Lợi nhuận ngân hàng có còn phong độ?

10 tháng đầu năm 2009, Techcombank đạt trên 1.845 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế. Ngân hàng này cho biết, dự kiến 2 tháng cuối năm sẽ đạt trung bình 200 tỷ đồng/tháng và hoàn thành vượt mức kế hoạch đã được điều chỉnh cho năm 2009 là 2.200 tỷ đồng.

Cũng trong 10 tháng đầu năm, LienVietBank thu về 478,6 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, đạt 103% kế hoạch năm; MaritimeBank đạt 780 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, dự kiến cả năm đạt trên 1.000 tỷ đồng so với kế hoạch đưa ra hồi đầu năm là 600 tỷ đồng; MB đạt 1.000 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, vượt chỉ tiêu đưa ra hồi đầu năm.

VCB dự kiến thu về 4.000 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế cả năm, thay vì mức 3.400 tỷ đồng như chỉ tiêu ban đầu, bởi 10 tháng đầu năm đã đạt con số này. Tại ACB, một cán bộ cấp cao cho biết, việc hoàn thành kế hoạch lợi nhuận ở mức 2.700 tỷ đồng cho cả năm là trong tầm tay.

Có thể nói, việc hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận là không quá khó đối với các ngân hàng. Thậm chí, số ngân hàng vượt kế hoạch đang ngày một gia tăng. Song, thị trường đang tạo áp lực cho các ngân hàng, đặc biệt là khi giá vàng tăng cao, tỷ giá trên thị trường tự do duy trì hơn 19.000 VND/USD...

Hiện nay, huy động vốn của các ngân hàng đang chậm lại, trong khi đó, chi phí đầu vào tăng do lãi suất cơ bản tăng. Trần lãi suất đầu ra tuy được nới thêm, nhưng với chủ trương kiểm soát tăng trưởng tín dụng của NHNN khi dư nợ toàn ngành đã vượt qua ngưỡng 30% đã dẫn đến nguồn thu từ tín dụng giảm đáng kể.

Tổng giám đốc Techcombank, ông Nguyễn Đức Vinh cho biết, sở dĩ Ngân hàng đạt lợi nhuận 10 tháng nêu trên là do nguồn thu từ dịch vụ chiếm tỷ lệ khá cao. Đặc biệt là dịp cuối năm, các hoạt động dịch vụ của Techcombank gia tăng đã đóng góp đáng kể vào lợi nhuận của Ngân hàng.

Trao đổi với ĐTCK, ông Nguyễn Đình Tùng, Phó tổng giám đốc MaritimeBank cho rằng, có một quy luật đối với những thị trường đang phát triển là nguồn lợi nhuận từ hoạt động tín dụng sẽ giảm dần. Trước đây, lợi nhuận thu về của các ngân hàng chủ yếu từ chênh lệch lãi suất đầu vào - đầu ra. Nguồn thu từ tín dụng chiếm đến 90% trong tổng nguồn thu đóng góp vào tổng lợi nhuận ngân hàng nên đã từng có quy định khống chế ngân hàng chỉ được phép hưởng chênh lệch lãi suất đầu vào - đầu ra ở mức 4,2%/năm. "Còn trong bối cảnh thị trường hiện nay, các ngân hàng chỉ mong được hưởng mức chênh lệch 1 - 1,5%/năm", ông Tùng nói.

Thực tế, với mức lãi suất huy động bình quân hiện được các ngân hàng áp dụng trên 9,8%/năm và kế hoạch sẽ điều chỉnh lên sát mức 10,5%/năm trong tháng 12 tới thì so với trần lãi suất cho vay 12%/năm, chênh lệch thu về của ngân hàng chỉ tối đa là 1,5%/năm. Với các ngân hàng quy mô vừa và nhỏ, để cạng tranh thu hút khách hàng mở rộng thị phần, chỉ có thể kỳ vọng mức chênh lệch khoảng 1%/năm.

Theo các chuyên gia, ngân hàng cần đa dạng hóa sản phẩm, gia tăng thị phần dịch vụ, thay vì tập trung vào hoạt động truyền thống là cho vay như lâu nay, vì chênh lệch lãi đầu vào - đầu ra sẽ dần thu hẹp. Nếu chỉ dựa vào hoạt động tín dụng, khả năng lợi nhuận sụt giảm trong thời gian tới là điều khó tránh khỏi. Lợi nhuận sẽ chỉ tăng trưởng ở những ngân hàng có chiến lược phát triển dịch vụ tốt.

Đặc biệt, sang năm 2010, cạnh tranh sẽ gay gắt hơn khi khủng hoảng dần đi qua, các tập đoàn tài chính lớn trên thế giới ổn định trở lại và tính đến việc mở rộng hoạt động đầu tư ở nước ngoài nên phát triển tốt dịch vụ là yếu tố quan trọng để gia tăng thị phần và tăng tốc lợi nhuận. Song, để làm được điều này hoàn toàn không dễ đối với các ngân hàng, nhất là những đơn vị có quy mô nhỏ.