Vụ xe 'hồn' Honda 'da' LX: Ai gánh chịu thiệt hại?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Sau hơn một tháng bị thu hồi, Cục Đăng kiểm VN vừa cấp lại giấy chứng nhận chất lượng cho dòng xe tay ga Diamond Blue. Đây được xem như là một câu chuyện hi hữu, lạ lùng trong lĩnh vực xe máy tại VN.

Cái hi hữu và lạ lùng đó đều xuất phát từ những động thái được xem là kỳ cục, lạ lùng từ cả phía doanh nghiệp lẫn nhà quản lý, mà cụ thể là Cục đăng kiểm VN. Và nếu không có sự vào cuộc quyết liệt từ Bộ Giao thông vận tải thì chưa thể biết được rằng liệu việc này còn kéo dài đến bao lâu, gây thiệt hại cả về mặt vật chất, tài sản uy tín thương hiệu của một doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe máy tại VN. Rất nhiều vấn đề được đặt ra, nhưng, một điều đáng lưu ý được nhiều người đặt ra là không hiểu vì sao trong vụ việc này Cục Đăng kiểm VN lại sốt sắng đến vậy ? Cái sốt sắng đó sẽ là bình thường nếu làm đúng chức năng.

Không có chức năng vẫn làm

Cách đây hơn một tháng, khi mẫu sản phẩm xe máy Diamond Blue do Cty CP công nghiệp tàu thuỷ và xe máy Vinashin được tung ra thị trường và nhanh chóng gây sốt cả về chất lượng, mẫu mã lẫn giá cả. Bản thân những chiếc xe này cũng đã được Cục đăng kiểm VN cấp giấy chứng nhận xuất xưởng. Nhưng “đùng một cái” chỉ một thời gian ngắn sau, chính Cục đăng kiểm VN lại ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp và không cấp tiếp cho những động co mới nhập khẩu của nhà sản xuất, lắp ráp xe máy này. Một điều đáng lưu ý là trước đó, phía Honda VN và Piaggio VN cũng họp công bố thông tin rằng mẫu xe này đã vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của họ. Lạ lùng ở chỗ:

Về phía Piaggio cứ khăng khăng rằng mẫu xe Diamond Blue đã ăn cấp gần như toàn bộ kiểu dáng về mẫu xe Vespa LX của họ, nhưng họ lại không hề có hoặc căn cứ trên một cơ sở nào cả. Và sâu hơn, xa hơn là họ chưa hề đăng ký bảo hộ kiểu dáng tại VN. Nhiều chuyên gia cho rằng đây chẳng khác gì một kiểu tố cáo ngược.

Về phía Honda VN cũng cứ khăng khăng khẳng định rằng động cơ Honda lắp trên mẫu xe Diamond Blue không phải do Honda Sundiro Motor sản xuất. Mặt khác, tại VN chỉ có Honda VN mới được sử dụng động cơ này, lắp vào sản phẩm và bán cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, những lập luận và căn cứ của Honda VN chưa đủ sức thuyết phục vì bản thân Cty CP công nghiệp tàu thuỷ và xe máy Vinashine đã khẳng định được nguồn gốc của mẫu xe này được sản xuất từ chính Honda Sundiro Motor Trung Quốc và họ có quyền sử dụng động cơ mang nhãn hiệu này tại thị trường VN. Cty này khẳng định và đủ giấy tờ chứng minh rằng động cơ này được mua từ Cty Shen Zhen Aero Space Guang Yu Industry Trung Quốc và đã được Cục kiểm nghiệm, kiểm dịch xuất nhập cảnh tỉnh Quảng Đông và tỉnh Hải Nam, Trung Quốc xác nhận về nguồn gốc xuất xứ.

Trong vấn đề này một điểm cần nhấn mạnh là việc tranh chấp thương mại, quyền SHTT trong kinh doanh thời hội nhập là bình thường, nhưng vấn đề là cơ sở pháp lý, chứ không phải cứ “Ông lớn, có tên tuổi” như Honda hay Piaggio là chiến thắng.

Lần lại thời gian cách đây 1 tháng có thể thấy cả Honda VN, Piaggio VN lẫn Cục đăng kiểm cùng lên tiếng khẳng định tính bất hợp pháp của dòng xe Diamond Blue và điểm tưởng chứng kết thúc của vụ việc này nằm ở chỗ Cục đăng kiểm VN yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận.

Nhưng đó cũng chỉ là tưởng, vì lại đùng một cái, mới đây, ngày 29/12/2010 Cục đăng kiểm lại cấp lại giấy đăng kiểm cho mẫu xe này. Nói là đùng chỉ mang tính thời gian và quy tắc xử sự của Cục đăng kiểm VN chứ về bản chất là nhờ ở sự vào cuộc của Bộ Giao thông vận tải. Hầu hết những ai liên quan được hỏi đều cho rằng nếu Bộ GTVT không vào cuộc thì chưa chắc Cục đăng kiểm VN đã cấp lại đăng kiểm cho mẫu xe Diamond Blue. Lạ, rất lạ là đằng khác. Lạ vì không ai hiểu tại sao lại có chuyện như vậy. Ngay trong Công văn số 9128/BGTVT – KHCN của Bộ GTVT yêu cầu Cục đăng kiểm VN hãy làm đúng chức trách, nhiệm vụ của mình; những vấn đề không liên quan sẽ do các ban ngành, cơ quan quản lý khác thực hiện.

Hậu quả và trách nhiệm

Thiệt hại của Cty CP công nghiệp tàu thuỷ và xe máy Vinashin là rất lớn do những hệ luỵ được xem là tuỳ tiện từ phía Cục đăng kiểm VN. Về mặt vật chất có thể tính toán được khi mà hàng loạt người đã mua xe quay trở lại trả xe. Những xe mới thì không dám mua vì sợ không đăng ký được. Tiếp theo là thiệt hại về thời gian, công sức. Nhưng thiệt hại lớn nhất vẫn là uy tín của chính doanh nghiệp - điều mà bản thân các nhà quản lý và doanh nghiệp phải luôn nỗ lực, nỗ lực hết sức mới có được. Mất thì dễ nhưng tìm lại và gây dựng lại mới khó hơn. Trong vụ việc này, việc đột ngột thu hồi giấy chứng nhận xuất xưởng từ phía Cục đăng kiểm VN đã rất nhanh làm mất uy tín của Cty CP công nghiệp tàu thuỷ và xe máy Vinashin. Và việc cấp lại giấy chứng nhận trên thì chưa chắc đã lây lại được uy tín đó.

Trong vấn đề này cần nhấn mạnh đến việc gây dựng và đánh mất uy tín vì đó là điều sống còn của doanh nghiệp. Bản thân những doanh nghiệp khác như Honda VN hay Piaggio VN cũng đều và luôn đề cao điều đó và ngay cả khi thấy DN khác vi phạm quyền của mình họ nhanh chóng vào cuộc (chưa bàn đến chuyện có hay không cơ sở chắc chắn để vào cuộc). Và bản thân các nhà quản lý, nhất là trong bối cảnh hội nhập hiện nay, trong bối cảnh cải cách hành chính, trong đó có cải cách hành chính vì doanh nghiệp đang là một trong những chương trình trọng điểm, quan trọng của Chính phủ cần phải nỗ lực giúp đỡ, hỗ trợ DN chân chính hoạt động. Trường hợp này được xem là một ngoại lệ hi hữu để các nhà quản lý những lĩnh vực khác phải học hỏi và rút kinh nghiệm. Tuy nhiên một vấn đề khác cần nhấn mạnh trong sự việc này là ai phải chịu những thiệt hại của Cty CP công nghiệp tàu thuỷ và xe máy Vinashin ? Hãy để chính họ lý giải và trả lời. Còn trước mắt thì không ai khác ngoài Cty CP công nghiệp tàu thuỷ và xe máy Vinashin đang phải chịu thiệt thòi, đang phải cố gắng cả về công sức, trí tuệ và tiền bạc để lấy lại uy tín không phải do mình đánh mất trên thương trường.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)