Cứng, mềm, dẻo

Nghe hai ông cãi nhau, có ông nói: "Cứng quá hay mềm quá cũng không đúng. Mềm quá thì dễ gục. Cứng quá dễ gãy; xe đang chạy nhanh mà phanh gấp là đổ, lời khuyên đó không chỉ cho người chạy xe đâu!".

Nhưng trong dân gian, ngoài sự cứng mềm lại còn từ "dẻo". Người ta nói về biểu tượng của tinh thần Việt Nam là cây tre, phải chăng có ý nghĩa về sự ứng xử trong đời sống tinh thần truyền thống Việt Nam.

Cây tre cũng là loài cây cứng, người ta hay dùng lũy tre để che sóng, che gió vì "Có cứng mới đứng đầu gió". Nhưng nếu mang các công cụ kỹ thuật ra đo thì tre không thể cứng bằng sắt đá, lũy tre không thể cứng bằng lũy bê-tông cốt thép. Nhưng cây tre lại không mềm đến độ có thể dễ gục ngã. Cứ xem trong mùa bão lớn, các bụi tre là loại cây ít đổ nhất trước sức gió cấp 11, 12 là cấp rất to, chính vì nó dẻo; nó có thể lúc bão to, gió dữ ngả người, cúi xuống nhưng lại bật dậy ngay; nó không gục vì nó dẻo cho nên sức chống chịu rất lớn. Gần đây, bàn đến việc khắc phục hiện tượng biến đổi khí hậu khi nước biển dâng cao, một số nhà khoa học đã nêu nhiều biện pháp trong đó có việc trồng rừng tràm, đước và những lũy tre gọi là "Những bức đê mềm" để ngăn sóng, giữ ruộng đất và làng mạc vùng đồng bằng ven biển.

Lũy tre vững vì nó dẻo. Nhưng đã "dẻo", lại còn "dai" vì sự liên kết, thân cây kết cấu chủ yếu bằng những sợi giằng với nhau, trong một bụi cây thì cây nọ quấn với cây kia. Lúc khó khăn lại nghĩ tới sức dẻo dai của cây tre Việt Nam.

[ Trở về]