Quán ăn “trung thực” ở Indonesia

Được biết đến như là một đất nước không có nhiều sự minh bạch trong kinh doanh và nhiều lĩnh vực khác, Indonesia đang đẩy mạnh nỗ lực chống tham nhũng lâu dài của mình bằng cách mở những quán ăn tự phục vụ trung thực mà điểm đặc biệt là không có người thu ngân.

Rèn luyện tính trung thực

Vào một buổi sáng gần đây, Selica Erlindi, học sinh lớp 10 tại Trường Trung học Số 1 ở thành phố Samarinda trên đảo Borneo, chọn thức uống và một gói bánh tại một quán ăn trung thực ở trường. Sau đó, tuân thủ mục tiêu nuôi dưỡng tính trung thực của khách hàng nói riêng và xã hội nói chung của quán, Selica tự động bỏ tiền vào một hộp nhựa trong suốt.

Em học sinh 15 tuổi này nói: “Điều này thúc đẩy chúng tôi trở nên trung thực. Đặc biệt, do nạn gian lận đang phổ biến trong lớp học, ít ra chúng tôi rèn luyện tính trung thực trong vấn đề tiền bạc. Đây cũng là điều quan trọng cho xã hội vì tham nhũng đang là vấn đề lớn ở Indonesia”.

Theo báo The New York Times (Mỹ), những quán ăn trung thực như trên là một phần của chiến dịch quốc gia do văn phòng tổng chưởng lý đứng đầu. Chỉ trong tháng rồi, chính quyền tỉnh East Kalimantan, nơi Samarinda là thủ phủ, đã khánh thành thêm hơn 10 quán ăn trung thực tại trường học và văn phòng chính quyền địa phương. Đến năm 2010, tỉnh này có kế hoạch đưa hơn 1.000 quán như thế vào hoạt động và mở rộng sang cả cơ sở tư nhân.

Văn phòng tổng chưởng lý cho biết những quán ăn trung thực này sẽ giúp chặt đứt mầm mống tham nhũng bắt đầu hình thành trong giới trẻ, nếu có, và làm trong sạch những người bị xem là có nhiều nguy cơ dính đến tham nhũng, với đối tượng nhắm vào đầu tiên là công chức.

Bằng cách chuyển trách nhiệm trả tiền sang bản thân khách hàng, những quán ăn này buộc họ phải không ngừng suy nghĩ rằng liệu họ có đang trung thực hay không, và có lẽ, khiến họ cảm thấy có tội nếu họ không trung thực.

Biện pháp ngăn ngừa tham nhũng

Ông Syakhrony, một quan chức tại văn phòng chi nhánh của tổng chưởng lý ở Samarinda, nói: “Chúng tôi biết có nhiều yếu tố đứng sau hành vi tham nhũng, như môi trường và nhu cầu kinh tế. Sự trung thực chỉ là một yếu tố trong số này. Là lực lượng thực thi pháp luật, chúng tôi có những biện pháp trấn áp và ngăn ngừa. Những quán ăn trung thực này là một biện pháp ngăn ngừa trong cuộc chiến chống tham nhũng”.

Nhóm Thanh niên Quốc gia, một tổ chức đang làm việc với văn phòng tổng chưởng lý, cho biết đã có khoảng 7.456 quán ăn tự phục vụ trung thực xuất hiện tại 23 tỉnh ở Indonesia. Họ hy vọng đến cuối năm nay, sẽ có 10.000 quán ăn trung thực hoạt động ở 26 tỉnh, trước khi xuất hiện ở tất cả 33 tỉnh.

Ông Dody Susanto, Chủ tịch Nhóm Thanh niên quốc gia, nói các quán ăn trung thực đang hoạt động thành công. Nhưng theo ông, vẫn còn 5% quán ăn trung thực gặp khó khăn do “quản lý kém hoặc những hành vi không trung thực”.

Tại Samarinda, Trường Trung học Số 1 chính là nơi đi đầu trong chiến dịch này ở địa phương bằng cách mở một quán ăn trung thực vào tháng 10 năm ngoái, phục vụ cho 1.500 học sinh. Cô Eni Purwanti, giáo viên tiếng Anh phụ trách quán ăn, cho biết hộp đựng tiền của quán không được canh giữ, dù những giấy bạc có giá trị lớn thường xuyên được lấy khỏi hộp để khỏi cám dỗ học sinh.

Cô cho biết thêm rằng cho đến nay không có học sinh nào bị bắt gặp làm điều gian dối, trong lúc lợi nhuận hằng tháng của quán ăn là khá cao. Điều quan trọng hơn, theo cô Purwanti, quán ăn đã có tác động tích cực đến học sinh, còn các giáo viên thì cho biết nạn gian lận trong lớp học đã giảm.