Thoái vốn để huy động thêm vốn

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Minh họa: Khều.

Các công ty quản lý quỹ đầu tư tư nhân (Private Equity Fund Management Firm, gọi tắt là quỹ PE) đang hoạt động ở Việt Nam như Aureos Capital, BankInvest, Mekong Capital... vừa trải qua một năm hoạt động đầy khó khăn.

Theo đó, các khoản đầu tư vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) được xem xét thận trọng hơn nhằm hạn chế rủi ro trung và dài hạn vì theo lẽ các doanh nghiệp này ít nhiều đã chịu sự tác động của cuộc khủng khoảng tài chính vừa qua.

Với các quỹ PE, thời hạn chấm dứt giải ngân đã gần kề và họ cũng không còn nhiều tiền (quỹ) để tiếp tục đầu tư trong vài năm tới khi mà cuộc khủng hoảng qua đi. Để nắm bắt sự phục hồi kinh tế và tiếp tục việc đầu tư của mình, các quỹ PE đã lên kế hoạch huy động thêm quỹ (fund raising) từ cuối năm ngoái. Aureos Capital đang có kế hoạch huy động thêm 250 triệu đô la Mỹ cho quỹ vùng Đông Nam Á (bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Philippines và Malaysia). BankInvest chuẩn bị huy động thêm 150 triệu đô la Mỹ cho thị trường Việt Nam khi mà họ chỉ còn khoảng 20 triệu đô la Mỹ để đầu tư trong thời gian sắp tới. Mekong Capital cũng đang ráo riết huy động thêm vốn cho quỹ thứ 4 của mình.

Song song với các hoạt động huy động thêm vốn, các quỹ PE cũng đang tiến hành cấu trúc lại và thoái vốn các khoản đầu tư (portfolio) mà họ đã thực hiện từ nhiều năm trước. Thoái vốn là hoạt động bình thường của các quỹ đầu tư nhằm hiện thực hóa các khoản đầu tư và trả lại tiền cho các nhà đầu tư đã bỏ tiền vào quỹ như một sự cam kết. Trong hầu hết các khoản đầu tư của các quỹ PE, chiến lược thoái vốn (exit strategy) luôn được bàn bạc, tính toán và thỏa thuận trước với công ty được đầu tư (hoặc chủ doanh nghiệp) với các lộ trình thoái vốn hết sức cụ thể. Ví dụ khi BankInvest quyết định đầu tư vào Công ty cổ phần Nước khoáng Vĩnh Hảo, họ đã nghĩ trước việc thoái vốn qua việc bán lại khoản đầu tư của mình cho các công ty giải khát trong nước hoặc nước ngoài muốn đa dạng hóa sản phẩm hoặc thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Chiến lược này thường được đề cập trong các hợp đồng đầu tư nguyên tắc (Term-sheet) hoặc hợp đồng đầu tư chính thức (Investment agreement). Để chuẩn bị huy động thêm vốn, các quỹ PE thường có xu hướng thoái vốn các khoản đầu tư tốt nhằm tạo ra một tỷ suất sinh lợi nội bộ thực hiện (realized IRR) bằng hoặc cao hơn mức mong đợi nhằm tạo thêm sự chú ý cho các nhà đầu tư (người bỏ tiền vào quỹ).

Chiến lược thoái vốn thường được thực hiện thông qua IPO hoặc pre-IPO, niêm yết hoặc bán cho các đối tác chiến lược khác. Trong các hợp đồng đầu tư, các chiến lược thoái vốn này được đề cập ở một điều khoản riêng biệt với những mốc thời gian cụ thể. Công ty được đầu tư được yêu cầu cam kết hỗ trợ hết mình để giúp các quỹ PE tiến hành thoái vốn. Ví dụ Aureos Capital đã thoái một phần vốn trong khoản đầu tư 3 triệu đô la Mỹ vào Công ty cổ phần Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành (TTF) trước khi công ty này thực hiện IPO (pre-IPO) và tiếp tục thoái vốn khi công ty niêm yết trên sàn chứng khoán TPHCM. Hoặc gần đây nhất, Mekong Capital đã bán lại toàn bộ khoản đầu tư 1,85 triệu đô la Mỹ ở Công ty cổ phần Gas Sài Gòn (đầu tư vào tháng 8-2005) cho Công ty Elf Gas (Total). Hình thức thoái vốn này còn được gọi là trade-sale, phù hợp với chiến lược tăng trưởng thông qua mua lại (acquisition growth) của Elf Gas. Mekong Capital cũng đang tiến hành thoái vốn các khoản đầu tư khác trong danh mục đầu tư của mình như Công ty cổ phần Ngô Han, Công ty cổ phần Xây dựng Kiến trúc AA, Công ty cổ phần Nam Hoa... Để chuẩn bị huy động thêm vốn cho quỹ thứ 3. BankInvest cũng đang nghiên cứu chiến lược thoái vốn các khoản đầu tư đã niêm yết như tập đoàn Masan, tập đoàn Hòa Phát.

Trong giai đoạn hiện nay, huy động thêm vốn để tiếp tục đầu tư là công việc hết sức khó khăn cho các quỹ PE khi mà khủng hoảng tài chính hầu như chưa qua khỏi. Thoái vốn ở các công ty có kết quả kinh doanh tốt nhằm đạt được tỷ suất sinh lợi nội bộ như mong đợi (hoặc cao hơn) để trình bày trong các bản kế hoạch gọi vốn từ các nhà đầu tư là một chiến lược đúng. Đối với các quỹ PE, thoái vốn còn thể hiện sự cam kết trả lại tiền cho nhà đầu tư sau một thời gian nhất định. Vấn đề đặt ra là các quỹ đầu tư PE cần nhận được sự đồng thuận và hỗ trợ từ phía công ty trong suốt quá trình thực hiện chiến lược này.

(Theo Lê Ngô Luân // Thời báo kinh tế Sài Gòn)