IPO Petrolimex: Phép thử thị trường?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Với mức giá khởi điểm dự kiến 15.000 đồng/ cổ phần, Petrolimex đang có nhiều cơ sở để có thể được thị trường định giá cao hơn

TCty xăng dầu (Petrolimex) dự kiến IPO 1,07 tỉ cổ phần vào cuối tháng 7 tới. Mặc dù tỉ lệ bán đấu giá công khai chiếm 2,56% vốn điều lệ, nhưng trước việc IPO một tổ chức đầu ngành xăng dầu có vốn điều lệ 10.700 tỉ đồng, nhiều nhà đầu tư (NĐT) vẫn tỏ ra lo ngại về áp lực nguồn cung và dòng tiền hiện có.

Kịch bản của VN Steel ?

Bước sang năm 2011, lần lượt các TCty, DN nhà nước lại lên kế hoạch thực hiện IPO hoặc niêm yết, cho dù TTCK có sáng sủa hay không. Điển hình là MobiFone, Ngân hàng BIDV, và gần đây là TCty Thép VN với gần 66 triệu cổ phiếu (CP) được chào bán.

Giả dụ ngày 28/7 tới Petrolimex chính thức IPO như dự kiến, có thể nhận thấy thời điểm đó sẽ còn nhiều điểm tương đồng với đợt IPO của VNSteel. Tương đồng về bối cảnh kinh tế vĩ mô, với dấu hiệu lạm phát có chiều hướng giảm nhưng chỉ số giá tiêu dùng tháng 6 và tháng 7 được dự báo sẽ không thể lập tức giảm tốc theo chiều thẳng đứng. Tương đồng về tình hình TTCK, với thanh khoản chưa có nhiều động lực để cải thiện mạnh, do tương lai của dòng tiền vẫn còn mờ mịt trước sự thắt chặt của chính sách tiền tệ, và khối đầu tư nước ngoài phần nào sẽ tiếp tục xu hướng bán ra để giải quyết các vấn đề tại những nền kinh tế lớn. Và, tương đồng về cung cách IPO một tỉ lệ nhỏ nhoi so với vốn điều lệ.

Theo đó, rất có thể một kịch bản sẽ diễn ra, như đã diễn ra với VN Steel: Petrolimex có thể đấu giá thành công, nhưng chưa hẳn ở tỉ lệ 100% ngay trong lần đầu chào bán. Và sự quan tâm của các nhà đầu tư dài hạn, chứ không phải là những nhà đầu tư “lướt sóng”, mới có vai trò quan trọng đối với đợt IPO này.

27,4 triệu cổ phiếu và 411 tỉ đồng

Ông Phan Dũng Khánh - Trưởng phòng phân tích CTCK Kim Eng VN (KEVS), cho rằng đối với TTCK, tác động của đợt IPO Petrolimex sẽ không lớn. Nguyên nhân là NĐT đã quen với với các đợt cung hàng “khủng” và tâm lý “chai lỳ” này khác với giai đoạn trước, như khi IPO VietcomBank hay ViettinBank. Bên cạnh đó, dòng tiền hiện chỉ đổ vào một số mã CP với các tiêu chí đầu tư ngắn hạn, nên thậm chí nếu Petrolimex lên sàn, cũng chưa hẳn đã phù hợp với chiến thuật “đón sóng”, “ăn” ngay đang chiếm lĩnh thị trường.

Chị Nguyệt – sàn ACBS nói ở giá dự kiến 15.000 đ/CP, chị sẽ không “mua cho bằng được” Petrolimex. Bởi trên hai sàn vẫn còn hơn nửa số mã đang giao dịch dưới mệnh giá. Cũng còn nhiều penny – stocks được dân “lướt sóng” ưa chuộng đang có giá chỉ 3.000 - 4.000 đồng. Dĩ nhiên là còn phải xem các yếu tố liên quan đến SXKD hay các chỉ số đầu tư như P/B, P/E..., nhưng có lẽ nhiều NĐT cũng sẽ nghĩ như chị là “tội gì mà “chôn” vốn vào CP chưa biết khi nào mới có thể sang tay”.

Thực tế, nếu tính sát sao từ mức giá khởi điểm dự kiến, với 27.425.933 cổ phần, đợt IPO Petrolimex sẽ huy động vốn trên thị trường 411.388.995.000 đồng. Con số chưa bằng thanh khoản 1 phiên giao dịch trên sàn HNX. Do đó, trên quan điểm dòng tiền, đợt IPO này hầu như ít chi phối thị trường thứ cấp là điều chắc chắn.

Thành công hay thất bại ?

Trong một báo cáo trước IPO VNSteel hai ngày, đồng thời dự báo sớm về IPO Petrolimex, CTCK TP HCM nhận định: “Thị trường rất có thể đặt dấu chấm hỏi với cách IPO từng phần nhỏ lẻ này. Thực tế, nếu đứng về phía Nhà nước thì vốn huy động được từ những đợt bán cổ phần nhỏ lẻ này không lớn. Và mặc dù có thể hiểu rằng Nhà nước chỉ cổ phần hóa một phần nhỏ VNSteel cũng như Petrolimex vì lo ngại vấn đề thanh khoản và khả năng hấp thụ một lượng cung lớn từ việc IPO của hai tập đoàn này, thì đồng thời cũng có thể hiểu theo một ý khác là tiến trình cổ phần hóa đối với hai tập đoàn này chỉ diễn ra nửa vời. Đối với cả hai tập đoàn nói trên, sau IPO, Nhà nước vẫn nắm giữ cổ phần chi phối và cả hai tập đoàn này đều không hoạt động trong những ngành hấp dẫn hay có quyền kiểm soát giá. Do đó, trong khi cho rằng hai đợt IPO này là để Nhà nước kiểm tra tình hình thị trường IPO, thì chúng tôi cũng cho rằng ở một khía cạnh nào đó, có lẽ hai đợt IPO này khó diễn ra thành công”.

Dù đúng như HSC dự đoán, VN Steel chỉ đấu giá thành công 39 triệu CP, tương đương 60% số CP chào bán, nhưng mặt nào đó vẫn có thể xem đây là một thành công về huy động vốn, trong bối cảnh TTCK vẫn còn eo hẹp thanh khoản và nguồn cung giá rẻ lại quá dồi dào.

Có lẽ Petrolimex sẽ không gặp khó khăn nhiều như VN Steel. Vì lượng CP đưa ra thị trường chưa bằng ½ của VNSteel. Còn so với lĩnh vực thép chịu nhiều sức ép từ việc phát triển tự do, manh mún trong nội địa lẫn sự cạnh tranh của DN nước ngoài, thì Petrolimex lại có lợi thế kinh doanh ở lĩnh vực ít cạnh trranh. Trên sàn chứng khoán, sức hấp dẫn của CP họ xăng dầu, cũng như CP họ dầu khí, lại luôn được đánh giá rất cao. Phân tích kỹ thuật của KEVS cho thấy trong hạ tuần tháng 6, hai chỉ số họ dầu khí và Petro đang phân kỳ dương với chỉ báo MACD. Khi tín hiệu này xảy ra, đường giá sẽ vận động theo xu hướng của đường chỉ báo. Khối lượng giao dịch CP hai họ đang gia tăng đáng kể và trong khi nhóm ngành họ dầu khí bật lên từ ngưỡng hỗ trợ Fibonacci 68,1% thì  nhóm ngành họ Petro vẫn đóng cửa trên ngưỡng hỗ trợ Fibonacci 50%. Đó là tín hiệu về triển vọng lạc quan của hai nhóm ngành này, cũng là yếu tố hỗ trợ đáng kể cho đợt IPO của Petrolimex.

Như vậy, rào cản nếu có, khiến các NĐT cân nhắc khi tham gia đấu giá Petrolimex, hẳn sẽ là vấn đề về tỉ lệ IPO. Nếu có tổ chức nào lãnh thành công trọn vẹn 27,4 triệu CP ở đợt đấu giá đầu tiên, thì vẫn sẽ thấy tỉ lệ 2,56% này là không... “thấm tháp” vào đâu so với 94,99% vốn điều lệ mà cổ đông lớn nắm giữ.

Nhân đợt IPO của Petrolimex, xin kể về ĐHCĐ năm 2011 của TCty bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) cuối tháng 6 vừa qua. Sau ba năm cổ phần hóa,  hiện Sabeco vẫn chưa thể lên sàn. Nhiều cổ đông vô cùng bức xúc. Đại diện quỹ đầu tư Jaccar công khai yêu cầu HĐQT và Ban điều hành Sabeco từ chức vì “hứa thật nhiều, thất hứa cũng thật nhiều”. Đích thân vị chủ tịch trả lời: Bản thân ông và Ban lãnh đạo Sabeco chỉ là người làm thuê cho Nhà nước. Hiện Nhà nước chưa quyết định cụ thể. Sabeco có nhiều vấn đề để chưa thể niêm yết, và vấn đề chính là... Nhà nước chưa quyết. 

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)