So với những bản dự thảo trước đây,Dự luật Thuế nhà đất lần 9 đã sửa đổi rất nhiều theo hướng đánh thuế lũy tiến đối với phần đất ngoài hạn mức. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, với những mức thuế đặt ra trong dự thảo thì khó mà chống tình trạng đầu cơ nhà đất như mục tiêu đặt ra ban đầu.
Với những mức thuế đặt ra trong dự thảo, khó chống tình trạng đầu cơ.Ảnh:Duy Tường
Càng nhiều đất thuế suất càng cao
Trước khi xây dựng Luật Thuế nhà đất, mục tiêu đề ra là tăng cường sự quản lý của Nhà nước đối với nhà, đất đảm bảo công bằng xã hội, chống đầu cơ, thực hiện điều tiết đối với những người sở hữu nhiều nhà và có quyền sử dụng nhiều đất đai. Bản dự thảo lần thứ 9 được đưa ra xem xét tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 9/9/2009 thì đối với diện tích trong hạn, mức thuế suất 0,03%; đối với phần diện tích vượt hạn mức nhưng không quá 3 lần, mức thuế suất là 0,06%; đối với phần diện tích trên 3 lần, hạn mức thuế suất 0,09%. Trong đó, với mức thuế suất 0,09% hy vọng sẽ hạn chế đầu cơ đất đai, làm lành mạnh hóa thị trường BĐS.
Đối với các trường hợp có quyền sử dụng một mảnh đất với mức giá trung bình, theo đánh giá của Bộ Tài chính, số thu thì số thuế phải nộp thấp hơn hoặc tương đương với mức thu hiện hành. Một số trường hợp có diện tích đất lớn hoặc giá đất cao thì số thu dự kiến có thể tăng từ 2 - 2,8 lần số thu hiện hành. Cá biệt, có trường hợp tăng lên khoảng 5 lần. So với các bản dự thảo trước đây, bản dự thảo lần này đã có sự thay đổi lớn. Trong các dự thảo của Dự án Luật Thuế nhà đất trước đây, Bộ Tài chính đưa ra 3 phương án tính thuế. Phương án 1 áp dụng mức thu0,05% chung cho các loại đất ở; Phương án 2 áp dụng mức thu 0,1% đối với phần diện tích vượt hạn mức; phương án 3 áp dụng thuế suất theo biểu thuế lũy tiến từng phần tính theo năm, diện tích trong hạn mức có thuế suất 0,05%, phần vượt hạn mức là 0,1%...Như vậy, thuế suất được quy định trong dự thảo lần 9, tính điều tiết đối với phần đất ngoài hạn mức đã nhẹ hơn một chút ít so với các dự thảo trước đây.
Dưới 250m2 không phải đóng thuế
Dự án Luật Thuế nhà đất đang trong quá trình được xây dựng, dự kiến tháng 10/2009 sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét và sẽ có hiệu lực từ 1/1/2011. Mục tiêu đặt ra khi xây dựng Dự án Luật thuế nhằm hạn chế, chống đầu cơ nhà đất cũng như tăng cường sự quản lý của Nhà nước. |
Trong các dự thảo trước đây, khởi điểm chịu thuế được áp dụng đối với nhà có giá trị xây dựng từ 600 triệu đồng (cơ sở để tính giá trị căn nhà căn cứ trên suất đầu tư 1m2 xây dựng là 4 triệu đồng). Mức khởi điểm tính thuế này là giá trị xây dựng một căn nhà, căn hộ đó chứ không xét đến giá trị quyền sử dụng đất. Hai phương án thu thuế nhà được đưa ra xem xét. Phương án 1 áp dụng một mức thuế suất 0,05% đối với các loại nhà có giá từ 600 triệu đồng trở lên. Phương án 2 áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần gồm 3 bậc thuế: Nhà có giá trị dưới 600 triệu đồng thuế suất 0%, trên 600 triệu đến 1,2 tỷ đồng thuế suất 0,05%, trên 1,2 tỷ đồng thuế suất 0,1%. Theo bản dự thảo lần 9, thuế nhà được quy định như sau: Đối với nhà có giá trị đến 500 triệu (giá tính thuế) đồng mức thuế suất 0%; phần trên 500 triệu đồng, thuế suất 0,03%. Dự thảo luật quy định giá khởi điểm tính thuế với nhà ở là 500 triệu đồng, nhưng Chính phủ lại có dự kiến quy định giá tính thuế của 1m2 nhà ở bằng 50% đơn giá 1m2 nhà xây dựng mới của nhà ở cùng loại, như vậy trên thực tế giá trị nhà phải hơn 1 tỉ đồng mới phải nộp thuế. Vì vậy đối với các trường hợp ở đô thị, có nhà ở dưới 250 m2 sẽ không phải đóng thuế.
Khó chống được đầu cơ
Từ thực tế của TP.HCM, khu vực 12 quận nội thành cũ, cơ sở dữ liệu nhà đất đã tương đối hoàn chỉnh thì việc áp vào để tính thuế không gặp trở ngại lớn. Đối với các quận, huyện vùng ven, nơi có quỹ nhà đất lớn nhất, cơ sở dữ liệu nhà đất chưa hoàn chỉnh thì rất khó áp dụng. Một thực tế khác, TP.HCM, chỉ trong vòng chưa đến 10 năm đã có thêm hơn 1.000 dự án phát triển nhà ở, đất ở chủ yếu là trên địa bàn các quận, huyện vùng ven, đại đa số hiện nay chưa hoàn tất thủ tục pháp lý (cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người có quyền sử dụng) thì rất khó có thể biết từng thửa đất thuộc quyền sử dụng của ai để mà tính thuế. Trong khi đó, mặc dù chưa hoàn chỉnh thủ tục pháp lý, quyền sử dụng mới chỉ được xác lập trên cơ sở các hợp đồng góp vốn thế nhưng đã đủ điều kiện cho người có quyền sử dụng chuyển nhượng. Việc chuyển nhượng các tài sản hình thành trong tương lai đã làm phát sinh lợi nhuận, cơ quan thuế, cơ quan quản lý đất đai khó có thể biết được để mà thu thuế. Như vậy, việc điều tiết đối với những người sở hữu nhiều nhà đất, chống đầu cơ nhà đất là một trong những mục tiêu đặt ra ban đầu thế nhưng trong hoàn cảnh cơ sở dữ liệu nhà đất chưa hoàn chỉnh thì khó khả thi. Trong khi đó, đối với những đối tượng sử dụng nhà vào mục đích để ở, không mua bán, ít biến động thì rất dễ dàng để ngành thuế quản lý đánh thuế.
( theo Quỳnh Mai // báo xây dựng )