Dự án khu xử lý chất thải tập trung Tóc tiên : Tiền tỉ “chôn” theo rác

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Hơn 4 năm chuẩn bị cho dự án khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên với sự đầu tư về công sức và nguồn vốn ngân sách không nhỏ. Thế nhưng, việc phê duyệt “vượt cấp” báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của Sở TNMT đang dẫn đến những hệ lụy khó lường, không những không mang lại hiệu quả đầu tư mà còn gây lãng phí.

Với tổng diện tích quy hoạch là 100 ha, tỉnh BR-VT đã quyết tâm đầu tư hoàn thiện một khu xử lý chất thải tập trung cho toàn địa bàn với tổng vốn đầu tư trên 65 tỉ 700 triệu đồng.

Đầu tư lớn, hiệu quả nhỏ

Đến nay, theo báo cáo của Sở TNMT thì việc đầu tư hạ tầng khu 100 ha Tóc Tiên đã đạt 90%. Tuy nhiên, hiện mới có ba nhà máy xử lý chất thải nguy hại đi vào hoạt động gồm: nhà máy xử lý chất thải lỏng sinh hoạt, công suất 300 m3/ngày do Cty TNHH Đại Nam làm chủ đầu tư, diện tích 2,4 ha, đã hoạt động năm 2008; Nhà máy xử lý, tái chế dầu nhớt thải Hà Lộc, công suất 10.000 tấn/năm của Cty TNHH Hà Lộc với diện tích 1,1 ha, hoạt động tháng 6/2010; Nhà máy xử lý chất thải nguy hại Sao Việt, công suất 20.000 tấn/năm của Cty CP môi trường Sao Việt diện tích 2,65ha, hoạt động năm 2011. Như vậy, ngân sách bỏ ra hơn 65,7 tỉ đồng đầu tư hạ tầng cho 100 ha, nhưng gần 4 năm trôi qua mới có 6,2/100 ha được phát huy hiệu quả đồng vốn đầu tư. Đáng nói là cả ba nhà máy đi vào hoạt động đều là nhà máy xử lý chất thải nguy hại. Trong khi đó, rác thải sinh hoạt với khối lượng trên 700 tấn mỗi ngày của BR - VT thì chưa có nhà máy xử lý nào đi vào hoạt động.

Thực tế, mỗi tấn rác thải sinh hoạt mà lâu nay Cty CP Môi trường tỉnh đào hố chôn xuống đất, ngân sách tỉnh sẽ phải chi trả 80.000 đồng. Theo tính toán, với  650.000 tấn rác thải Sở TNMT báo cáo đã được chôn lấp thì số tiền ngân sách đã phải đổ thêm vào cho xử lý rác là không nhỏ.

Thậm chí, các chuyên gia cho rằng, nếu công nghệ chôn lấp này còn kéo dài thì chi phí cho việc đầu tư, vận hành công nghệ xử lý nước rỉ rác của khu vực chôn lấp rác thải tới 10 ha trong nhiều năm (khi công nghệ chôn lấp chưa có hướng mới) sẽ vô cùng lớn. Trong khi đó, theo thống kê của sở TNMT, chỉ đến năm 2012, BR - VT sẽ có thêm 300 ngàn tấn rác thải sinh hoạt nữa tiếp tục được vùi xuống lòng đất tại khu Tóc Tiên, nâng tổng lượng rác thải chôn lấp trong khu vực này lên gần 1 triệu tấn.

Dự án mới hơn dự án cũ ?

Nhà máy xử lý chất thải nguy hại của Cty CP Sao Việt lúc đang xây dựng

Trong ĐTM của dự án khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên do chính sở TNMT phê duyệt, tại điều 2.4, ghi rõ: Phải đầu tư hoàn chỉnh trạm xử lý nước thải tập trung. Nhưng đến nay, khu xử lý nước thải tập trung này vẫn chưa được xây dựng. Thực tế, diện tích khu xử lý nước thải tập trung đã được sở Xây dựng phê duyệt thẩm định thiết kế 5 ha đã bị sở TNMT đề xuất tỉnh phê duyệt làm dự án thành phần là khu chôn lấp chất thải rắn đô thị.

Mặc dù vậy, tại tờ trình số 1956/TTr- STNMT ngày 9/11/2010 mà sở TNMT trình UBND tỉnh nêu rõ: “Trong 3 năm tới không thể chấm dứt tình trạng chôn lấp chất thải rắn đô thị không hợp vệ sinh như hiện nay. Trong khi đó, các dự án đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư khó đảm bảo tiến độ, còn quỹ đất dành cho chôn lấp hiện nay trong khu xử lý chất thải tập trung chỉ còn khả năng sử dụng không quá hai năm”. Do vậy, sở này tiếp tục đề nghị tỉnh cho phép đầu tư tiếp một dự án chôn lấp hợp vệ sinh với vốn đầu tư khoảng 132 tỉ đồng nữa.

Dư luận tiếp tục đặt ra câu hỏi: liệu dự án chôn lấp “hợp vệ sinh” mà sở TNMT đặt ra lần này có hơn gì khu chôn lấp tạm trong khu Tóc Tiên (hiện đang là điểm nóng về ô nhiễm môi trường) cũng do chính sở này đề xuất và chỉ đạo Cty con của mình là Cty Môi trường chôn lấp ? Bởi trước đây sở này cũng đã từng “vẽ” ra một quy trình chôn lấp “hợp vệ sinh” để làm yên lòng các cấp, các ngành và nhân dân trong tỉnh.

Lãng phí tài nguyên đất

 Không chỉ kém hiệu quả, dự án khu xử lý chất thải Tóc Tiên còn gây lãng phí lớn tài nguyên đất. Nhiều chủ đầu được cấp đất trong khu này thì dự án chưa hoạt động, trong khi nhiều chủ đầu tư muốn vào thì lại không có đất. Thậm chí có DN như Cty TNHH KBEC VINA (Hàn Quốc) được Sở TNMT dành hẳn 38 ha cấp cho dự án chôn chất thải công nghiệp thông thường, chiếm trọn diện tích quy hoạch dành cho xử lý chất thải công nghiệp thông thường, trong khi Cty này chỉ xin 33 ha. Dự án KBEC khởi công từ tháng 5/2009, nhưng mãi đến tháng 1/2011 mới đào hố chôn rác đầu tiên. Hiện nay, hố số 1 đã hoàn tất nhưng với giá 20 USD cho mỗi tấn chất thải được chôn lấp, dự án của KBEC đang có nguy cơ “bỏ không” vì không thu hút được khách hàng. Theo dự báo, tình trạng này sẽ kéo dài vì hầu như loại chất thải này đều có thể tái chế làm đầu vào cho nhiều ngành công nghiệp khác và đã có những dự án tái chế đang tiến hành.

Hay như 10 ha dành cho dự án nhà máy xử lý rác phát điện nhiệt năng của liên doanh giữa Cty CP Cát Tường, Cty CP đầu tư Châu Âu Vina và Cty CP phát triển hạ tầng ở TP Hồ Chí Minh cũng bị bỏ phí từ nhiều năm qua, trong khi có rất nhiều nhà đầu tư có thiện chí thì không có đất để đầu tư.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)