“Lọt mắt” quỹ đầu tư – không khó!

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Đây là chia sẻ của ông ThomasLanyi – Giám đốc Đầu tư của Mekong Capital về những kinh nghiệm trong gọi vốn và rót vốn đầu tư cổ phần tư nhân (private equity). 

- Theo ông, trong giai đoạn tìm kiếm nơi “rót vốn”, yếu tố nào của doanh nghiệp sẽ “bắt mắt” các quỹ đầu tư?

Các công ty có đội ngũ lãnh đạo giỏi, cam kết xây dựng giá trị cổ đông dài hạn thông qua việc phát triển đội ngũ quản lý vững mạnh cũng như khả năng lãnh đạo và văn hóa doanh nghiệp sẽ là đối tượng mà các quỹ của chúng tôi nhắm tới. Vì các cơ hội kinh tế của Việt Nam là không giới hạn, nhưng những người có khả năng lãnh đạo và kỹ năng xây dựng đội ngũ nhân viên để tạo nên những tổ chức vững mạnh và làm giàu cho cổ đông lại rất hiếm. Chúng tôi tập trung vào việc tìm kiếm và xác định những đội ngũ như vậy, đồng hành với họ và khuyến khích động viên họ để đạt được những mục tiêu dài hạn mà hai bên cùng cam kết.

- Nói một cách cụ thể hơn, trong năm 2010 này, Mekong Capital sẽ “để mắt” đến những doanh nghiệp Việt Nam nào, thưa ông?

Chúng tôi hiện đang trong quá trình huy động vốn. Quỹ mới Mekong Enterprise Fund III của chúng tôi sẽ là quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân (private equity) thứ ba. Chúng tôi xác định mình là nhà đầu tư tiên phong vào các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam. Điều này cho phép chúng tôi phát huy tối đa sự hiện diện của mình nhằm khích lệ các doanh nghiệp tư nhân tăng trưởng nhanh và đạt được các mục tiêu dài hạn.

Thực ra, khi tiếp cận đầu tư, chúng tôi không chủ định đầu tư theo lĩnh vực ngành nghề, mà tìm kiếm các công ty có kết quả hấp dẫn theo thứ tự từ trên xuống trong tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên, đối với quỹ mới sắp khai trương, các lĩnh vực liên quan tới tiêu dùng được hưởng lợi từ sự tăng trưởng của nhu cầu tiêu dùng của người Việt cũng như tiếp nhận được những bài học thực tiễn quốc tế trong các lĩnh vực đó sẽ là đối tượng được nhắm tới. Các lĩnh vực phát triển cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam cũng sẽ được cân nhắc đầu tư trong thời gian tới.

- Trên đây có thể coi là các “yếu tố cần” để được “để mắt” tới. Vậy còn “yếu tố đủ” là gì, thưa ông?

Đúng vậy, sau khâu tìm kiếm sẽ đến khâu thẩm định. Đây là khâu quan trọng nhất để quyết định việc hợp tác có thành công hay không. Quản trị doanh nghiệp và minh bạch tài chính là 2 yếu tố cơ bản để các quỹ của chúng tôi xem xét trong quá trình thẩm định đầu tư. Các công ty cần chuẩn bị và đáp ứng đủ các tiêu chuẩn về hệ thống báo cáo tài chính, kể cả việc sử dụng các công ty kiểm toán có uy tín để thực hiện kiểm toán các báo cáo của công ty trên cơ sở hàng năm. Các công ty cũng cần đáp ứng các tiêu chuẩn về điều hành quản lý doanh nghiệp, chủ yếu nhằm đảm bảo không vi phạm quyền lợi của cổ đông thiểu số. Bên cạnh đó, năng lực của đội ngũ quản lý, kể cả cam kết của đội ngũ quản lý cấp cao đối với việc liên tục tăng cường đội ngũ quản lý của họ cũng là những yếu tố cần thiết với các nhà đầu tư như chúng tôi.

- Nhiều ý kiến cho rằng, vướng mắc lớn nhất, khó giải nhất trong mối quan hệ giữa các quỹ đầu tư và doanh nghiệp chính là quyền kiểm soát công ty. Còn quan điểm của ông thì sao?

Việc tiếp cận đầu tư của chúng tôi vào các công ty thực tế không liên quan nhiều vào việc quản lý hoạt động thường ngày của công ty, nhưng chúng tôi cam kết mạnh mẽ vào sự thành công của các công ty này. Vì vậy, trong quá trình đầu tư, chúng tôi đồng hành cùng công ty để tạo thêm giá trị gia tăng đáng kể thông qua việc cung cấp những hướng dẫn cần thiết trong các lĩnh vực như lập kế hoạch kinh doanh, tái cơ cấu tổ chức, quản trị nhân sự, báo cáo và quản lý tài chính, văn hóa doanh nghiệp, khả năng lãnh đạo cũng như các lĩnh vực khác góp phần vào việc tăng trưởng của công ty.

- Thị trường private equity tại Việt Nam còn khá mới mẻ. Vậy Mekong Capital thuyết phục các nhà đầu tư bỏ vốn vào quỹ như thế nào, nhất là trong bối cảnh hậu khủng hoảng kinh tế?

Việc gây quỹ đã trở nên khó khăn kể từ năm 2008, nhưng tình hình đang được cải thiện nhanh chóng. Các nhà đầu tư tiềm năng vào cácquỹ private equity đang tìm kiếm các công ty quản lý quỹ có kết quả hoạt động tốt nhất. Mekong Capital may mắn có được các  mối quan hệ lâu bền với các khách hàng là các nhà đầu tư, cũng như xây dựng được một hệ thống quy củ theo dõi kết quả đầu tư kể từ năm 2002 và một số khoản đầu tư rất thành công. 

Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư vào  quỹ private equity cũng đang tìm kiếm một hệ thống theo dõi kết quả các khoản đầu tư được thoái vốn thành công tại Việt Nam, vì họ băn khoăn về việc thiếu tính trưởng thành của nền công nghiệp private equity tại Việt Nam. Trong quá khứ, một vài nhà đầu tư cũng băn khoăn về kết quả IRR (tỷ suất thu hồi vốn) thấp của các quỹ tại thị trường này, nhưng gần đây, một vài quỹ như MEFII đã hoạt động rất tốt, vì vậy mối quan tâm lo ngại này đang dần biến mất.

- Các quỹ đầu tư được ví như người quản lý và kinh doanh tiền hộ các nhà đầu tư. Ông có thể cho biết bài toán kinh doanh của quỹ sẽ như thế nào?

Hiện chúng tôi đang nắm giữ 22 khoản đầu tư, và sẽ là rất bình thường khi chúng tôi bán đi một vài công ty thuộc danh mục đầu tư của chúng tôi mỗi năm. Đối với các quỹ Mekong Enterprise Funds, thời gian nắm giữ các khoản đầu tư thông thường khoảng 5 năm. Vì vậy, với các khoản đầu tư trên 5 năm, chúng tôi sẽ có kế hoạch bán ra các khoản này. Tuy nhiên, chúng tôi cũng chọn lựa thời điểm thoái vốn và phải cân nhắc nhiều yếu tố khi quyết định điều này.

Nhìn chung, quỹ đầu tư đầu tiên của chúng tôi (MEF) đang trong giai đoạn thoái vốn cho toàn bộ các khoản đầu tư như một hình thức thông thường của một quỹ sau 8 năm hoạt động. Tiêu chí đánh giá về việc thoái vốn đối với bất kỳ công ty nào đều được xem xét trên hiện trạng và triển vọng kinh doanh/hoạt động cơ bản, tham biến trị giá để quyết định giá trị thoái vốn hợp lý. Về phương thức thoái vốn, chúng tôi thường đảm bảo các công ty thuộc danh mục đầu tư của chúng tôi đủ tiêu chuẩn để niêm yết đại chúng. Nhưng chúng tôi sẽ cân nhắc việc bán chiến lược, trong các trường hợp mà thoái vốn chiến lược được nhà đầu tư (người mua) sẵn sàng trả giá cao hơn giá trị mà chúng tôi mong đợi khi công ty được niêm yết.

Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội thoái vốn cho các công ty của quỹ MEF, nhưng cũng sẽ bán ra các khoản đầu tư của quỹ MEFII và VAF. Việc chúng tôi hoàn tất các giao dịch này cũng có nghĩa là chúng tôi đang đóng góp cho việc tạo ra một môi trường đầu tư private equity phát triển tại Việt Nam.

- Dường như Mekong Capital khá lạc quan về thị trường private equity tại Việt Nam. Câu hỏi cuối cùng, ông có thể cho biết những dự định sắp tới của Mekong Capital tại thị trường này?

Có thể thấy rằng, các khoản đầu tư hiện tại (chưa thoái vốn còn lại) của chúng tôi đã tăng trưởng mạnh trong những năm gần đây. Năm 2009, các công ty trong danh mục đầu tư của chúng tôi đạt tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận thuần là 87%. Con số mà chúng tôi hy vọng cho năm 2010 là hơn 50%. Gần đây, chúng tôi đã nhận được báo cáo hoạt động tháng 3 của các công ty thuộc danh mục đầu tư của chúng tôi, rất nhiều công ty trong số này tăng trưởng nhanh hơn kế hoạch của họ. Rất nhiều khoản đầu tư thuộc lĩnh vực tiêu dùng nhìn chung đang hoạt động rất tốt. Các công ty bán lẻ cũng hoạt động hiệu quả, doanh số bán các loại hàng tiêu dùng đều tăng. Đặc biệt, các công ty như Thế giới di động, Cổng Vàng (chủ các hệ thống nhà hàng lẩu Ashima và Kichi Kichi), Thế giới số và Ngô Han đã phát triển mạnh trong thời gian gần đây.

Như đã nói, MEF là quỹ đầu tiên của Mekong Capital đạt tới giai đoạn thoái vốn. Chúng tôi hy vọng bán ra tất cả các khoản đầu tư của MEF đạt giá trị mục tiêu trong năm 2010 và 2011. Trong khi đó, MEFII đang trong quá trình hoàn tất khoản đầu tư cuối cùng. Ngay sau đó, MEFII cũng sẽ bán 1 - 2 khoản đầu tư vì có cơ hội tốt để bán, nhưng hầu hết các khoản đầu tư của quỹ sẽ được giữ trong khoảng thời gian từ 2 - 6 năm. Quỹ sẽ tranh thủ những năm sắp tới để xây dựng giá trị cùng với đội ngũ quản lý của các công ty và hợp tác khuyến khích các công ty tăng trưởng đạt được mục tiêu và kế hoạch dài hạn.

- Xin cảm ơn ông!

(Theo Hải Nam // Báo Doanh nhân)