Nóng bỏng buôn lậu biên giới Tây Nam

Kỳ II: Phức tạp hàng lậu tại Long An, Tây Ninh

Kể từ khi hai trạm kiểm soát liên hợp chống buôn lậu và gian lận thương mại Mộc Hóa và Đức Huệ trên địa bàn tỉnh Long An bị "xóa sổ", hoạt động buôn lậu ở khu vực này lại rộ lên và diễn biến phức tạp.

Đến xã biên giới Phước Chỉ, một trong ba xã cánh Tây của huyện Trảng Bàng (tỉnh Tây Ninh), trong những ngày giáp Tết Canh Dần, có thể dễ dàng "mục sở thị" cảnh tượng những chiếc vỏ lãi 20 mã lực chở thuốc lá lậu nối đuôi nhau, lao vun vút trên Rạch Tràm, ranh giới hành chính giữa các xã vùng biên của hai tỉnh Tây Ninh và Long An.

Thuê một chiếc vỏ lãi (còn gọi là vỏ tắc ráng hay vỏ vọt) của một người dân thường dùng để đi ruộng, từ phía sông Vàm Cỏ Đông, chúng tôi men theo con rạch đi ngược về hướng biên giới Campuchia để tìm hiểu sâu hơn về thực trạng buôn lậu thuốc lá tại khu vực này. Lúc đó đang là ban ngày, nên tình hình có vẻ yên ắng. Dọc hai bên bờ Rạch Tràm, hàng trăm chiếc vỏ lãi 20 sức ngựa "nằm chờ" dưới bóng tràm nước. Thỉnh thoảng, một vài chiếc "bạo gan" chở thuốc lá lậu lao về hướng sông Vàm Cỏ Đông.

Lên tới Đường Xuồng, có thể nhìn thấy khu vực Tà Noi, tỉnh Svây Riêng của Campuchia. Ở đó, một kho hàng mái tôn rộng lớn đang tập kết hàng lậu và vài ba chiếc xe gắn máy đang cõng hàng đến điểm tập kết nằm cạnh Đường Xuồng.

Bên vệ đường, vài đối tượng buôn lậu mắc võng nằm cạnh một chiếc chòi lá... chờ thời. Dọc Đường Xuồng, thỉnh thoảng, một vài chiếc xe gắn máy "chẻ hàng" chạy ra hướng đường Xuyên Á, băng qua huyện Bến Cầu, rồi về điểm tập kết ở huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh. Thấy người lạ xuất hiện, một anh "nông dân" với quần soóc, áo thun cũ kỹ liền bám theo, lâu lâu lại móc điện thoại ra gọi cho ai đó.

Một người dân ở đây cho biết, đang trong thời kỳ cao điểm chống buôn lậu, nên lực lượng chức năng đã đặt các chốt chặn ở hạ lưu Rạch Tràm, cũng như dọc sông Vàm Cỏ Đông. Do vậy, dân "vỏ lãi" đành phải "né" và chỉ hoạt động vào ban đêm. Trung bình, một chiếc vỏ lãi tận dụng hết công suất thì vận chuyển được 5 - 6 chuyến/đêm, mỗi chuyến 12 đai và mỗi đai là 60 cây thuốc lá (loại 20 gói/cây).

Chúng tôi tạm tá túc ở nhà một nông dân ngay sát cạnh Rạch Tràm để chờ đêm đến. Đúng như những gì người dân ở đây miêu tả, mới khoảng 7 giờ tối, đã nghe thấy tiếng ầm ầm của động cơ ghe máy từ xa. Rồi chỉ vài phút sau đó, hàng chục chiếc vỏ lãi chất đầy đai thuốc lá, từng lượt một lao vèo qua trước mặt chúng tôi, hướng vào nội địa, để lại tiếng khóc thét vì giật mình của đứa trẻ mới hơn tháng tuổi, con của người chủ nhà. Tiếng ồn của động cơ vỏ lãi cứ thế "công phá" cuộc sống của người dân sống dọc hai bên con Rạch Tràm cho đến tận gần 11 giờ đêm.

Thuốc lá lậu từ bên khu vực Tà Noi (Campuchia) được tập kết đến đường Xuồng, từ đó được đưa lên vỏ lãi vượt Rạch Tràm chạy về hướng sông Vàm Cỏ Đông, rồi tiếp tục tập kết lần hai ở bến đò Lộc Giang, thuộc khu Khô Bò, xã An Ninh Tây, huyện Đức Hòa, Long An. Từ đây, thuốc lá lậu sẽ được vận chuyển về tiêu thụ ở TP.HCM bằng xe gắn máy theo tỉnh lộ 10, xuyên qua huyện Bình Chánh vào quận Bình Tân, rồi theo đường số 40, đường số 7 cắt ngang khu dân cư Bình Trị Đông, sau đó chạy dọc đường Lê Tuấn Mậu trước khi "biến mất" ở một con hẻm trên đường Kinh Dương Vương.

Ngoài ra, thuốc lá lậu cũng có thể đi theo lộ trình thứ hai là từ khu vực Lộc Giang của huyện Đức Hòa, Long An, từng đợt 2-3 chiếc xe gắn máy "chẻ hàng" lậu băng qua kênh Xáng Lớn vào địa phận TP.HCM, đến ngã ba Giồng thuộc xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn thì theo đường Phan Văn Hớn ra tới đường Xuyên Á, qua cầu Tham Lương và sau đó "mất hút" ở khu vực chợ Tân Trụ, phường 15, quận Tân Bình.

TP.HCM luôn được xem là cái "phễu" để hàng lậu từ khắp nơi đổ về, từ hàng nhập lậu theo đường tiểu ngạch từ biên giới, đến hàng nhập lậu "len" theo đường chính ngạch và phi mậu dịch.

Hàng nhập lậu vận chuyển theo đường chính ngạch thường được đối tượng cho vào container, làm thủ tục hải quan tại các cảng ở TP.HCM hoặc ở các tỉnh lân cận, sau đó chuyển vào Thành phố tiêu thụ. Hoặc hàng nhập lậu từ các tàu thuyền neo đậu, khu xếp dỡ hàng hóa trên sông từ cảng ICD Phước Long đến ngã ba Bình Khánh (huyện Nhà Bè), hay khu hàng xếp dỡ của tàu viễn dương từ ngoài phao số 0, được vận chuyển bằng sà lan vào cảng và "len lỏi" đưa đi tiêu thụ.

Thủ đoạn phổ biến vẫn là gian lận trong việc khai báo số lượng, chủng loại hàng hóa, gian lận C/O (chứng nhận xuất xứ hàng hóa), trị giá tính thuế nhập khẩu, lợi dụng chính sách luồng xanh (miễn kiểm tra thực tế hàng hóa) và phương thức kiểm tra xác suất 5% lô hàng.

Ông Lê Xuân Đài, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM cho biết, tình hình buôn lậu đang diễn biến phức tạp, với phương thức và thủ đoạn ngày càng tinh vi, như thay đổi phương thức vận chuyển, chia nhỏ lô hàng, thay đổi địa điểm, thay đổi thời gian giao hàng...

Đồng thời, đối tượng buôn lậu lợi dụng kẽ hở của văn bản pháp luật để hợp thức hóa hàng nhập lậu bằng cách luân chuyển chứng từ, hóa đơn giá trị gia tăng, gây nhiều khó khăn cho việc thẩm tra, xử lý hồ sơ, thậm chí còn chống trả hoặc vu cáo lực lượng chống buôn lậu.