàng gặp khó khăn dù chỉ tạm thời.

Cần sớm ban hành các quy định sau ngày cấm NHTM huy động và cho vay vàng

Về thị trường vàng, Ủy ban này cho biết, giá vàng biến động mạnh, một mặt do tác động của giá vàng thế giới tăng cao, mặt khác do hiệu ứng chính sách về vàng của NHNN sẽ chấm dứt hoạt động huy động và cho vay vàng của các NHTM vào 25/11/2012 nhưng thị trường chưa có thông tin về chính sách cụ thể sẽ xử lý những vấn đề liên quan tới vàng sau ngày 25/11/2012 như thế nào.

Các dấu hiệu trên đây diễn ra trong cùng một khoảng thời gian, nếu không được khắc phục sớm sẽ rất dễ tạo hiệu ứng cộng hưởng gây tác động tâm lý tiêu cực đến thị trường, ảnh hưởng lớn tới việc kiểm soát lạm phát những tháng cuối năm.

Hơn nữa, nếu thị trường vàng biến động làm thay đổi cân đối cung cầu về vàng tất yếu sẽ tác động đến thị trường ngoại hối và gây biến động đến tỷ giá.

Khánh Linh