Chống gian lận qua giá tính thuế: Góp phần thu đúng, thu đủ ngân sách

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Kiểm tra giá tính thuế hàng hóa tại Chi cục Kiểm tra sau thông quan (Cục Hải quan Hà Nội).Ảnh: Linh Tâm

Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp (DN) tham gia hoạt động xuất nhậpkhẩu (XNK), thời gian qua Tổng cục Hải quan đã thực hiện nhiều biệnpháp cải cách thủ tục hành chính rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa.

Lợidụng chính sách thông thoáng, nhiều DN đã khai báo hàng hóa với giá trịthấp hơn thực tế nhằm gian lận số tiền thuế phải nộp. Vì vậy, xác địnhđúng trị giá tính thuế là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngànhhải quan để góp phần thu đúng, thu đủ tiền thuế cho ngân sách nhà nước(NSNN).

Tình trạng khai báo sai giá tính thuế diễn ra phổ biến

Sốliệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, tháng 8-2009, kim ngạch xuất khẩucủa nước ta ước đạt 4,7 tỷ USD, kim ngạch nhập khẩu đạt 6,2 tỷ USD. Vớikhốilượng hàng hóa XNK lớn như vậy, việc thu đúng, thu đủ tiền thuế choNSNN là một trong những áp lực với ngành hải quan. Hiện tại, để tạođiều kiện thuận lợi cho DN tham gia hoạt động XNK, 95% lô hàng đượcthông quan ngay và chỉ có 5% lô hàng phải kiểm tra thực tế. Lợi dụngviệc Nhà nước cho phép DN tự kê khai, tự chịu trách nhiệm, nhiều DN đãkhai báo giá tính thuế hàng hóa thấp hơn thực tế, nhằm gian lận số thuếphải nộp. Theo thống kê của Trung tâm Phân tích phân loại (PTPL) ngànhhải quan, qua tiếp nhận, xử lý hơn 40.000 mẫu hàng hóa XNK theo yêu cầucủa các đơn vị hải quan, kết quảPTPL đã làmthay đổi khoảng 60% mã số hàng hóa theo khai báo của chủ hàng. Trongđó, Trung tâm đã thay đổi mã số theo hướng tăng thuế suất là khoảng25-30%; giảm thuế suất 8-10%, còn lại là thay đổi mã số khác, nhưngkhông thay đổi thuế suất. Như vậy, trên thực tế, có khoảng hơn 10.000mặt hàng phải điều chỉnh tăng thuế so với khai báo của chủ hàng. Đặcbiệt, có những mặt hàng phải điều chỉnh tăng thuế suất từ 0% lên 30hoặc 40%. Ông Văn Bá Tín, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thôngquan (Cục Hải quan TP Hà Nội) cho biết, 90% trường hợp kiểm tra tại trụsở DN sau khi thông quan đều có vấn đề liên quan đến giá tính thuế.Thực tế này cho thấy, tình trạng khai báo sai trị giá tính thuế hànghóa đang diễn ra khá phổ biến, gây khó khăn cho ngành hải quan trongquá trình thực hiện nhiệm vụ.

Cần thực hiện đồng bộ 5 nhóm giải pháp

Thôngtin cơ bản mà ngành hải quan đang sử dụng để bác bỏ thông tin khai báocủa DN chủ yếu dựa vào cơ sở dữ liệu về giá (chương trình GTT22) doTổng cục Hải quan xây dựng. Tuy nhiên, những thông tin này cũng khó cóthể đáp ứng thực tế XNK hàng hóa hiện nay. Cụ thể, khi DN nhập khẩu mặthàng độc quyền, trên thị trường chỉ có duy nhất một nhà nhập khẩu vàkinh doanh mặt hàng này sẽ dẫn đến tình trạng cán bộ hải quan không cóbất cứ cơ sở dữ liệu nào về giá để so sánh, đối chiếu. Những mặt hàngnhỏ lẻ được nhập khẩu mang tính chất thời vụ với số lượng lớn như hàngtiêu dùng xuất xứ từ Trung Quốc cũng tiềm ẩn yếu tố rủi ro cao. Bởinhững mặt hàng này thường thay đổi mẫu mã liên tục, giá mua bán rấtthấp; nhiều mặt hàng chưa kịp cập nhật vào danh mục rủi ro về giá. Mộtvấn đề nữa hiện chưa có quy chế phối hợp thông tin giữa ngành hải quanvới cơ quan thẩm định giá, lực lượng quản lý thị trường... Trong khiđó, việc thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để tham khảo vàđưa ra kết luận chính xác về giá là yếu tố quan trọng nhằm phát hiệnnhững hành vi khai báo gian lận về giá tính thuế.

PhóTổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Lê Ngọc Túc cho rằng, để làm tốt côngtác xác định trị giá tính thuế, cần thực hiện đồng bộ 5 nhóm giải pháp:Làm rõ trách nhiệm của cá nhân, đơn vị trong việc thực hiện giá; thựchiện tốt việc xây dựng cơ sở dữ liệu về giá; thường xuyên nắm bắt tìnhhình kinh tế trong nước và quốc tế để tiếp cận thêm thông tin về giá vàcác mặt hàng trọng điểm; phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị trong toànngành; đào tạo và bổ sung kịp thời cán bộ làm công tác chuyên trách vềgiá. Để cập nhật kịp thời những thông tin liên quan đến trị giá hànghóa, việc tham gia diễn đàn của Ủy ban về giá (thuộc Tổ chức Hải quanthế giới) sẽ giúp Hải quan Việt Nam có thêm thông tin hiệu quả, kịpthời hỗ trợ công tác xác định trị giá tính thuế; góp phần vào việc thuđúng, thu đủ tiền thuế cho NSNN.

(Theo Hương Ly // Hanoimoi Online)