Lương CEO cao, công ty đi xuống?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tại sao luôn có khung cảnh ngày nghỉ trong phòng họp lãnh đạo tập đoàn? Và làm thế các nhà đầu tư có thể yên tâm rằng những người ăn lương cao này có giá trị xứng đáng với khoản tiền họ được trả?

Câu trả lời có vẻ rất rõ ràng: trả cho những người lãnh đạo nhiều hơn vì kết quả tốt hiện tại, và bạn sẽ nhận được những kết quả sau này thậm chí còn tốt hơn. Nhưng thực tế không có nhiều bằng chứng chứng tỏ điều đó, và hai nghiên cứu mới nhất thậm chí nêu ra rằng khi các CEO được trả cao hơn, thì về dài hạn các cổ đông sẽ kiếm được ít hơn.

Nghiên cứu thứ nhất, được thực hiện bởi chuyên gia quản trị kinh doanh Lucian Bedchuk đến từ Đại học Luật Havard. Ông đã quan sát hơn 2000 công ty để xem phần nào trong tổng số tiền bù đắp được kiếm bởi 5 lãnh nhân viên cao cấp đã được chuyển sang CEO. Những người nghiên cứu gọi con số trung bình khoảng 35% này là "miếng bánh trả cho CEO"

Hóa ra khi "miếng bánh" của CEO càng lớn, thì lợi nhuận và đánh giá thị trường tương lai của công ty càng thấp. "Những CEOs này", giáo sư Bebchuck nói, "dường như cố giành được nhiều hơn đáng lẽ ra họ nên được nhận".

Giáo sư tài chính Raghavendra Rau của đại học Purdue và hai đồng nghiệp đã quan sát khoản trả cho CEO và khoản cổ tức của gần 1500 công ty mỗi năm từ 1994 tới 2006. Họ phát hiện thấy rằng 100% công ty với những CEO đươc trả lương cao nhất tạo ra lợi nhuận từ cổ phiếu thấp hơn những công ty cùng ngành hơn 12%, tính tích lũy trong vòng 5 năm tiếp theo.

Các công ty có "miếng bánh" trả cho CEOs cao nhất , giáo sư Rau kết luận, đã tặng cho CEOs của họ khoảng trung bình 23 triệu USD một năm - trong khi để lại cho các cổ đông ít hơn (tính tương đối với những công ty khác cùng ngành) một khoảng trung bình 2.4 tỷ $ mỗi năm. Mỗi dola vào túi của CEO làm mất đi 100 USD từ túi của những cổ đông.

Nhóm của giáo sư Rau vẫn đang kiểm chứng những phát hiện này, vì vậy chỉ coi chúng như những kết luận tạm thời. Nhưng cả hai nghiên cứu này đều hướng tới một kết luận: không có cách nào để chứng minh rằng việc trả CEOs nhiều tiền hơn khiến cho các cổ đông nhận được nhiều tiền hơn.

"Sự đền bù thay đổi rất nhanh chóng, theo nhiều cách khác nhau, nó là một trong số những biến số động nhất của tài chính", David Yermack, giáo sư tài chính tại đại học New York đã nói vậy. "và giá cổ phiếu quay vòng vì những lý do mà không ai có thể hiểu. Có lẽ những biến nhiễu mà rất khó nhận ra đã gây ra hiện tượng đó. Bạn thật sự cần biết những gì mà bạn không biết".

Đưa vấn đề trở nên phức tạp hơn: rất nhiều CEOs hy vọng được trả cho phần lợi ích của họ trong công ty cũ khi họ được tuyển dụng vào công ty khác, như tập đoàn Bank of New York Mellon. CEO Robert Kelly gần đây đã đề nghị điều đó khi ông trở thành mộ ứng cử viên cho vị trí cao nhất ở Bank of America

Ông Kelly cuối cùng đã quyết định ở lại với BNY Mellon. Nhưng khi một khi một CEO được trả tiền để nhảy sang một công ty khác, điều đó sẽ "tạo ra một mong đợi hay dữ liệu tham khảo cho khoản trả tương lai mà không liên quan tới thành công của công ty mới", giáo sư quản lý trường Harvard Business Rakesh Khurana nói như vậy.

Nhiều năm trước đây, nhà đầu tư vĩ đại Benjamin Graham đã chỉ ra rằng các giám đốc không chỉ nên là độc lập, mà còn cần thực dụng. Họ phải tránh xa việc quản lý, họ cũng nên kết hợp "nhân cách tốt và khả năng kinh doanh thông thường" với "sự sở hữu chứng khoán dài hạn" (Họ nên mua toàn một cổ phiếu của họ cùng một lúc hơn là lấy chúng qua các giao dịch mua bán thông thường).

Các giám đốc độc lập, Graham tin rằng, nên công bố một báo cáo tách biệt hàng năm phân tích xem việc kinh doanh có đang "thể hiện kết quả đối với những cổ đông bên ngoài mà được mong đợi dưới sự quản lý hợp lý". Khoản trả cho nhân viên nên là một phần của phân tích.

Những khẳng định thay thế hàng năm về một báo cáo về việc trả lương vẫn chưa đạt tới yêu cầu mà Graham gợi ý trong năm 1951: một dạng câu hỏi trong đó các giám đốc được "đề nghị đánh giá...khoản trả lương hào hiệp và họ đang yêu cầu các cổ đông chấp thuận". Graham bổ sung:"các cổ đông được trao vinh dự để được nói...điều gì là những kết quả tuyệt và bằng những so sánh nào hoặc những nguyên nhân nào hội đồng quản trị đã quyết định rằng lượng được cấp là hợp lý"

Chắc chắn khủng hoảng tài chính đã dạy chúng ta rằng tất cả chúng ta phải thừa nhận sự mở rộng của việc thiếu hiểu biết. Những gì cần làm trong quá trình trả cho CEO, giáo sư Yermack nói là "vô cùng nhiều khiêm tốn". Đã đến lúc cho ủy ban đền bù tập đoàn - và các nhà đầu tư - bắt đầu hoài nghi liệu khoản trả hào hiệu mà họ đồng ý có thật sự phát huy tác dụng.

- Bài viết của Jason Zweig (Wall Street Journal) trên HBS in the News -

Quốc Dũng dịch

Tác giả: JASON ZWEIG (HBS IN THE NEWS) // TuanVietnam