Phá sản hay giải thể?

Đối với hầu hết các nền kinh tế trên thế giới, việc phá sản hay giải thể của các doanh nghiệp khi lâm vào tình cảnh khó khăn vốn được xem là bình thường và nó cũng thường tình như việc hàng ngày có thêm một lượng lớn các doanh nghiệp thành lập mới. Tuy nhiên, ở Việt Nam thời gian qua việc phá sản hay giải thể doanh nghiệp vẫn chưa được xem là điều bình thường.

Với khoảng 10 doanh nghiệp tiến hành thủ tục phá sản trong vài năm trở lại đây đã cho thấy, cụm từ phá sản xem ra vẫn còn quá nặng nề đối với hầu hết các chủ doanh nghiệp và cả các cơ quan chức năng.

Khép lại năm 2008, các doanh nghiệp Việt Nam đã phải chịu tác động kép từ biến động kinh tế trong nước và khủng hoảng tài chính toàn cầu. Khó khăn này tiếp nối khó khăn khác, nhiều doanh nghiệp đã lâm vào cảnh đình trệ sản xuất, khó có khả năng tồn tại. Thực tế này khiến nhiều doanh nghiệp hiện đắn đo trước quyết định, nên giải thể hay phá sản. Đều là khai tử cho doanh nghiệp, tuy nhiên theo các chuyên gia thì việc áp dụng giải pháp nào lại tuỳ thuộc vào điều kiện của mỗi doanh nghiệp.

Giải thể phá sản khác nhau bản chất, giải thể là tính toán, mong muốn chủ quan của doanh nghiệp, phá sản tuỳ thuộc quy định của pháp luật, trong quy định nếu doanh nghiệp mất khả năng thanh toán ngắn hạn thì áp dụng luật phá sản, trường hợp doanh nghiệp không mất khả năng thanh toán thì giải thể.

Thế nhưng bản tính phức tạp của thủ tục hành chính, quy định thiếu rõ ràng, chi tiết của các văn bản hướng dẫn Luật Phá sản đã trở thành một trong những nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp khó thể thực hiện quyền được phá sản của mình.

Cụ thể, theo thống kê sơ bộ thì thời gian qua để một doanh nghiệp Việt Nam tiến hành phá sản phải mất trung bình từ 4 - 5 năm. Trong khi đó ở các quốc gia phát triển, con số này chỉ là vài chục ngày. Thực tế này khiến cho số lượng doanh nghiệp Việt Nam phá sản thời gian qua chỉ dừng lại ở con số vài trăm công ty.

Để kết thúc thì 1 là giải thể, 2 là phá sản. Các doanh nghiệp thường lựa chọn giải thể hơn là phá sản, vì phá sản theo thủ tục toà án, vì theo luật doanh nghiệp, thủ tục giải thể doanh nghiệp đỡ phức tạp, nhanh hơn rất nhiều so với phá sản.

Để đánh giá doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ, các chủ nợ phải đánh giá doanh nghiệp không có khả năng thì mới nộp đơn ra toà yêu cầu phá sản. Hơn thế nữa với các chủ nợ là các ngân hàng có tâm lý doanh nghiệp phá sản không có gì thu, nếu để tồn tại thì dù sao cũng có chố thu Có nhiều doanh nghiệp "chết" rồi mà không "chôn" được.

Bên cạnh đó thì vấn đề tâm lý cũng khiến nhiều doanh nghiệp Việt Nam thà chấp nhận mang tiếng là "giải thể" còn đỡ hơn là bị "phá sản".

Trong khi đó, hiện tình trạng doanh nghiệp phá sản đang xảy ra ngày một nhiều ở các quốc gia do ảnh hưởng từ cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu. Thực tế này đã khiến một số chuyên gia cho rằng, Việt Nam cũng sẽ khó tránh khỏi xu hướng có nhiều doanh nghiệp lâm vào tình cảnh khó khăn và buộc phải xem xét lựa chọn việc giải thể, phá sản hay cứ để chết "lâm sàng" kéo dài trong nhiều năm như nhiều doanh nghiệp hiện đã làm.