Phương pháp mới phòng chống lây nhiễm HIV ở Châu Phi

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Việc cắt bao quy đầu ở nam giới trở nên phổ biến như là một cách để ngăn chặn sự lây nhiễm HIV ở sub-Saharan, Châu Phi nhưng nhu cầu cho hoạt động này vượt ngoài nguồn trợ cấp.

Các phòng khám giảm giá hỗ trợ hoặc miễn phí cho phẫu thuật cắt bao quy đầu ở sub-Saharan Châu Phi  là một quá trình hoạt động phòng chống HIV từ bên trong và còn mang lại nhiều lợi ích khác, các nhà nghiên cứu báo cáo.

Nhưng các tổ chức chính phủ trong khu vực có cái nhìn hạn hẹp đối với hoạt động này. Như kết quả cho biết, nhu cầu ở nhiều quốc gia vượt quá xa khả năng hỗ trợ.
“Thời gian hiện tại là nghỉ hè và các phòng khám hoàn toàn đầy ứ người”, Robert Bailey thuộc khoa nghiên cứu dịch tễ học của đại học Illinois, Chicago trong dự án cắt bao quy đầu nam giới ở Kisumu, Kenya đã cho biết. Các phòng khám nơi mà Bailey thực hiện nghiên cứu hỗ trợ phẫu thuật cắt bao quy đầu ở nam giới từ 10 tuổi trở lên nhưng hầu hết các khách hàng là những người đàn ông tuổi từ 20 đến 25.

Những điều trãi qua ở Kisumu đang được lập lại một cách rời rạc qua miền Bắc và miền Tây Châu Phi, những khu vực này là nơi có số lượng lớn những người đàn ông chưa được cắt bao quy đầu và cũng là nơi HIV tấn công dữ dội.

Mặc dù còn thiếu thốn nhiều mặt về phẫu thuật cắt bao quy đầu cho nam giới hiện đang sống trong những khu vực thuộc Châu Phi nhưng nó vẫn có một sức ảnh hưởng ngầm trong thủ tục ưu tiên ở những khu vực này, Daniel Halperin, một chuyên gia về sức khỏe toàn cầu thuộc tổ chức sức khỏe cộng đồng tại trường Harvard, Boston cho biết. Vào những năm 1990, những nhóm khảo sát trọng điểm cho thấy có nhiều ý kiến ủng hộ hoạt động này, ông nói thêm.

Vào thời điểm đó, các nghiên cứu gia đã thu thập tài liệu lần đầu tiên cho thấy rằng những khu vực ở Châu Phi nơi mà có tiến hành hoạt động cắt bao quy đầu cho nam giới được mở rộng có rất ít trường hợp nhiễm HIV.

Ngày nay, đàn ông ở miền Nam và Tây Châu Phi chủ động đến với hoạt động này. “ Họ có thêm năng lượng”, Ronald Gray, người làm việc bao quát ở khu vực Uganda, đồng thời là bác sĩ khoa dịch tễ học tại đại học Johns Hopkins, Baltimore cho biết.

Những thay đổi văn hóa này theo đuổi ba xét nghiệm lâm sàng từ năm 2005 đến 2007 đã chỉ ra rằng việc cắt bao quy đầu làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV ít nhất là một nữa.

Những thử nghiệm này được xác nhận bởi Tổ Chức Sức Khỏe Thế Giới, các chương trình liên kết quốc gia về HIV/AIDS và Hoa Kỳ. Kế hoạch khẩn cấp của tổng thống về viện trợ AIDS – những nguồn tài trợ chủ yếu – như là một sự đo lường sức khỏe cộng đồng chống lại bệnh HIV.

Người Châu phi hiểu biết về phẫu thuật cắt bao quy đầu ở nam giới như là một câu chuyện “nóng hổi” cách đây vài năm, đưa nhiều người đàn ông đến việc cắt bao quy đầu một cách công khai mà không có quy tắc tiêu chuẩn. Ở Uganda – nơi Gray đang làm việc và là nơi chỉ có ¼ đàn ông được cắt bao quy đầu – một ban nhạc được gọi là “Circ Squad” được cắt bao quy đầu và làm vedio nhạc về hoạt động này.

Nhưng phẫu thuật cắt bao quy đầu mới đã khám phá ra một vấn đề là mặc dù đàn ông và những nam giới đang tuổi vị thành niên xếp hàng dài trong đám đông nhưng điều kiện y tế ở in sub-Saharan Africa không đủ đáp ứng. Ở Uganda, nhiều người đàn ông vẫn còn nằm trong danh sách chờ đợi, Gray nói.Ở Bailey cũng đang diễn ra sự việc như vậy. “Có nhiều nhu cầu hơn khả năng đáp ứng của chúng ta,” ông cho biết.

Mặc dù nhu cầu gia tăng và thậm chí là nhiều nguồn tài trợ mới, bao gồm Quỹ tài trợ Bill & Melinda Gates nhưng chính quyền Châu Phi rất chậm chạp trong vấn đề xúc tiến phẫu thuật cắt bao quy đầu và xem hoạt động này như là một phạm vi sức khỏe cộng đồng để huy động nhiều nguồn tài trợ.

Không nhận được sự tài trợ từ chính phủ và các tổ chức bên ngoài, chi phí cho hoạt động này giới hạn người tham gia, chỉ có những người đàn ông thuộc tầng lớp trung lưu và thượng lưu mới có đủ điều kiện. Thậm chí hiện nay,các phòng khám cộng đồng ở Swaziland nhận được nguồn viện trợ bên ngoài chi trả 40 đôla cho mỗi ca phẫu thuật, “ một số lượng rất cần thiết cho nhiều người đàn ông Châu Phi,” Halperin ghi chú.

Việc hưởng ứng chậm chạp – mặc dù nhu cầu cộng đồng cao – là kết quả của sự lãnh đạm đã diễn ra nhiều năm trong quá khứ bởi các cơ quan tài trợ quốc tế và chính quyền Châu Phi phớt lờ những lợi ích của việc cắt bao quy đầu cho nam giới, Halperin cho biết: “Nếu chúng ta có vacxin AIDS thì đó là một nữa kết quả của phẫu thuật cắt bao quy đầu.”

“Mặc dù bằng chứng từ thử nghiệm lâm sàng và công trình sinh học rất rõ ràng, nhưng vẫn rất khó thuyết phục những nhà cầm quyền để tâm đến việc chúng ta phải sử dụng phẫu thuật để ngăn chặn dịch bệnh,” Gray nói.

Các nghiên cứu ở phòng thí nghiệm yêu cầu giải thích về sự bảo vệ do phẫu thuật cắt bao quy đầu mang đến. Nam giới không cắt bao quy đầu vẫn giữ lại một lớp bao quy đầu xung quanh đầu dương vật, hình thành một khu vực lý tưởng cho HIV lây nhiễm. Giải phẫu cắt bao quy đầu loại bỏ khu vực này, chỉ để lại một lớp da rắn kết hợp với keratin, protein có khả năng kháng cự lại với sự lan tràn của virus, Bailey cho biết.

Nếu không có sai xót thì giải phẫu cắt bao quy đầu chỉ bảo vệ được một phần. Một vài người lo ngại là một khi đàn ông được cắt bao quy đầu sẽ trở nên bất cẩn và không sử dụng các phương pháp an toàn tình dục. Những nghiên cứu mới đây đã cho thấy tình trạng này đang diễn ra.

Đối với những người đàn ông có mâu thuẫn tư tưởng về hoạt động này tạo ra một làn sóng mới ở Châu Phi cho thấy cơ hội để có một phiên bản phẫu thuật hợp vệ sinh. Còn với những người thuộc nhóm thanh niên cắt bao quy đầu từ khi còn bé thì an toàn hơn nghi thức truyền thống vốn dĩ mang nhiều nguy hại biến chứng, Neil Martinson, bác sĩ sức khỏe cộng đồng tại đại học Witwatersrand ở ohannesburg, miền Nam Châu Phi cho biết.

Những nghiên cứu gần đây cho thấy những người đàn ông được cắt bao quy đầu thì ít bị các nguy cơ lây nhiễm qua đường tình dục, đặc biệt là những mụn giộp trên da, Gray cho biết.

Halperin lưu ý rằng những người đàn ông và phụ nữ thừa nhận thõa mãn tình dục, có tâm lý tốt hơn nếu người đàn ông được cắt bao quy đầu.

Thực sự, người phụ nữ có ý kiến trong việc quyết định, Bailey cho biết: “Nhiều phụ nữ thích đàn ông đã cắt bao quy đầu hơn bởi vì quan hệ tình dục hợp vệ sinh hơn,” ông nói: “phòng khám của chúng tôi đầy ứ những bà mẹ mang con trai đi cắt bao quy đầu.”

Việc những đứa bé trai cắt bao quy đầu làm phát sinh một thắc mắc là làm sao để phân bổ các nguồn y tế, Martinson nói. Trong khi nó có vẻ tạo ra cảm giác là phải mất một thời gian dài để hoàn thành phẫu thuật cắt bao quy đầu cho tất cả các bé trai, “ điều đó có thể làm trệch hướng cho các em nhỏ khi chúng từ 16 đến 18 tuổi – độ tuổi hứng chịu những nguy cơ lây nhiễm trực tiếp của căn bệnh thế kỷ HIV.”

Halperin nói Swaziland mở ra các phòng khám cuối tuần chỉ dành cho phẫu thuật cắt bao quy đầu, và Botswana đang dẫn đầu trong số các nước có tỷ lệ lây nhiễm HIV cao còn tỷ lệ nam giới cắt bao quy đầu thấp. Rwanda đang lập kế hoạch rộng mở nhằm rà soát việc cắt bao quy đầu ở nam giới tập trung vào lực lượng quân đội của quốc gia và có thể là những sinh viên đại học. Zambia nhận được một nguồn quỹ tài trợ có thực từ bên ngoài để đẩy mạnh chương trình cắt bao quy đầu ở nam giới, nhưng dự án này vẫn còn trong giai đoạn “thai ghén”.

 Miền Nam Châu Phi vẫn chưa phát triển chính sách dành riêng cho việc cắt bao quy đầu ở nam giới. Nhưng trong tổ chức Orange Farm, các nhà nghiên cứu thuộc cơ quan nghiên cứu AIDS quốc gia Pháp đang tiến hành cắt bao quy đầu và giám sát những thanh niên trẻ với sự nổ lực cao để thu thập tài liệu về những ảnh hưởng lâu dài trong các tỷ lệ cộng đồng nhiễm HIV. Bác sĩ phẫu thuật Dino Rech, người làm việc cho tổ chức Orange Farm cho biết các bác sĩ thực hiện phẫu thuật cắt bao quy đầu cho khoảng 20 đến 100 người đàn ông mỗi ngày. Đây là một chương trình lớn nhất ở miền Nam Phi.

Từ các kết quả của nghiên cứu và kết quả phẫu thuật cho nhiều người đàn ông ở Châu Phi không được biết trong nhiều năm, Lawrence Gostin, người được ủy nhiệm tại đại học Georgetown ở Washington, D.C cho biết. Lúc ấy, Gostin làm việc với tổ chức UNAIDS để phát triển một danh sách kiểm mà các quốc gia có thể sử dụng khi họ xem phẫu thuật cắt bao quy đầu ở nam giới như là một tiêu chuẩn để đánh giá sức khỏe cộng đồng. Những hoạt động này bao gồm những
ước lượng an toàn cho các phòng khám, độ nhạy cảm đối với các hoạt động riêng tư và đảm bảo mô hình tiếp cận đối với những người nghèo và những người vùng sâu vùng xa. Phác thảo này xuất hiện trong tập chí Journal of the American Medical Association vào ngày 8 tháng 12.

Vấn đề nan giải liệu là có nên che giấu những người đàn ông nhiễm HIV trước khi phẫu thuật cắt bao quy đầu vẫn chưa có lời giải đáp. Những người đàn ông và những thanh niên nhiễm HIV dương tính có thể bị phân biệt đối xử, bị tiết lộ bí mật và dẫn đến sự bêu xấu, Gostin và Catherine Hankins thuộc tổ chức UNAIDS lưu ý.

Vấn đề an toàn được đặt lên hàng đầu. Khi xuất hiện những tỷ lệ biến chứng cao từ các ca phẫu thuật có thể làm trệch hướng chiến dịch khuyến khích hoạt động này, các quốc gia phải đảm bảo các phòng khám được trang bị thiết bị vô trùng, dụng cụ thích hợp, đội ngũ cán bộ nhân viên lành nghề và gần gũi với các bệnh nhân, Ingrid Katz, bác sĩ điều trị khoa lây nhiễm tại trường Y Học Harvard, Boston  cho biết.

(Theo Sciencenews - Sở KHCN Đồng Nai )