Toyota: Vì đâu nên nỗi? (Phần 1): Thiệt hại hơn 2 tỉ USD

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Toyota, nhà sản xuất xe hơi lớn nhất thế giới, đã buộc phải thu hồi 8,5 triệu xe hơi ở Bắc Mỹ, châu Âu và Trung Quốc vì lỗi cơ khí và điện tử. Theo nhật báo kinh tế Nhật Nihon Keizai Shimbun, đây là hệ quả của một chính sách toàn cầu hóa sản phẩm chuẩn bị chưa tốt dẫn tới hy sinh chất lượng vốn là át chủ bài của Toyota

Trong bối cảnh ngành công nghiệp xe hơi thế giới có dấu hiệu phục hồi sau cuộc đại khủng hoảng kinh tế toàn cầu, việc thu hồi 8,5 triệu xe trong 5 năm qua ở thị trường nước ngoài là thất bại ê chề của hãng Toyota. Uy tín của hãng bị lung lay tận gốc rễ vì một số vấn đề liên quan đến chất lượng và khả năng vận hành tốt, vốn là hai ưu điểm lớn nhất của thương hiệu Toyota.

Mặc dù xe hơi là một phương tiện vận chuyển vô cùng quen thuộc, sản xuất ra nó là một công việc hết sức phức tạp. Để chế tạo một chiếc xe hiện đại, phải thiết kế mẫu mã, chế tạo động cơ, đặt mua phụ tùng và lắp ráp khoảng 10.000 bộ phận rời.

Akio Toyoda, Chủ tịch hãng Toyota Motor, Co., cúi đầu xin lỗi công nhân viên tại phiên họp khẩn ở thành phố Toyota, miền Trung Nhật Bản, ngày 5-3-2010. Ảnh: AP

Doanh thu sụt giảm mạnh

2009 là năm được đánh giá là khủng khiếp đối với ngành công nghiệp xe hơi do khủng hoảng tài chính toàn cầu. Vậy mà Toyota vẫn bán được 7,8 triệu chiếc trên khắp thế giới. Tuy nhiên, việc thu hồi 8,5 triệu chiếc nói trên, chủ yếu là hai dòng xe Toyota Camry và Lexus, sẽ buộc Toyota phải móc hầu bao trả hơn 2 tỉ USD để sửa chữa là một thất bại chưa từng thấy. Chưa kể từ đây về sau, doanh thu của hãng sẽ giảm sụt mạnh vì người tiêu thụ không còn tin tưởng mấy vào thương hiệu Toyota nữa.

Chất lượng của Toyota bắt đầu bị nghi ngờ ở Mỹ khi xảy ra nhiều vụ tai nạn do tăng tốc bất ngờ ngoài ý muốn của người lái và chân thắng mắc kẹt trong năm 2002. Nếu chú ý, 2002 cũng là năm Toyota thay thế chân ga cơ khí bằng chân ga điện tử, bắt đầu từ dòng Camry. Kế đó, từ năm 2007, tất cả các loại xe Toyota đều sử dụng chân ga điện tử.

Theo số liệu thống kê của Tổ chức Chiến lược và Nghiên cứu an toàn (SRS) của Mỹ - một công ty tư vấn người tiêu dùng - 2002 cũng là năm lỗi tăng tốc bất ngờ xuất hiện với tần số cao bất thường ở một số dòng xe Toyota.

Tại sao như vậy?

Toyota nói lỗi tăng tốc bất ngờ là do tấm thảm lót sàn xe. Toyota có rất nhiều loại xe du lịch, tấm thảm trải sàn kích cỡ khác nhau. Nếu lắp đặt thảm không đúng nó sẽ làm vướng chân ga làm tăng tốc bất ngờ. Mặt khác, nếu trải thảm không căng, nó cũng có thể trồi lên ở phía tài xế làm vướng chân ga khiến người lái bất ngờ không kiểm soát được tốc độ, dễ gây ra tai nạn.

Tại phần cứng hay phần mềm?

Thế nhưng, sau khi thay thảm và đổi chân ga, hiện tượng bất thường nói trên vẫn không hết. Hãng tin UPI ngày 5-3 vừa qua đưa tin hơn 60 lái xe Mỹ báo cáo xe Toyota của họ vẫn bị lỗi chân ga tăng tốc bất ngờ dù rằng xe đã được sửa. Tờ Los Angeles Times dẫn nguồn tin NHTSA (Cơ quan An toàn đường bộ quốc gia Mỹ) cũng nói NHTSA đã nhận được hơn 10 lá đơn khiếu nại trong tuần qua, với ít nhất 3 vụ tai nạn gây thương tích cho người ngồi trong xe.

Vậy đó là lỗi phần cứng (cơ khí) hay lỗi phần mềm (điều khiển chân ga điện tử)? Nhiều chuyên gia Mỹ và châu Âu nghi ngờ nguyên nhân do lỗi phần mềm, tuy rất khó phát hiện, nhưng vẫn có thể xảy ra do nhiễu tín hiệu, hở mối tiếp xúc điện tử hay lỗi hệ thống lập trình v.v... cho nên dù thay chân ga hay thảm lót sàn lỗi tăng tốc bất ngờ vẫn không hết.

Đặc biệt, David W. Gilbert, giáo sư Trường Đại học Carbondale Nam Illinois, từng báo cáo trước ủy ban hạ viện ngày 23-2 vừa qua rằng ông có thể tái lập hiện tượng tăng tốc đột ngột bằng cách tác động lên bộ phận điện tử điều khiển chân ga. Điều này chứng tỏ chân ga điện tử của các dòng xe Camry và Lexus có vấn đề.

Tuy nhiên, Toyota vẫn khẳng định rằng lỗi ở phần cứng và theo hãng tin AP, Toyota nói giáo sư Chris Gerdes, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu xe hơi thuộc trường đại học danh giá Stanford, sẽ chứng minh điều ngược lại trong một sự kiện mà Toyota sẽ tổ chức nay mai. Toyota còn thuê Exponent Inc., một công ty tư vấn Mỹ, nghiên cứu xem hệ thống điện tử có gây ra vụ tăng tốc bất ngờ hay không. Tuần qua, công ty này đã công bố báo cáo tạm thời cho thấy không có mối liên hệ nào giữa chân ga và hệ thống điện tử.

Sẽ lấy lại lòng tin

“Chúng tôi sẽ soát xét lại toàn bộ phương thức vận hành của tập đoàn để lấy lại lòng tin của khách hàng” – ông Akio Toyoda, Tổng Giám đốc Toyota từ tháng 6-2009, đã tuyên bố như thế trong buổi điều trần trước Ủy ban Kiểm tra và Cải tổ chính phủ Hạ viện Mỹ hôm 24-2 vừa qua.

Toyota không thể bằng lòng với những biện pháp nửa vời, theo nhận định của Nihon Keizai Shimbun. Nguyên nhân sâu xa của vụ bê bối này là chính sách toàn cầu hóa quá nhanh của tập đoàn. Do đó, tái lập lòng tin của khách hàng là một bước cần thiết mà Toyota cần vượt qua, theo Nihon Keizai Shimbun.

Ban lãnh đạo Toyota đã hiểu được điều này. Trong một cuộc họp khẩn cấp ở thành phố Toyota ngày 5-3 vừa qua, ông Akio Toyoda, cháu nội của nhà sáng lập Tập đoàn Toyota, đã tuyên bố với công nhân viên: “Chúng ta phải coi 24-2 (ngày ông điều trần trước Hạ viện Mỹ) là ngày tái khởi động cho Toyota. Chúng ta cần quên đi những thành công trong quá khứ để xem xét lại giá trị tồn tại của chúng ta một lần nữa. Tôi muốn xem lại – không phải bằng lời nói mà bằng hành động – bổn phận thật sự của chúng ta là gì”.

Kỳ tới: Thiếu bí quyết quản lý khủng hoảng

(Theo NGUYỄN CAO // Nguoilaodong Online)