Alberto Vilar: Dậu đổ bìm leo

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tuy không đam mê đầu cơ, nhưng Alberto Vilar lại có đam mê sử dụng tiền đầu cơ để thỏa ước riêng. Giành được thành công nhờ chiến lược đầu cơ hết sức táo bạo để rồi lại thất bại vì ngủ quên trong hào quang. Cuộc đời ông, tai tiếng lấn át nổi tiếng.

Thành nhờ đó, bại vì thế

Thật ra, đối với thế giới bên ngoài, Vilar nổi danh vì chuyện khác chứ không phải vì hoạt động đầu cơ. Nhưng trong thế giới đầu cơ, Vilar trở thành hiện tượng khi chỉ tập trung đầu cơ vào một trong những trào lưu đã từng được coi là xu thế của thời đại. Khi thiên hạ còn băn khoăn và ngỡ ngàng, thiếu hiểu biết và chưa thật tin, còn chần chừ và do dự thì Vilar đã quyết định và hành động. Khi thế giới đầu cơ vẫn còn chờ cây đơm hoa kết trái thì Vilar đã đầu cơ từ lúc cây đang sinh trưởng. Cho nên, đến khi mọi chuyện hai năm rõ mười thì Vilar đã trở thành tỷ phú. Tạp chí Forbes xếp Vilar đứng thứ 254 trong tổng số 500 người giàu nhất thế giới. Tài sản riêng của Vilar chỉ có hơn 1 tỷ USD, nhưng tổng số vốn mà công ty của Vilar quản lý và kinh doanh đã lên tới gần 100 tỷ USD. Vilar không nổi tiếng trong thế giới đầu cơ nhờ những con số tuyệt đối ấy, mà nhờ phát hiện ra một lãnh địa đầu cơ mới trong khi cư dân của thế giới đầu cơ vẫn đều như thể “gà què ăn quẩn cối xay”.

Xem lý lịch tự thuật của Vilar, người ta được biết Vilar là người Cuba, cùng cả gia đình tỵ nạn chính trị sang Mỹ. Cái lý lịch ấy được tán tụng ở nước Mỹ bởi phác họa hình ảnh một người nước ngoài đến Mỹ lánh nạn mà đã trở thành tỷ phú. Trên thực tế lại không hẳn như vậy. Bố của Alberto Vilar là đại địa chủ ở Cuba và Alberto sinh ra ở Mỹ chứ không phải ở Cuba. Chỉ có điều khi Vilar còn lắm tiền nhiều của thì chẳng có ai ở Mỹ quan tâm hay bới móc những chuyện ấy. Mãi tới lúc Vilar thất thế, bị bắt và đưa ra xét xử trước tòa án thì dường như những chi tiết ấy lại đột nhiên có sức nặng gấp bội. Phần lý lịch tự thuật mà ai ai cũng công nhận là: Vilar học toán và lý ở trường đại học, sau khi tốt nghiệp làm nhiều việc khác nhau ở Sở giao dịch chứng khoán New York. Năm 39 tuổi (1979), Vilar lập công ty quản lý tài sản Amerindo Investment Advisors Inc. cùng với Gary Tanaka, một nhà đầu cơ Mỹ gốc Nhật. Thật ra ở thời điểm này, Vilar đã học được không ít kinh nghiệm về quản lý tài chính, đã nhận thức được rằng đầu cơ là cách làm giàu nhanh nhất, nhưng đầu cơ không phải dễ. Bởi thế, Vilar và Tanaka lúc đầu chỉ tập trung vào quản lý tài sản của kẻ khác theo kiểu ăn chắc mặc bền và năng nhặt chặt bị. Những doanh nghiệp như công ty của họ nhan nhản trên thị trường tài chính và loại doanh nhân như họ nhung nhúc như khán giả trên sân vận động xem một trận bóng đá hấp dẫn. Vì thế mà hầu như dư luận và công chúng chẳng hề biết gì về họ và công ty của họ trong nhiều năm liền.

Chính trong những năm tháng im hơi lặng tiếng cần mẫn như những chú kiến chấp nhận tha lâu với hy vọng để đầy tổ ấy, Vilar phát hiện ra được cơ hội đầu cơ mà đồng nghiệp không nhìn thấy được. Cũng dễ hiểu thôi vì Vilar không nhằm vào công ty nào hay bất động sản nào để đầu cơ, cũng chẳng đầu cơ vào chứng khoán hay nguyên vật liệu, mà lại nhằm vào một xu thế phát triển của khoa học và công nghệ mà về sau được coi như một xu thế diễn biến của cả thời đại, đó là công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật số và kinh doanh trên thế giới ảo. Đối tượng đầu cơ của Vilar là những tập đoàn hay công ty liên quan đến máy tính điện tử và internet mà cổ phiếu hay chứng khoán của họ được gọi chung dưới cái tên “cổ phiếu công nghệ” hay “chứng khoán công nghê”. Vilar là một trong những người đầu tiên tiên đoán sẽ có hẳn một “nền kinh tế điện tử” mà sau này lịch sử kinh tế gọi là “Kinh tế mới”. Đó là Microsoft và Cisco, Yahoo và AOL, eBay hay Amazon. Chiến lược đầu cơ của Vilar khiến ngay đến cả những nhà đầu cơ trứ danh khác và những nhà đầu tư chuyên nghiệp vào Thung lũng Silicon cũng phải ngỡ ngàng và bối rối, khó hiểu và nghi ngờ vì ở thời kỳ ấy rủi ro, thất bại rất lớn.

Diễn biến ở thập kỷ 90 của thế kỷ trước đã chứng minh dự báo của Vilar rất chính xác và chỉ trong vòng 10 năm, Vilar đã trở thành tỷ phú ở nước Mỹ, tỷ suất lợi nhuận của số tài sản mà Vilar quản lý - và sử dụng để đầu cơ - luôn cao nhất trên thị trường tài chính. Vilar được xếp vào danh sách những kỳ nhân đáng nể nhất trong thế giới đầu cơ.

Chủ quan và phung phí

Vilar sáng suốt và nhìn xa trông rộng ở đầu thập kỷ 90 bao nhiêu thì lại chủ quan và tự thỏa mãn bấy nhiêu từ thời điểm chuyển giao thiên niên kỷ. Sự tăng trưởng đầy ấn tượng của các loại công ty “Dotcom” của “nền kinh tế mới” suy giảm nhanh chóng mà Vilar hoàn toàn không có sự đề phòng. Nhà đầu cơ này không ngờ rằng bất cứ cái gì cứ “quá” thì đều ẩn chứa nguy cơ đưa đến chuyện gì đấy chẳng hay ho chút nào. Thập kỷ đầu tiên của thiên niên kỷ mới là thời kỳ thê thảm đối với Vilar. Mãi tới gần đây, công chuyện kinh doanh của công ty của Vilar mới phần nào được phục hồi chậm chạp.

Cái nghiệt ngã của số phận đối với Vilar còn đến từ một phương diện khác nữa và đó là kết quả của việc Vilar cam kết vô tội vạ chi tiền cho thế giới opera để thỏa mãn những đam mê rất lạ lung. Vilar hâm mộ đến cuồng tín opera và cam kết ủng hộ các nhà hát opera nổi tiếng nhất trên thế giới số tiền tổng cộng lên tới gần 250 triệu USD. Người ta đã so sánh tình yêu opera của Vilar với tình yêu của Vua Bavaria (nước Đức ngày nay) Ludwig II  dành cho âm nhạc của Richard Wagner cách đây gần 130 năm. Nhà vua không chỉ bỏ bê triều chính vì âm nhạc và làm cho ngân khố triều đình trống rỗng vì chi phí cho âm nhạc thì Vilar cũng trễ nải công chuyện đầu cơ, cam kết chi tiền vô độ cho các nhà hát opera, dùng tiền của thân chủ và vay nợ đầm đìa để chi cho các nhà hát ấy. Vì Vilar đặt điều kiện là phải quảng bá rầm rộ tên tuổi của mình thì mới chi tiền nên có người cho rằng nhân tố quyết định không phải là đam mê opera của Vilar, mà là nhu cầu tự khẳng định mình, che lấp cảm giác thiếu tự tin, tìm kiếm sự công nhận trên lĩnh vực âm nhạc.

Khi thấy Vilar không có khả năng thực hiện các cam kết chi tiền, tất cả đều quay lưng lại với Vilar. Vilar cay đắng nhận ra rằng trong thế gian này, nhân tình có thể bạc bẽo đến mức độ nào. Bạn bè rời xa. Những người ủng hộ và tung hô biến mất. Thân chủ khởi kiện và tháng 11/2008, Vilar bị bắt và đưa ra tòa xét xử vì tội lừa đảo, làm giả mạo giấy tờ và rửa tiền. Tháng 3 vừa qua, Vilar bị kết án 9 năm tù.  Điều an ủi duy nhất đối với Vilar có lẽ là thực tế Vilar không phải nhà đầu cơ trứ danh đầu tiên và cũng chẳng phải cuối cùng phải có lần suy ngẫm về cuộc đời và sự nghiệp đầu cơ trong nhà tù.

(Theo Bắc Hà // Báo Doanh nhân)