Phương án bịt “kẽ hở” quản lý

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) đang là một trong những nghiệp vụ được ngành hải quan tập trung đẩy mạnh nhằm chống thất thu NSNN vì nó không chỉ kịp thời phát hiện các hành vi gian lận mà còn giúp các cơ quan quản lý hoàn thiện chính sách, biện pháp quản lý đang còn nhiều kẽ hở.

Sau khi lấy năm 2011 là “Năm kiểm tra sau thông quan”, ngành Hải quan đã thu được những kết quả đáng khích lệ cho thấy việc đẩy mạnh KTSTQ là hướng đi đúng đắn và hiệu quả. Toàn ngành đã truy thu được 545,3 tỉ đồng, đạt 204% so với chỉ tiêu đăng ký (267,5 tỉ đồng) và bằng 176,5% so với năm 2010 (309,3 tỉ đồng). Con số này cho thấy mặc dù khâu nghiệp vụ trong thông quan đã được thực hiện nghiêm ngặt nhưng vẫn không tránh khỏi các chiêu lách muôn hình vạn trạng của thị trường. Cụ thể, đối với mặt hàng thép cán nguội, các đối tượng đã lợi dụng Hiệp định CEPT/AFTA, khai sai xuất xứ hàng hóa để hưởng ưu đãi đặc biệt về thuế khi nhập hàng vào VN. Hay lợi dụng việc hàng chuyển cảng từ cửa khẩu nhập về ICD hoặc chuyển từ cảng này về cảng khác, các DN đã đưa vào sản xuất ngay mà không đăng ký làm thủ tục hải quan. Một số DN còn không kê khai phần phí vận chuyển nội địa vào phần trị giá tính thuế hàng NK. Do vậy, khi KTSTQ đã phát hiện hầu hết hàng hoá XNK qua ICD không còn giống như quản lý hàng hoá đến, đi từ một cảng chính thức. Số tiền ấn định và phạt từ sai phạm này lên tới 18,2 tỉ đồng.

Trong lĩnh vực xác định trị giá, đặc biệt với phí bản quyền, do không nắm vững nên hải quan không thu thuế phần phí này, nhưng trên thực tế phí bản quyền là khoản phải cộng vào trị giá tính thuế. DN nhân cơ hội đấy cũng lờ đi. Kết quả KTSTQ đã truy thu và phạt về 79 tỉ đồng.

Đặc biệt, trong việc xác định tỉ giá tính thuế hàng NK, KTSTQ đã phát hiện sự không thống nhất trong quy định về áp dụng tỷ giá tại Thông tư 194/2010/TT-BTC; Điều 98-Thông tư 79/2009/TT-BTC. Cụ thể: Có trường hợp người nộp thuế  kê khai, tính thuế trước ngày đăng ký tờ khai hải quan, có trường hợp lại tính thuế theo tỷ giá của ngày đăng ký tờ khai. Sau khi kiến nghị và sửa đổi tại Điều 99-Thông tư 194/2010/TT-BTC là tính theo tỉ giá tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan thì cơ quan Hải quan đã ra quyết định truy thu 13,5 tỉ đồng.

Bịt kẽ hở

Xác định KTSTQ sẽ là một trong những biện pháp chống thất thu NSNN hiệu quả nhất, ngành hải quan sẽ tập trung chuẩn hoá quy trình nghiệp vụ trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin; phân loại các DN XNK; kiểm soát DN, loại hình, mặt hàng XNK có rủi ro cao... để lựa chọn đối tượng kiểm tra, phản ánh thông tin ngược lại cho khâu thông quan qua hệ thống quản lý rủi ro.

Đẩy mạnh hoạt động nghiệp vụ KTSTQ, nhất là KTSTQ tại trụ sở DN, theo đó tập trung vào các vấn đề có khả năng gian lận, rủi ro cao, chính sách còn chưa rõ ràng, thực hiện chưa thống nhất... từ đó có cơ sở, căn cứ, bằng chứng rõ ràng để đề xuất sửa đổi kịp thời; Tìm giải pháp cho KTSTQ về trị giá (bao gồm cả việc chống chuyển giá), đi sâu vào phí bản quyền của các hãng phải có phí bản quyền; tìm giải pháp cho việc kiểm tra định mức trong gia công, SX-XK, đặc biệt vấn đề lưu mẫu phục vụ công tác KTSTQ; Tiếp tục kiểm tra sâu hơn để đấu tranh với các hành vi gian lận, trốn thuế trong ưu đãi đầu tư, miễn thuế, không thuế, xuất xứ hàng hoá, XNK qua khu vực phi thuế quan (tại các khu kinh tế cửa khẩu); triển khai chuyên đề KTSTQ đối với hàng hóa XNK theo loại hình tạm nhập - tái xuất, chuyển khẩu; tiếp tục kiểm tra phát hiện những hình thức khác trong lĩnh vực trị giá liên quan đến sở hữu trí tuệ (phí bản quyền đối với chuyển giao công nghệ, sử dụng nhãn hiệu, nhất là các nhãn hiệu lớn...).

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)