Học về đời từ cuộc sống tầm thường

Frank McCourt, nhà giáo kỳ cựu của thành phố New York và là nhà văn nổi tiếng từng đoạt giải Pulitzer với tác phẩm Angela’s Ashes (tạm dịch: Tàn tro của Angela), đã qua đời ở tuổi 78 tại Mahattan. Báo The New York Times (Mỹ) cho biết nguyên nhân cái chết của ông là do một khối u di căn.

Từ tuổi thơ cơ cực...

Frank McCourt là người Mỹ gốc Ireland. Ông sinh tháng 8-1930, trên đại lộ Classon, gần khu vực Bedford-Stuyvesant ở Brooklyn. Bố mẹ ông di dân đến đây để mong có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, điều đó đã không thành hiện thực, do phần lớn những đồng tiền lao động ít ỏi mà bố ông kiếm được đều dành vào rượu. Khi Frank được 4 tuổi, gia đình chuyển về Limerick, số phận của họ vẫn như vậy.

Frank McCourt tại New York năm 2005. Ảnh: THE NEW YORK TIMESHoàng Kim

Trong cuốn tự truyện của mình, McCourt mô tả cuộc sống  thời thơ ấu của ông rất tồi tệ. Sau khi người cha nghiện rượu ruồng rẫy gia đình, mẹ ông (bà Angela mà ông đặt tên cho cuốn sách) đã phải ăn xin trên các nẻo đường Limerick để kiếm miếng ăn cho con. Mấy mẹ con phải sống trong một căn hộ không phòng tắm dưới tầng hầm cùng lũ rận. Cuốn tự truyện là một chuỗi dài các sự kiện bất hạnh của McCourt lúc ông còn nhỏ.

Phần mở đầu của đoạn thứ hai trong tác phẩm nổi tiếng là “Khi nhìn lại tuổi thơ, tôi tự hỏi làm sao mình có thể vượt qua được tất cả”. Cuốn sách gây chú ý với người đọc và cả giới phê bình về sự bất hạnh trong quá khứ của nhà văn. Trong một lần nói chuyện với các học sinh tại Trường Trung học Bay Shore ở Long Island vào năm 1997, ông phát biểu rằng: “Tôi đã học được ý nghĩa đời người từ trong một cuộc sống tầm thường”.

Ba trong số 6 người con trong gia đình McCourt đã chết từ khi còn rất nhỏ. Hoàn cảnh gia đình ông lúc đó rất khắc nghiệt. Sau này, ông từng nói với các học sinh của mình rằng ông thường mơ trở thành một tù nhân. Bởi chỉ có sống trong tù ông mới có được 3 bữa cơm mỗi ngày và một cái giường ấm. Ở trong gia đình, các bữa ăn chủ yếu chỉ có trà và bánh mì. Mẹ ông đã ví von một cách khôi hài là bữa ăn dành cho những người ăn kiêng: chỉ có nước và một ít thức ăn khô.

...Đến sự nghiệp xán lạn

McCourt dạy ở những trường học khác nhau trong thành phố gần 30 năm. Ông luôn chỉ cho các học trò của mình thấy rằng bản thân họ là chất liệu tốt nhất cho chính họ. Ở tuổi 60, ông ngồi lại và viết về những kỷ niệm đau buồn về thời thơ ấu của mình. Ông đã đưa tất cả những ký ức đau buồn đó vào cuốn tự truyện của mình và nó đã trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất. Cuốn tự truyện này được ông mô tả là “một cuốn sách bình thường được viết theo một văn phong bình thường”.

Angela’s Ashes được nhà xuất bản Scribner phát hành năm 1996. Cuốn sách nằm ở vị trí sách bán chạy nhất trong vòng hai năm, và năm sau thì tác phẩm này đoạt giải Pulitzer. Ngoài Angela’s Ashes, ông còn có những tác phẩm nổi tiếng khác như Tis (1999) - mô tả cuộc chiến đấu kiên cường của ông để có được một chỗ đứng ở New York và Teacher Man (2005) - giải thích lý do của sự bất hạnh và những thắng lợi nhỏ nhoi với tư cách là nhà giáo tại một trường phổ thông. Cả hai dù là những cuốn sách bán chạy nhưng đã không đạt giải thưởng nào.

Conor McCourt, cháu của ông McCourt, đã cùng với những người anh em khác bàn bạc và đã dàn dựng hai phim tài liệu về gia đình McCourt, tái hiện cuộc sống của họ trong hai giai đoạn, ở Limerick và New York.