Luận điệu của những kẻ hoài nghi

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Khí hậu trái đất đang thay đổi theo chiều hướng xấu. Thế nhưng, những kẻ theo chủ nghĩa hoài nghi lại đang rêu rao một thứ luận điệu phủ nhận sự việc hoặc trốn tránh trách nhiệm.

Khí hậu trái đất đang ngày càng biến đổi theo chiều hướng xấu hơn, thế nhưng dường như rất ít người quan tâm tới điều đó. Ảnh nguồn: Nasa

Dựa trên vài thành tích khoa học nhất định, một số ít người đã và đang rêu rao một thứ chủ nghĩa hoài nghi về sự thay đổi khí hậu và tiếp tục giành được sự chú ý của các phương tiện truyền thông mặc dù họ không xứng đáng cả về số lượng, năng lực và cơ sở khoa học trong luận điệu của mình.

Và chủ nghĩa hoài nghi không căn cứ này đang được một số lượng lớn những người ăn theo (vốn không có đóng góp gì cho khoa học) tán đồng bằng cách lặp lại những luận điệu đó như một cỗ máy.

Nếu đã giành nhiều thời gian theo dõi những cuộc tranh luận trên báo chí về những mối đe dọa môi trường, hẳn bạn sẽ nhận thấy chủ nghĩa hoài nghi này có xu hướng lập luận theo 3 cách khác nhau.

Đầu tiên, họ nói rằng bạn đã sai lầm và tỏ ra đã chứng minh được điều đó. (Ví dụ: “Khí hậu có thay đổi nhưng những thay đổi đó chẳng có vẻ gì là bất thường hoặc giả như nó có bất bình thường đi chăng nữa thì loài người chúng ta cũng không phải là thủ phạm gây ra những biến đổi bất bình thường đó.”)

Sau đó, họ sẽ nói rằng bạn đã đúng, nhưng lại phủ nhận tính nghiêm trọng của vấn đề (“Được thôi, khí hậu đang thay đổi, và con người chúng ta là một trong những tác nhân dẫn đến sự thay đổi đó, nhưng rồi cũng sẽ không có ảnh hưởng gì ghê gớm lắm.”)

Cuối cùng họ lại thừa nhận tầm quan trọng của vấn đề nhưng lại lập luận rằng mọi thứ đã quá muộn. (“Vâng, khí hậu thay đổi đã gây ra nhiều thiệt hại, nhưng đã quá muộn, quá khó khăn hoặc quá tốn kém để cải thiện tình hình. Vì vậy, chúng ta chẳng còn cách nào khác là đành ngồi yên mà chịu đựng.”)

Trên đây là ba luận điệu thường thấy ở những kẻ theo chủ nghĩa hoài nghi trước việc thay đổi khí hậu. Những người này thường dùng những luận điệu tương tự để chen ngang và phản bác những diễn đàn, các bài viết trên blog, thư từ gửi biên tập viên và các bài phân tích, phê bình.

Trong vài năm gần đây, một số ít người với một số thành tựu trong khoa học nghiên cứu sự thay đổi của khí hậu gần như đã chuyển hướng từ kiểu lập luận thứ nhất sang kiểu lập luận thứ hai. Tuy nhiên số người thay đổi từ lập luận thứ hai sang lập luận thứ ba cũng xuất hiện nhiều hơn.

Cả ba cách lập luận trên đều không có cơ sở nhưng lập luận đầu tiên là thiếu căn cứ và sai lầm nhất. Những lập luận đó đã vấp phải hai thiếu sót lớn.

Trước hết, họ đã phủ nhận trách nhiệm của con người nhưng lại không chỉ ra được thủ phạm của việc thay đổi khí hậu toàn cầu chủ yếu với sự tích tụ của khí thải nhà kính trong bầu khí quyển. (Có những lập luận cho rằng các yếu tố trong ánh nắng mặt trời chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó. Và những lập luận này đã không thể vượt qua những cơ sở khoa học cơ bản nhất.)

Thứ hai, đã không tìm ra thủ phạm của những thay đổi này, những lập luận trên thậm chí còn không thể hiện đã có những nỗ lực đóng góp cần thiết hợp lý. Điều này cho thấy những sơ hở trong lập luận của khoa học hiện đại về mối tương quan giữa luồng khí từ hiệu ứng nhà kính và dòng chảy năng lượng trong bầu khí quyển.

Những kẻ theo chủ nghĩa hoài nghi lại cho rằng loài người không phải chịu trách nhiệm về sự biến đổi khí hậu do chính mình đã gây ra. Ảnh nguồn: www.jasonkolb.com

Những người đã và đang bị chi phối bởi ba lối lập luận trên nên tự hỏi chính mình: Nếu ý kiến cho rằng con người có trách nhiệm lớn trong tình trạng thay đổi khí hậu chỉ là trò nhảm nhí thì tại sao lại vẫn có một thực tế là:

• Các nhà lãnh đạo của những viện nghiên cứu khoa học tại Mỹ, Anh, Pháp, Ý, Đức, Nhật, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và rất nhiều nước khác vẫn luôn luôn khuyến cáo rằng tình trạng khí hậu toàn cầu thay đổi là có thật, và con người là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng đó.
• Đây cũng chính là quan điểm của tuyệt đại đa số những thành viên của khoa khoa học trái đất thuộc các trường đại học danh tiếng nhất trên thế giới.
• Cả ba chủ nhân của giải Nobel khoa học vinh danh những nghiên cứu về bầu khí quyển (Giải thưởng hóa học năm 1995 cho Paul Crutzen, Sherwood Rowland và Mario Molina vì đã phân tích được tình trạng hiện tại của tầng ô zôn bình lưu) đều là những người tiên phong trong hệ tư tưởng khoa học chủ đạo về việc thay đổi khí hậu.

Các cuộc trưng cầu dân ý cho thấy hầu hết những người theo trường phái hoài nghi đều là đảng viên Đảng Cộng hòa. Họ nên tự hỏi làm thế nào mà ứng cử viên tổng thống John McCain có thể tiến xa đến thế trong cuôc tranh cử này.

McCain đã lớn tiếng chỉ trích chính quyền Bush vì đã lãng phí khoảng thời gian 8 năm nhiệm kỳ mà không có động thái nào về tình trạng thay đổi khí hậu, và ông còn hứa khi đắc cử Tổng thống sẽ sớm thực hiện triệt để các chính sách cắt giảm khí thải nhà kính.

Việc lan rộng chủ nghĩa hoài nghi không căn cứ về trách nhiệm của con người trong sự thay đổi khí hậu toàn cầu là một vấn đề rất nguy hiểm. Xu hướng này đã đang và sẽ còn tiếp tục trì hoãn việc tiến tới sự đồng thuận chính trị cần thiết cho xã hội để tìm ra những biện pháp phù hợp cứu vãn tình hình.

Khoa học nghiên cứu sự thay đổi khí hậu cho thấy chúng ta cần phải tiếp tục đi trên con đường nghiên cứu này. Những ai còn ngoan cố phủ nhận thực tế khí hậu toàn cầu bị đe doạ hãy nhìn lại cách nghĩ của mình.

(Bích Ngọc // John P. Holdren // Theo Tuanvietnam)