Xử lý xả rác bừa bãi ở Hà Nội: Ai phạt, phạt ai?

Cách đây gần ba tháng, Hà Nội có quy định mới về việc xử phạt người dân có hành vi vứt rác thải bừa bãi, theo đó hành vi vứt rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định sẽ bị phạt từ 100.000-300.000 đồng; đổ chất thải rắn trên đường phố sẽ bị phạt đến 15 triệu đồng.

Quy định xử phạt đã có, tuy nhiên, nếu quan sát trên các đường phố và khu dân cư tại Hà Nội, nhiều người dễ nhận thấy hiện tượng xả rác bừa bãi vẫn diễn ra khá phổ biến.

Vấn nạn vứt rác vô tội vạ

Vứt, đổ rác ra đường phố, nơi cộng cộng có lẽ là một thói quen xấu của nhiều người dân ở Hà Nội. Điều này vô hình chung làm môi trường ô nhiễm, danh lam thắng cảnh luôn ngập rác và tạo phản ứng tiêu cực từ du khách và cả nhiều người dân Thủ đô.

Nhiều du khách đến Hà Nội đưa ra nhận xét các ngõ phố, khu dân cư ở Hà Nội nhiều rác.

Bà Phạm Thị Hiệp, một Việt kiều tại Đức về Việt Nam cho rằng, không chỉ tại các điểm du lịch mà ngay tại nhiều tuyến phố, khu dân cư, nhiều người cứ điềm nhiên xả rác. Không chỉ nam thanh nữ tú mà ngay cả nhiều người lớn tuổi vừa ăn quà xong cũng vứt luôn giấy, vỏ hộp xuống đường thản nhiên như không có việc gì xảy ra. Để ý quan sát, bạn có thể nhận thấy ngay những người dân có nhà ở mặt phố cũng “tiện tay” vứt rác ra ngay trước cửa nhà mình, chỉ cần đó là địa phận “công cộng.”

Bức xúc về việc nhiều người xả rác bừa bãi nơi công cộng, bà Đồng, nhà ở tổ 11, phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội, bày tỏ: “Đã có quy định là khi nghe tiếng kẻng của công nhân thu gom rác, mọi người mới được mang ra đổ. Thế nhưng, ở ngõ tôi, có vài người vô ý thức vẫn cứ xả rác bất cứ lúc nào vào góc đầu ngõ, trông rất mất mỹ quan. Ai đi qua ngõ cũng thấy mấy túi rác nằm lù lù.”

Nguyên nhân của tình trạng trên là do nhiều người quá vô ý thức và chưa có ai xử phạt dù đã có quy định mức phạt.

Các cấp chính quyền cũng hết sức bức xúc về vấn đề môi trường của Hà Nội. Nhiều người dân sống chung với ô nhiễm cũng bức xúc không kém. Quy định xử phạt cũng đã có, nhưng xem ra đường phố, khu dân cư ở Hà Nội vẫn chưa sạch. Trên hè phố, dưới lòng đường, trong ngõ nhỏ, ngoài đường lớn, dưới sông, hồ... đâu đâu cũng có rác.

Theo bà Đồng, có lần nhân viên thu gom rác bắt quả tang, nhắc nhở thì họ chối bay chối biến, rồi lại còn to tiếng dọa đánh nhân viên vệ sinh. Mọi người quanh khu lên án, họ mới bỏ đi.

Nặng tay xử phạt

Nhiều hộ dân sống ở đầu ngõ phố tổ 11, phường Nghĩa Đô, tỏ ra bức xúc khi mùa hè mà cứ thấy mấy gói rác vứt lung tung ra lề đường không chỉ mất mỹ quan và có thể phát sinh mầm bệnh.

Khi tình trạng tái diễn nhiều lần, những người dân trong tổ đã phải họp lại bàn cách “chỉ mặt” những hộ dân hay vi phạm, tổ trưởng dân phố vào tận nhà nhắc nhở và đưa hẳn quy định sẽ phạt ra, tình trạng bỏ rác ra đầu ngõ mới cơ bản dừng.

Đại diện Ban Thanh tra nhân dân của phường Đội Cấn cũng thừa nhận, nhiều hộ dân chưa có ý thức bảo vệ môi trường chung nên cứ “tiện” đâu vứt đó, họ cho rằng việc đã đóng tiền vệ sinh nên việc dọn rác là trách nhiệm của công nhân vệ sinh.

Sau khi được nhắc nhở, nhiều hộ chuyển sang vứt vào ban đêm mà không tuân theo quy định giờ đổ rác. Bên cạnh đó, rất ít người biết được quy định mới của thành phố Hà Nội cấm các hành vi vứt, đổ chất thải rắn thông thường không đúng thời gian và nơi quy định; để chất thải ra vỉa hè, lòng đường, đổ ra hệ thống thoát nước, sông, hồ, công viên, vườn hoa, hệ thống đê điều từ ngày 3/3/2010.

Cũng theo vị đại diện thanh tra nhân dân này, cái khó tiếp theo khi thực thi quy định xử phạt này là ai sẽ là người xử phạt.

Theo quy định, chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã, phường là người ra quyết định xử phạt nhưng với rất nhiều người vi phạm trong khi chỉ có một mình vị chủ tịch xã, phường sẽ không thể “ngồi canh” bắt quả tang hành vi vi phạm xả rác.

Hơn nữa, những người vứt rác bừa bãi, họ chỉ vứt trong chớp mắt, việc bắt rồi xử phạt như thế nào cũng khó vì nhiều khi là “tình làng nghĩa xóm.” Đó là chưa kể, nếu là người giúp việc đi vứt rác thì sẽ xử phạt người vứt rác hay xử phạt chủ nhà?... Vì vậy, xung quanh việc xử phạt vẫn còn nhiều vướng mắc.

Vứt rác, xả rác ra đường không đúng qui định đang là một vấn nạn ở Hà Nội. Hành vi này bị ít người lên án bởi nó diễn ra ngoài “công cộng” và ai cũng nghĩ chẳng ảnh hưởng đến mình. Do đó, song song với việc tuyên truyền, thì việc xử phạt nặng các hành vi vi phạm là điều hết sức cần thiết./.

[ Trở về]