Mùa Giáng sinh phẳng lặng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Không khí mua sắm tưng bừng các mùa Giáng sinh trước đã xa rồi.

Đối với ngành bán lẻ, mùa Giáng sinh là dịp thu hoạch. Doanh số một tuần lễ hội, từ Giáng sinh đến Tết Dương lịch, có khi bằng nửa năm. Nhưng Giáng sinh năm nay được dự báo là sẽ “phẳng lặng”, nghĩa là sẽ tồi tệ như mùa lễ hội năm ngoái.

“Bằng năm ngoái đã là tốt”, ông James Russo, Phó tổng giám đốc về nghiên cứu người tiêu dùng toàn cầu của Công ty Nghiên cứu thị trường Nielsen, nhận xét về thị trường bán lẻ cuối năm nay.

Mùa Giáng sinh năm ngoái, doanh số bán lẻ nói chung sụt giảm 2,4%, ở mức kém nhất kể từ năm 1960, khi Bộ Thương mại Mỹ bắt đầu thu thập số liệu kinh doanh trong mùa lễ hội. Doanh số các mặt hàng quần áo và xa xỉ phẩm còn tệ hơn, giảm đến 10% so với thời trước khủng hoảng.

Năm nay, kết quả các cuộc thăm dò tâm lý người tiêu dùng Mỹ do Nielsen và Công ty Kiểm toán Deloitte thực hiện cho thấy sẽ không có sự thay đổi lạc quan nào trong việc kinh doanh so với năm ngoái.

Một bản nghiên cứu thị trường mùa lễ hội do Nielsen công bố đầu tuần này cho thấy, 85% các hộ gia đình Mỹ dự định sẽ chi tiêu bằng hoặc ít hơn năm ngoái.

Còn theo nghiên cứu của Deloitte, tổng doanh số mùa lễ hội năm nay tại Mỹ, không tính doanh số xe hơi và xăng dầu, chỉ vào khoảng 810 tỉ đô la Mỹ, xấp xỉ năm ngoái. Công ty Nghiên cứu Retail Forward cũng cho rằng, việc kinh doanh vẫn tệ như năm ngoái, riêng các mặt hàng áo quần và đồ nội thất sẽ giảm khoảng 2% so với cùng kỳ, các cửa hàng điện tử gia dụng cũng sẽ có một mùa kinh doanh u ám hơn.

Cho dù các báo cáo mới đây cho thấy nền kinh tế đã bắt đầu khá hơn nhưng sự phục hồi, nếu có, vẫn chưa lan tới ngành bán lẻ - một ngành kinh doanh có quan hệ mật thiết với tình trạng thất nghiệp. Báo cáo về việc làm của Chính phủ Mỹ công bố thứ Sáu tuần trước (2-10) cho thấy tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 8 đã lên mức 9,8%, tồi tệ hơn nhiều so với dự báo.

“Người tiêu dùng Mỹ đang ra sức thanh toán nợ nần và tiếp tục tiết kiệm ở mức kỷ lục; những yếu tố này hợp lại mang tới cho nhà bán lẻ một mùa lễ hội lạnh giá nữa”, ông Carl Steidtmann, nhà kinh tế chính của Deloitte, nhận xét.

Các nhà phân tích cho rằng người tiêu dùng vẫn hết sức lo lắng về công việc làm, giá trị cổ phiếu và giá trị nhà cửa của họ. Thị trường cho vay bị siết chặt cũng làm họ khốn đốn. Vài chuyên gia nhận định người tiêu dùng chỉ mạnh tay chi tiêu khi tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống, sớm nhất là vào năm tới.

Hàng thiết yếu được ưa chuộng

Nếu xu hướng thắt lưng buộc bụng tiếp tục kéo dài đến mùa lễ hội thì theo các nhà phân tích thị trường bán lẻ, các cửa hàng giảm giá, cửa hàng “1 đô la”, các công ty bán hàng qua mạng Internet sẽ được hưởng lợi nhiều nhất, vì người tiêu dùng ở mọi tầng lớp thu nhập đều giảm chi tiêu và giảm các chuyến đi mua sắm.

Mọi người sẽ ở nhà nhiều hơn, do vậy mùa Giáng sinh năm nay, các mặt hàng nhu yếu phẩm, sản phẩm phục vụ việc giải trí ở nhà được dự đoán sẽ bán chạy nhất: các sản phẩm nồi niêu soong chảo, điện tử dân dụng, đĩa DVD, rượu, thuốc lá, các vật dụng phòng ngủ và phòng tắm sẽ là nhóm hàng được ưa chuộng.

Theo điều tra của Nielsen, các cửa hàng cao cấp nên xem lại hàng tồn kho, tích trữ nhiều hơn các mặt hàng có giá trị thực tế vì các gia đình giàu có cũng sẽ bỏ qua các sản phẩm đắt tiền như đồ trang sức, túi xách, quần áo hàng hiệu để mua các vật dụng thiết yếu như máy phát điện, đồ dùng nhà bếp và các trò chơi gia đình.

Chuyện bình thường trong thời buổi suy thoái là các sản phẩm đắt tiền như đồ nữ trang, dụng cụ thể thao, các tour du lịch bị ảnh hưởng nhiều nhất. Và điều này có thể buộc các công ty cung ứng những sản phẩm và dịch vụ này phải đưa ra các mức giảm giá đặc biệt, thậm chí sẽ giảm giá ngay trước lễ Tạ Ơn diễn ra vào ngày 26-11, kéo dài cho tới Giáng sinh và Tết Dương lịch.

Cạnh tranh giảm giá

Theo Công ty Dịch vụ đầu tư Moody’s Investors Service, các cửa hàng bán lẻ quần áo đã dự trữ hàng theo mức nhu cầu thấp, nhưng mùa lễ hội năm nay “sẽ có nhiều đợt khuyến mãi hơn dự đoán, vì người mua đã biết chờ đợi, trì hoãn việc mua sắm để được giảm giá nhiều hơn”.

Các chuỗi cửa hàng lớn đã bắt đầu cạnh tranh nhau quyết liệt để thu hút người tiêu dùng. Một ví dụ, đầu tuần này chuỗi cửa hàng Wal-Mart đưa vào hoạt động trở lại quầy bán đồ chơi có giá đồng loạt dưới 10 đô la Mỹ; trong khi đó chuỗi siêu thị Kmart đưa ra danh sách 15 món đồ chơi và phương thức mua hàng trả góp, theo đó khách hàng đăng ký món đồ muốn mua, trả tiền dần và sẽ nhận được hàng trước ngày lễ. Một nghiên cứu của Wal-Mart còn cho thấy 70% khách hàng lên kế hoạch mua sắm đồ chơi cho mùa Giáng sinh trước lễ Halloween vào ngày 31-10 hàng năm.

Các nhà phân tích thị trường quan sát rất kỹ hoạt động kinh doanh của các cửa hàng giảm giá vì khi người tiêu dùng bắt đầu chi tiêu trở lại sau thời kỳ suy thoái kinh tế, họ thường tiêu tiền ở các cửa hàng giảm giá trước. Thời gian trôi qua, kinh tế phục hồi vững chắc, người tiêu dùng sẽ lại chuyển đến các cửa hàng bán lẻ chuyên dụng, bán hàng hiệu với giá cao hơn. Nhiều nhà phân tích nói rằng, nếu mùa Giáng sinh năm nay người tiêu dùng chi tiền nhiều hơn tại các cửa hàng giá rẻ như Wal-Mart hay cửa hàng bán sỉ như Costco, thì các cửa hàng chuyên dụng sẽ khá hơn vào năm 2010 và 2011.

Tuy vậy, Hội đồng quốc tế các trung tâm mua sắm (ICSC), tập hợp nhiều công ty thương mại toàn cầu, vừa phát hành một trong những báo cáo lạc quan nhất từ trước nay, trong đó dự đoán tăng trưởng doanh số trong tháng 11 và 12-2009 của các cửa hàng đã hoạt động hơn một năm là 1% so với cùng kỳ năm trước. Nếu tính cả tháng 1-2010, tỷ lệ tăng trưởng này sẽ là 1,5%.

“Mùa lễ hội năm 2009, ngành bán lẻ có cần một phép màu để đạt được mức tăng trưởng dương hay không? Không nhất thiết”, ICSC cho biết.

“Nhà bán lẻ sẽ có được mùa lễ hội đầu tiên không bị ám ảnh bởi suy thoái kinh tế, và nền kinh tế đang tăng trưởng trở lại cho dù nỗi lo lắng của người tiêu dùng vẫn chưa phai nhạt”, ông Michael Niemira, nhà kinh tế trưởng của ICSC, cho biết.

(Theo Phương Huỳnh // Thời báo kinh tế Sài Gòn // AFP, New York Times)