Đi làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa: Chờ ngày qua ngày

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Đi lại 3-4 lần mới xin được giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), ít nhất hơn một tuần mới có được giấy chứng nhận chất lượng, tranh thủ làm đêm để truyền được dữ liệu hải quan điện tử...

Đó là những gì phóng viên Tuổi Trẻ ghi nhận được sau khi cùng các doanh nghiệp đi làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa.

Doanh nghiệp chờ làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu Cát Lái (TP.HCM) - Ảnh: H.K.

Theo quy trình, thủ tục xuất khẩu của các doanh nghiệp (DN) hiện nay gồm một số bước: đóng gói kiểm đếm hàng hóa (do cơ quan đại diện của nhà nhập khẩu phụ trách), xin chứng nhận chất lượng, mở tờ khai hải quan, làm thủ tục và lấy vận đơn từ hãng tàu, rồi xin C/O (để được hưởng các ưu đãi thuế quan hoặc theo yêu cầu của bạn hàng). Cơ quan quản lý nhiều lần khẳng định thủ tục đã thông thoáng, nhưng thực tế những thủ tục hành chính ấy tưởng dễ mà vẫn khó.

Thoáng nhất là... đêm!

Thời gian gần đây, rất nhiều DN xuất nhập khẩu đã phản ảnh đến đường dây nóng báo Tuổi Trẻ về tình trạng đường truyền dữ liệu hải quan điện tử bị đứt mạng liên tục, khiến DN mệt mỏi và bị thiệt hại nhiều. Anh P. - nhân viên một công ty xuất khẩu - tiết lộ kinh nghiệm nên khai hải quan điện tử vào khoảng 21g trở đi. Khi chưa có kinh nghiệm làm vào ban đêm như vậy, có những lần anh P. phải mất tới hai ngày mới hoàn thành khai báo hải quan điện tử cho một lô hàng.

Một ngày cuối tháng 5-2010, để hoàn thành việc mở tờ khai cho lô hàng thủy sản xuất sang Hàn Quốc trong buổi sáng (sau khi đã mở tờ khai hải quan điện tử), anh P. có mặt tại cảng Cát Lái (TP.HCM) từ sớm. Chạy hết quầy này đến quầy kia trong phòng lạnh nhưng anh vẫn vã mồ hôi. Khi chiếc loa trong phòng thủ tục xuất nhập khẩu bật nhạc giải trí, thay vì đọc số thứ tự tiếp theo, đồng hồ đã báo 11g30, công việc của anh vẫn chưa hoàn tất.

Chạy ra quầy nhờ vả làm nốt cho xong, phải đến 11g45 anh mới thở phào nhẹ nhõm khi đã mở được tờ khai. “Làm trực tiếp chỉ một buổi, nhưng nếu tính cả khai báo điện tử, chuẩn bị hồ sơ... cũng mất đến gần hai ngày mỗi tờ khai”, anh P. nhẩm tính.

Theo anh P., việc xin cấp giấy chứng nhận chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm đối với nhiều lô hàng xuất khẩu đang ngốn rất nhiều thời gian. Việc kiểm định và cấp giấy chứng nhận tại Nafiqad - Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản thường mất hơn một tuần. DN bắt buộc phải có giấy này (mẫu bằng tiếng Việt) mới mở được tờ khai hải quan. Sau khi hàng lên tàu, DN lại phải quay lại Nafiqad xin mẫu tiếng Anh để gửi cho bạn hàng.

Mẫu này không được cấp đồng thời khi cấp mẫu tiếng Việt, mà phải chờ hàng lên tàu, hãng tàu cung cấp vận đơn, DN đem những giấy tờ đó qua Nafiqad. Dù DN làm sẵn mẫu, cung cấp đủ giấy tờ nhưng cũng phải mất 1-2 ngày mới được cấp mẫu tiếng Anh. “Như vậy nếu suôn sẻ, để làm xong thủ tục cho một lô thủy sản xuất khẩu, DN phải mất 9-10 ngày đi lại giữa các cơ quan”, anh P. bức xúc.

Từ khi đưa vào hoạt động máy soi container, doanh nghiệp phải "cõng" thêm khoản phí gần 1 triệu đồng/container để thuê cẩu, xe đưa hàng vào máy soi - Ảnh: H.K.

Nỗi ám ảnh mang tên C/O!

Một ngày đầu tháng 5-2010, chúng tôi theo chân Công ty TNHH thương mại sản xuất TV (trụ sở tại Bình Dương) đi xin cấp C/O cho lô hàng đồ gỗ nội thất xuất khẩu sang thị trường New Zealand theo yêu cầu của nhà nhập khẩu. Chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ xin cấp C/O gồm đơn đề nghị cấp C/O, mẫu C/O (cả bản gốc và bản sao), tờ khai hải quan... chúng tôi có mặt tại phòng thủ tục xuất nhập khẩu (văn phòng 2 Bộ Công thương tại TP.HCM) vào giữa buổi sáng. Nhưng phải đến 11g trưa mới nộp được hồ sơ. Tại thời điểm đó, cán bộ tiếp nhận không kiểm tra hồ sơ.

Qua ngày hôm sau trở lại, anh N.X.N. - nhân viên đi xin C/O - được thông báo có chi tiết sai cần sửa lại. Sau khi đã sửa, anh N. đem nộp. Tiếp tục đúng hẹn lên nhận hồ sơ, anh N. lại được thông báo có chi tiết chưa đúng. Lần thứ ba đem nộp anh N. được hẹn ba ngày sau lên lấy. Rồi lại thêm thông báo hồ sơ còn một điểm chưa đúng được gửi đến anh N.. Lần này, anh N. phải đem hồ sơ về tận Bình Dương để sửa lại vì... con dấu của công ty đóng chưa đúng điểm. Tính ra để nhận được C/O gửi cho khách hàng, anh N. phải mất hơn 10 ngày.

“Nếu đem hồ sơ lên cán bộ tiếp nhận xem ngay, thông báo tất cả các điểm sai sót để chúng tôi sửa một lần thì đã không mất tới trên 10 ngày cho một mẫu C/O như vậy”, anh N. than. Theo anh, đây không phải trường hợp cá biệt, bởi cùng với bộ hồ sơ này công ty còn xin cấp C/O cho một lô hàng khác và bộ này cũng phải mất hai lần làm đi làm lại. Theo quy định, nếu hồ sơ xin cấp C/O không có vấn đề gì, thời hạn tối đa để cấp là ba ngày. Tuy nhiên, lô hàng trên khi C/O đến tay khách hàng đã chậm ba ngày và họ đang đòi phạt công ty 500 USD/ngày.

Tưởng dễ mà khó

Theo bà Đặng Phương Dung, nhóm trưởng tổ công tác hải quan - xuất nhập khẩu đề án 30, hiện có 34 thủ tục hải quan xuất nhập khẩu của các hiệp hội ngành hàng kiến nghị chuyển lên các bộ, ban ngành từ giữa năm 2009 để rà soát, xem xét loại bỏ nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.

Bà Dung cho biết có 16-17 kiến nghị khác được thống kê trong giai đoạn hai cần tháo gỡ đã được rà soát xong và gửi lên hội đồng tư vấn của nhóm thực hiện đề án 30 để chuyển tiếp lên các bộ. “Trên thực tế những kiến nghị cũ vẫn chưa được giải quyết thì những đề xuất của giai đoạn 2 coi như quay về chỗ cũ vì các đề xuất gỡ bỏ, sửa đổi đều có liên quan đến các thông tư, nghị định đang áp dụng nên cũng khó có kết quả nhanh như doanh nghiệp kỳ vọng”, bà Dung nói.

Đơn cử như đề xuất luồng xanh 100% miễn khai báo cho các DN dệt may thực hiện tốt các thủ tục xuất nhập khẩu, nhưng đề xuất này vẫn đang trong giai đoạn bàn bạc. “DN thật sự nản vì đề án 30 gần hết thời hạn, sau đó sẽ chuyển sang giai đoạn triển khai thực tế các kiến nghị, vướng mắc đã được thống kê nhưng hiện nay vẫn chưa thông được”, bà Dung nói.

(Theo tuoitre onlnie)