"Choáng" về nhu cầu mật gấu ở Việt Nam

Báo cáo khảo sát hơn 3.000 người dân của ba thành phố lớn của Việt Nam là Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh. Kết quả cho thấy, Hà Nội có tỷ lệ sử dụng mật gấu cao hơn nhiều so với Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh. Có tới  35% số người Hà Nội được hỏi đã sử dụng mật gấu, trong khi con số ở TP Hồ Chí Minh chỉ là 16% và Đà Nẵng là 15%.

Tỷ lệ nam giới sử dụng mật gấu cao hơn nữ giới. Gần 1/3 số nam giới được hỏi (29%) nói rằng đã sử dụng mật gấu trong khi đó chỉ có 17% nữ giới nói rằng đã sử dụng mật gấu. Một nửa số những người ngừng sử dụng mật gấu cho biết nguyên nhân ngừng sử dụng của họ là do mật gấu không hiệu quả.

Người có trình độ học vấn cao (trung cấp trở lên) có xu hướng sử dụng mật gấu nhiều hơn người có trình độ học vấn thấp (trung học trở xuống).

Mật gấu được coi là thần dược, chữa được bách bệnh, từ sưng tấy, bầm tím, bệnh về đường tiêu hóa thậm chí đến cả bệnh ung thư.

Trong khi phụ nữ chủ yếu sử dụng mật gấu để chữa bệnh (88%) thì nam giới lại sử dụng mật gấu với nhiều mục đích khác nhau: chữa bệnh (58%), bồi bổ sức khỏe (26%) và giải trí (25%). Nam giới có xu hướng sử dụng mật gấu cho mục đích giải trí gấp 12 lần so với nữ giới.

Sử dụng mật gấu tăng theo độ tuổi. Những người trẻ ở độ tuổi 20 và những người già từ 60 trở lên chủ yếu sử dụng mật gấu để chữa bệnh. Ngược lại, những người trung niên (trong độ tuổi 30-50) lại sử dụng mật gấu cho nhiều mục đích khác nhau. Đặc biệt là khả năng sử dụng mật gấu cho mục đích giải trí của nhóm này cao hơn các nhóm tuổi khác đến hai lần.

Hầu hết (74%) những người được phỏng vấn đều cho rằng sử dụng mật gấu không vi phạm pháp luật.

Việt Nam là nơi phân bố loài gấu ngựa (Ursus thibetanus) và gấu chó (Helarctos malayanus). Cả hai loài này hiện đang bị đe dọa nghiêm trọng do nạn săn bắt, buôn bán trái phép phục vụ nhu cầu khai thác mật để làm thuốc. Gấu thường bị săn bắt trong tự nhiên khi còn là gấu con để đem bán cho các trang trại nuôi nhốt khai thác lấy mật. Hiện Việt Nam có khoảng 3.500 cá thể gấu nuôi nhốt, chủ yếu đều có nguồn gốc từ tự nhiên. Trong khi đó, theo thống kê sơ bộ, Việt Nam chỉ còn khoảng 200 cá thể gấu ngoài tự nhiên.

Giải pháp chủ yếu để giảm thiểu tiêu thụ mật gấu ở Việt Nam, theo những người được phỏng vấn là tìm ra loại thuốc thay thế mật gấu.

Đại diện Hiệp hội bảo vệ động vật thế giới (WSPA) tại Việt Nam cho biết, tổ chức này đang phối hợp với một doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm những dược liệu có tác dụng như mật gấu. Theo kết quả nghiên cứu, mật gấu có một số thành phần hóa chất có thể có một số tác dụng chữa bệnh nhất định. Nhưng những chất có trong mật gấu cũng có thể tìm thấy trong dược liệu hoặc các thuốc thay thế.

Theo ông Tuấn Bendixsen, Giám đốc AAF Việt Nam, phụ trách Trung tâm cứu hộ gấu Tam Đảo, đó là chưa kể quá trình hút mật gấu thường không bảo đảm vệ sinh. Hơn một nửa số gấu khi về đến Trung tâm cứu hộ toàn bộ mật đã bị nhiễm vi khuẩn, gây ung thư về lâu dài.