Phương cách lèo lái công ty vượt qua khủng hoảng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ông Võ Tá Hân tại cuộc tọa đàm do Thời báo Kinh tế Sài Gòn và VAPEC tổ chức vào tuần trước. Ảnh: Lê Toàn

Đến với cuộc tọa đàm “Phương cách lèo lái công ty qua cơn khủng hoảng”, do Thời báo Kinh tế Sài Gòn phối hợp với Trung tâm Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (VAPEC) tổ chức tuần qua, nhiều doanh nhân không giấu nổi tâm trạng đầy ắp lo âu. Chuyên viên tư vấn tài chính Võ Tá Hân, cộng tác viên lâu năm của TBKTSG, diễn giả chính của buổi tọa đàm, đã lưu ý các doanh nghiệp “cần biết rõ mình đang lo lắng điều gì. Những nỗi lo mông lung không giúp giải quyết vấn đề”.

“Nặn óc” nghĩ cách

Lãnh đạo một doanh nghiệp chuyên sản xuất hóa chất cung cấp cho ngành sản xuất nông sản xuất khẩu cho biết công ty của ông vẫn đang kinh doanh có lãi, nhưng ông hết sức lo lắng trước tình hình xuất khẩu nông sản nhìn chung sụt giảm.

Ông Hân đã “tra chìa” bằng câu hỏi “Doanh nghiệp đã mở rộng việc bán hàng ở thị trường trong nước chưa?”. Và ông khuyên doanh nghiệp nên tuyển thêm nhân viên tiếp thị, bán hàng để tăng doanh số ở thị trường trong nước, đồng thời liên kết với các ngân hàng mở chương trình cho nông dân vay ưu đãi mua sản phẩm của công ty. Ông nhận định: “Việt Nam là nước nông nghiệp, những ngành hàng như thế thì ngay cả những công ty mới tham gia thị trường vẫn có đất kinh doanh”.

Với mấy chục năm hoạt động trong lĩnh vực tư vấn doanh nghiệp, ông Hân cho biết nhiều trường hợp doanh nghiệp chưa “mắc bệnh” nhưng do khủng hoảng tác động tâm lý nên luôn cho rằng mình bị bệnh. Ngoài ra, có những cơ hội ở ngay trước mắt nhưng doanh nghiệp lại không nhìn thấy.

Ông kể câu chuyện về một cặp vợ chồng nọ - chủ một nhà hàng lớn, chủ nhân chiếc xe Rolls Royce đắt tiền. Đôi vợ chồng này than vãn thời kinh tế khủng hoảng, nhà hàng có 50 bàn nhưng mỗi đêm chỉ một, hai bàn có khách. Nhờ được tư vấn, hai người đã đưa ra chương trình “đặt tiệc cưới, tặng miễn phí xe Rolls Royce cho lễ rước dâu”. Ngay sau đó, nhà hàng nhận được rất nhiều hợp đồng đặt hàng tiệc cưới!“

Bài học ở đây là càng trong khủng hoảng càng phải “nặn óc” nghĩ cách làm như thế nào và nên tự trấn an là luôn có cách. “Khủng hoảng sớm hay muộn rồi cũng sẽ qua bởi không có con đường nào đi xuống dốc mãi. Do vậy, “nghiệm” của bài toán vượt khủng hoảng là... cầm cự được!”, ông Hân nói.

Theo ông Hân, bề nổi của cuộc khủng hoảng, gây nên mối lo lắng thường nhật cho nhiều doanh nghiệp, nằm ở vấn đề tài chính, mà vấn đề này luôn có mối liên quan với các ngân hàng. Ông Hân khuyên các doanh nghiệp cần hết sức cởi mở và minh bạch trong mối quan hệ nhạy cảm này. Trong khủng hoảng, bị kẹt tiền, chậm trả nợ là chuyện dễ hiểu. Trốn tránh các cuộc gọi chỉ càng làm chủ nợ tăng thêm sự hoài nghi và mối quan hệ giữa đôi bên càng trở nên căng thẳng. Hai bên nên ngồi lại với nhau, bày tỏ thiện ý thì sẽ tìm ra cách giải quyết vấn đề.

“Không bị rơi vào tình huống không còn cách cứu chữa, trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp phải xem trọng việc quản lý rủi ro, đừng chủ quan dẫn đến tình trạng nước đến chân vẫn không kịp nhảy”, ông nói.

Nhiều thắc mắc của doanh nghiệp cho thấy họ đang có những nỗi lo khá trừu tượng, hoặc thuộc về những vấn đề quá vĩ mô, ngoài khả năng giải quyết của doanh nghiệp. Lời khuyên của ông Hân là cần bình tĩnh và tỏ ra sáng suốt. “Suy nghĩ những điều càng cụ thể càng giúp nảy ra nhiều cách làm, nhờ đó mà doanh nghiệp có thể cân nhắc, chọn lựa phương cách tốt nhất”.

Ông cho rằng thay vì phí công sức đi tìm câu trả lời cho những vấn đề như “kinh tế Mỹ đã xuống đến đáy chưa, khi nào hồi phục?” hoặc “Việt Nam sẽ hồi phục sớm hay muộn, theo kiểu nào, độ trễ bao nhiêu?”, mỗi nhà doanh nghiệp nên tập trung chăm sóc công ty của mình cho thật kỹ, xác định những gì là “bò sữa” của công ty để mà nâng niu, gìn giữ. Và điều quan trọng hơn là phải xắn tay vào làm chứ không chỉ nghĩ và bàn bạc mãi.

Ông Hân cho biết bí quyết thoát khỏi khủng hoảng mà nhiều công ty đã áp dụng thành công là “tìm cho ra nhu cầu thị trường trong thời điểm đó và đáp ứng nhu cầu đó”. Theo ông Hân, thời no đủ, những câu chuyện “win - win” (hai bên cùng thắng) là một hiện thực tốt đẹp, nhưng khi đói kém thì mỗi nhà tự lo nồi cơm của mình. Có nồi cơm đầy ắt sẽ có nồi khác vơi.

Quan tâm đến vấn đề quản trị

Trên thực tế, nhiều nhà doanh nghiệp vẫn xem tiền bạc là yếu tố quyết định số 1 và luôn nghĩ “giá mình có tiền để giải quyết khủng hoảng”. Một số khác cứ mãi than vãn ở vào hoàn cảnh “lực bất tòng tâm”. Nhưng theo ông Hân, kinh nghiệm ở các nước đã đúc kết, trong số các nguyên nhân khiến cho một doanh nghiệp sập tiệm, có đến 80% là do những yếu kém nội tại, chỉ có 20% là do yếu tố bên ngoài tác động.

Vấn đề cần lưu ý đầu tiên, theo ông Hân, chính là xem lại năng lực của ban quản trị. Một ban quản trị giỏi giống như người lái xe, cần biết cách xử lý khôn ngoan khi đi trên con đường gập ghềnh, có lúc cần chạy chậm, có khi phải đạp thắng, dừng lại, thậm chí phải… lùi lại. “Tài năng, hơn thua là ở chỗ này, không nên đổ lỗi cho hoàn cảnh hay thời thế”, ông nói.

Ba vấn đề của người lãnh đạo cần được nhấn mạnh: (1) biết lắng nghe và khuyến khích nhân viên đóng góp ý tưởng, càng khủng hoảng càng cần nhiều ý tưởng; (2) phải thể hiện sự tin tưởng đối với nhân viên. Trong khủng hoảng, điều càng cần được thể hiện rõ hơn, vì sẽ giúp trấn an và ổn định nguồn nhân lực; (3) các thành viên trong ban quản trị có cùng lúc tham gia điều hành quá nhiều công ty hay không. Đây là một điểm yếu vẫn đang tồn tại ở nhiều công ty thuộc các nước phát triển, làm hạn chế năng lực của ban quản trị.

Một điểm yếu nội tại khác thường thấy ở nhiều công ty được ông Hân nêu ra là vấn đề giám đốc tài chính - cánh tay mặt của tổng giám đốc. Theo ông Hân, sự vận hành dòng vốn và những con số thuộc phạm trù tài chính vốn đã quan trọng lại càng hết sức quan trọng trong giai đoạn khủng hoảng. Ở góc độ chuyên môn, giám đốc tài chính là người lái xe, hệ thống các con số là bản đồ.

“Luôn bám vững các con số là phương cách theo dõi thường xuyên sức khỏe doanh nghiệp để có những điều chỉnh cần thiết, kịp thời”, ông Hân chia sẻ.

STF tặng 10 triệu đồng cho cô nhi viện ở Huế Ông Hân ký tặng sách Cánh hoa trước gió cho khách tham dự tọa đàm. Ảnh: Lê Toàn Thông qua Saigon Times Foundation (STF), các nhà doanh nghiệp tham dự buổi nói chuyện của ông Võ Tá Hân đã đóng góp hơn 8 triệu đồng tặng trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi tại huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Cũng tại buổi tọa đàm, khách tham dự đã mua ủng hộ quyển sách Cánh hoa trước gió, tuyển tập những bài viết đăng trên Thời báo Kinh tế Sài Gòn, và CD ca nhạc Bài thơ cho Huế, với 10 ca khúc về Huế, của ông Võ Tá Hân. Toàn bộ số tiền thu được gần 2 triệu đồng cũng được ông Hân gửi tặng cho trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi huyện Hương Thủy.

(Theo Thanh Phương // Thời báo kinh tế Sài Gòn)