Các tiêu chuẩn Báo cáo Tài chính Quốc tế: Tốt hay xấu?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Việc Mỹ thông qua các chuẩn mực kế toán quốc tế được mong đợi như để tạo nên một sân chơi phạm vi toàn cầu mặc dù trong phạm vi nước Mỹ, những lợi ích của nó giữa các công ty với nhau lại khác hoàn toàn.

Theo các nhà định chuẩn kế toán, việc Mỹ thông qua Các tiêu chuẩn Báo cáo Tài chính Quốc tế (International Financial Reporting Standards – IFRS) được dựa trên lợi ích từ cả hai phía của khu vực Đại Tây Dương bởi điều đó sẽ giúp các báo cáo tài chính của các công ty Mỹ có thể được so sánh nhiều hơn với báo cáo tài chính của những quốc gia khác. Về lý thuyết, điều này sẽ giúp vốn từ các nhà đầu tư và ngân hàng rót đều hơn trên toàn thế giới. Một tác động khác là các nhà phân tích Mỹ có thể sử dụng hơn nữa óc phán đoán của mình trong việc chuẩn bị thông tin tài chính cho dù đó là lợi ích gây tranh cãi kịch liệt.

Tuy nhiên, trong khi người ta cho rằng IFRS có thể tạo nên một sân chơi về vốn thì một số ủy viên tài chính lại nhìn thấy cơ hội hoặc những lợi ích ngang bằng bắt nguồn từ chính việc thông qua mang tính bắt buộc này ở Mỹ. Thực tế, bất chấp khoản chi phí đáng kể, các ủy viên tài chính vẫn cho rằng điều này sẽ mang lại lợi ích quan trọng cho một số công ty, cho dù với những công ty khác có thể là ít hoặc không có gì. Vì vậy đã có những ý kiến trái chiều trong suốt cuộc thảo luận bàn tròn diễn ra ngày 17/11 tại hội nghị thường niên của các Ủy viên Tài chính Quốc tế về Những vấn đề phát sinh hiện nay trong Báo cáo Tài chính ở thành phố New York.

Theo lời kiểm soát viên Nick Sucic về trường hợp của công ty Davey Tree Expert. Đây là công ty chỉ hoạt động kinh doanh ở Mỹ và Canađa, chưa từng chào bán cổ phiếu ra công chúng. Nhưng vì đã đăng ký với Ủy ban Giao dịch Chứng khoán (Securities and Exchange Commission – SEC) nên Davey Tree sẽ được yêu cầu sử dụng IFRS nếu điều đó là bắt buộc cho dù cổ phiếu phổ thông của nó đang bị hầu hết hơn 7.600 nhân viên của công ty sở hữu.

Sucic cũng giải thích rằng vì quyền sở hữu của nhân viên công ty nên tuyệt đối không có chuyện Davey Tree từng niêm yết cổ phiểu của mình trong bất cứ vụ giao dịch quốc gia nào, thế nên luận cứ tài chính có thể được so sánh gần như không phát huy tác dụng. Và theo ông thì “Chúng ta thấy tất cả mọi chi phí còn lợi ích bằng không” về việc chuyển sang áp dụng IFRS. Vì thế trong một bức thư giải trình, công ty này đã yêu cầu SEC tạm hoãn vô thời hạn cho việc thông qua bắt buộc này.

Sucic cũng phản đối lợi điểm tưởng như có của việc chấp nhận óc phán đoán nhiều hơn trong báo cáo tài chính. Ông cho biết “Không phải ai cũng tin rằng các nguyên tắc kế toán được thừa nhận ở Mỹ (Generally Accepted Accounting Principles – GAAP) đều dựa trên các nguyên tắc. Tôi sẽ tranh cãi rằng GAAP dựa trên những nguyên tắc được dựa trên cơ cấu tổ chức mang tính khái niệm của Ban Tiêu chuẩn Tài chính Kế toán (Financial Accounting Standards Board – FASB), và bất cứ hướng dẫn chi tiết nào đều mang tính cần thiết và mong mỏi.” Ông cũng đưa ra mong muốn rằng GAAP sẽ dễ sử dụng hơn nếu giờ đây bộ điều lệ mới về các quy tắc kế toán của FASB “loại bỏ được hàng đống hướng dẫn bất cập” và cho biết rằng mình “có cảm giác tốt là GAAP của Mỹ chính là câu trả lời”.

Nhưng theo John Davidson – kiểm soát viên kiêm giám đốc kế toán của công ty Tyco International thì đó lại không phải là câu trả lời cho Tyco International, một tập đoàn có tới 1.200 thành viên hợp pháp và 900 trong số đó nằm ngoài nước Mỹ. Công ty này đã hoãn lại các nỗ lực chuẩn bị cho IFRS của mình vì sự suy thoái kinh tế và do SEC vừa bị tán loạn bởi nền khủng khoảng tài chính trong suốt năm qua. Với mạng lưới hệ thống thông tin khổng lồ của Tyco đang có thì việc chuyển như vậy sẽ trở thành “một khối lượng công việc khủng khiếp”. Tuy nhiên, John cũng tin rằng kết quả thích ứng thực sự cuối cùng sẽ trở nên tích cực, có khả năng trong việc chuẩn bị tài chính trên cơ sở toàn cầu và hoạt động của đội ngũ kế toán trở nên thoải mái hơn giữa các quốc gia cũng như các doanh nghiệp.

Trên lý thuyết, một số công ty lớn của Mỹ có thể phải sớm chuyển sang dùng IFRS cho dù SEC vẫn chưa đưa ra tín hiệu xuất phát. Nhưng theo Nick Cyprus – kiểm soát viên kiêm giám đốc kế toán tại hãng General Motors (GM) thì không thể nhúc nhích cho đến khi không còn lựa chọn nào. Ông cho biết “Chúng ta đã trải qua cả một quá trình đấu tranh mệt mỏi mới có được một bộ GAAP thống nhất này trước khi chúng ta lại cố gắng đến kiệt sức để theo được cái thứ hai – IFRS.” Vì vậy đã tới lúc các nhà định chuẩn kế toán của cả hai phía khu vực Đại Tây Dương phải “có sự thống nhất thực sự theo cùng một hướng trước khi bạn nhìn thấy GM tốn tiền vì nó – bởi vì tôi không muốn mất thêm nhiều tiền vào đó nữa.”

Hơn nữa, Cyprus cũng nói rằng ông nghi ngờ triết lý dựa trên các nguyên tắc này có thể hoạt động được ở Mỹ bởi nó đã gây ra quá nhiều vụ tranh chấp tại đây. Thậm chí trong cả môi trường được dựa trên nguyên tắc, với hàng đồng hướng dẫn từ FASB và các nhà điều chỉnh thì “chúng ta cũng đủ các cuộc tranh luận đang cố tìm cách chốt và đưa ra được một thủ tục phù hợp. Tôi thực sự nghi ngờ về điều khiến cho các cuộc tranh luận kia vẫn đang nổ ra khi chúng ta có nhiều cái phải dựa trên nguyên tắc hơn.” 

Còn Marsha Hunt – kiểm soát viên công ty tại hãng chế tạo thiết bị phát điện Cummins Inc., đã giải thích các khía cạnh cụ thể rõ ràng hơn. Bà cho biết nhiều nhà ra quyết định “không hiểu hết rằng chúng ta cần tới IFRS”. Và thế là “đầu nối đã bị gỡ bỏ” trên nguồn dữ trữ mới được kết hợp với bất cứ thứ gì dù vẫn đang tồn tại các yêu cầu ưng thuận. “Tôi chắc chắn mình không đơn độc giữa các kiểm soát viên – những người luôn có những trăn trở về các vấn đề ngân sách đang không được xem xét một cách hợp lý bởi những người có thâm niên tại công ty trong việc áp dụng các tiêu chuẩn mới này.”

Hunt cũng thừa nhận rằng, với câu hỏi về việc thông qua IFRS mang tính bắt buộc vẫn chưa có câu trả lời thì thật khó để bàn cãi về việc rót tiền vào sử dụng nó lúc này. Bà nói “Nhưng tôi nghĩ chúng ta đã có khoảng thời gian chuẩn bị cho nơi chúng ta sẽ tới.”
 

(Nguồn: Minh Hà dịch từ CFO.com // Tinkinhte.com)