Bán nhà theo Nghị định 61/CP: Chậm do quy trình?

Làm việc với lãnh đạo UBND TP Hà Nội, Sở Xây dựng đề nghị thành phố (TP) báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục giải quyết hồ sơ bán nhà thuộc sở hữu nhà nước (theo Nghị định (NĐ) 61/CP) trong năm 2011. Lý do, số lượng nhà cũng như hồ sơ xin mua nhà còn quá lớn, khó có thể giải quyết trong năm nay như hạn định.
 

Còn 45.000 căn hộ thuộc diện được bán

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Quốc Tuấn, hiện nay trên địa bàn TP còn khoảng 50.000 căn hộ thuộc sở hữu nhà nước, với diện tích 1,5 triệu mét vuông. Trong đó, có khoảng 45.000 căn hộ nằm trong diện được phép bán theo NĐ 61/CP. Dự kiến, từ nay đến ngày 31-12-2010, các đơn vị quản lý nhà sẽ rà soát 20.000 căn hộ đang quản lý để tiếp nhận đơn xin mua; đồng thời phối hợp với các quận, huyện cấp giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất và sở hữu nhà cho khoảng 10.000 căn hộ khác. Cũng trong thời gian này, các quận, huyện, thị xã phải hoàn tất thủ tục cấp GCN cho khoảng 13.000 căn/18.000 căn hộ đã được TP tiếp nhận.

Điều khiến cơ quan quản lý lo lắng là tình trạng "nước đến chân mới nhảy", hồ sơ xin mua dồn vào những tháng cuối năm trước khi hết hạn (thực tế, điều này đã từng xảy ra mỗi khi sắp hết hạn bán nhà và Chính phủ đã phải gia hạn đến hết năm 2010). Mặc dù muốn đẩy nhanh tiến độ bán nhà ngay từ đầu năm và thời gian nhận hồ sơ mua nhà còn hơn 7 tháng, nhưng số hồ sơ nộp vào hiện mới dừng ở con số 6.000. Mặt khác, chính cơ quan quản lý cũng thừa nhận quy trình bán nhà còn phức tạp, nhiều khâu chưa được rút ngắn, khiến người dân bức xúc. Không ít trường hợp nộp hồ sơ 5-7 tháng song vẫn chưa được cấp GCN dù theo quy trình bán nhà chỉ có 51 ngày làm việc.

Nhiều hồ sơ, cơ quan bán nhà duyệt xong rồi, chuyển sang chính quyền địa phương để cấp GCN thì tắc, vì nơi cấp GCN đòi "duyệt" hồ sơ lại từ đầu... Thậm chí, có quận vẫn còn tồn đọng hồ sơ nộp từ các năm 2007, 2008 và 2009 chưa giải quyết xong. Lo ngại những tồn tại trên, Sở Xây dựng Hà Nội vừa đề nghị TP báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục giải quyết bán nhà trong năm 2011 với những hồ sơ mua nhà còn lại đã nộp trong năm 2010; đồng thời, để có thời gian giải quyết tranh chấp, khiếu kiện, mua chuyển dịch nhà đất quy về một chủ theo cơ chế giá bán mới cũng như chỉnh lý hồ sơ mua nhà để lưu trữ, khai thác, sử dụng. Đối với nhà không được bán hoặc người thuê nhà không mua, Sở Xây dựng đề xuất Bộ Xây dựng và UBND TP Hà Nội thống nhất đưa vào quỹ nhà ở xã hội.
 

Nhà tự quản giải quyết thế nào?

Ngoài quỹ nhà đang được quản lý, trên địa bàn Hà Nội còn khoảng 12.000 căn hộ có nguồn gốc thuộc sở hữu nhà nước nhưng nay không còn cơ quan quản lý, cũng chưa kê khai theo Chỉ thị 25/CT-UB. Trong đó, nhiều nhất là huyện Thanh Trì: 3.190 trường hợp, quận Ba Đình: 2.852, Hoàng Mai: 1.988, Thanh Xuân: 852 trường hợp... Theo Sở Xây dựng Hà Nội, quỹ nhà này không thể cấp GCN do qua nhiều cơ quan quản lý, thậm chí cơ quan quản lý đã giải thể, nên hồ sơ gốc đã thất lạc.

Thêm vào đó, qua thời gian dài không được quản lý, hầu hết người sử dụng nhà đất đã cơi nới, lấn chiếm, mua đi bán lại bằng giấy tờ viết tay hoặc xây dựng không phép... Đại diện UBND quận Hai Bà Trưng - quận tồn tại khá nhiều dạng nhà này cho biết, người dân sinh sống ở đây rất bức xúc vì không được cấp GCN nhưng không thể giải quyết vì chưa được bàn giao quỹ nhà và cũng không có cơ quan quản lý nên dạng nhà này cứ "lửng lơ" như vậy từ nhiều năm nay. Để giải quyết những tồn tại trên, nhiều địa phương kiến nghị TP xem xét cho cấp GCN với trường hợp mua bán bằng giấy viết tay, xây dựng không phép. Việc làm này có thể coi là giải pháp tình thế bởi đa số người dân đã ăn ở ổn định, lâu dài, nên có thể xem xét phạt hành chính rồi cấp GCN để người dân không bị thiệt thòi và công tác quản lý được tốt hơn.