“Cỗ máy ra quyết định” của Microsoft

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Nhóm chuyên gia đằng sau công cụ tìm kiếm Bing của Microsoft –– từ trái qua phải: Qi Lu, Brian MacDonald, Harry Shum và Yusuf Mehdi.

Việc lật đổ vị thế thống trị của Google trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến có thể là một trong những thách thức lớn nhất mà Microsoft phải đối mặt hiện nay. Điều này cũng chắc chắn là nỗ lực tốn kém nhất của công ty này. Các nhà phân tích ước tính Microsoft phải bỏ ra đến 5 tỉ đô la Mỹ mỗi năm cho cuộc chiến nói trên.

Là công ty thống trị thị trường tìm kiếm trực tuyến, Google có những lợi thế để củng cố vị thế này. Hàng tỉ lượt người sử dụng công cụ tìm kiếm của Google mỗi ngày, từ đó tạo ra nhiều dữ liệu hơn để các thuật toán của Google khai thác và cải thiện kết quả tìm kiếm. Số lượng người sử dụng khổng lồ nói trên giúp thu hút nhiều nhà quảng cáo. Ngoài ra, công ty này còn có lợi thế lớn về hành vi: Google được xem là đồng nghĩa với việc tìm kiếm trực tuyến và là sự lựa chọn theo thói quen của nhiều người lướt web.

Thay đổi cuộc chơi

Trong cuộc đối đầu với Google, Microsoft đã đạt được một số thành công nhất định. Theo số liệu của công ty comScore, công cụ Bing của họ đã chiếm hơn 14% thị trường tìm kiếm trực tuyến ở Mỹ kể từ khi ra mắt cách đây hai năm. Cộng với việc xử lý những lượt tìm kiếm cho Yahoo! theo một sự thỏa thuận hợp tác vào năm ngoái, công nghệ tìm kiếm của Microsoft đang chiếm thị phần 30%.

Dù vậy, những thành công nói trên không phải đến từ sự tổn thất của Google. Thị phần của Google tại thị trường tìm kiếm trực tuyến ở Mỹ vẫn ổn định ở mức khoảng 67% trong hai năm qua. Microsoft chỉ hưởng lợi từ sự sụt giảm của Yahoo! và những đối thủ nhỏ hơn. Bên cạnh đó, số tiền mà Microsoft đổ vào lĩnh vực này tiếp tục gia tăng. Trong năm tài chính mới nhất kết thúc vào tháng 6 vừa qua, bộ phận các dịch vụ trực tuyến – chủ yếu là hoạt động tìm kiếm – tiêu tốn 2,56 tỉ đô la. Trong khi đó, doanh thu của bộ phận này chỉ tăng 15% lên 2,53 tỉ đô la.

Bất chấp việc Microsoft là một công ty lớn và giàu có, không ít nhà đầu tư cảm thấy bất an với khoản chi phí nói trên.

Đáp lại, ông Qi Lu, Giám đốc bộ phận các dịch vụ trực tuyến, chỉ ra rằng: “Để đạt được sự đột phá, chúng ta phải thay đổi cuộc chơi. Đây là một hành trình lâu dài”.  Sinh trưởng tại một vùng thôn quê thiếu thốn điện nước ở Trung Quốc, ông Lu, 49 tuổi, biết rõ thế nào là những hành trình lâu dài và sự kiên trì. Sau thời gian làm việc tại Trung tâm nghiên cứu Almaden của IBM và Yahoo!, nơi ông phụ trách công nghệ tìm kiếm và quảng cáo tìm kiếm, ông gia nhập Microsoft vào cuối năm 2008.

Ban lãnh đạo Microsoft cũng biết rõ rằng việc trở thành đối thủ cạnh tranh thực sự của Google đòi hỏi tiêu tốn nhiều tiền bạc và sự kiên nhẫn. Năm 2007, Giám đốc điều hành Steve Ballmer gặp Harry Shum, nhà khoa học máy tính đang đứng đầu phòng nghiên cứu của Microsoft tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Khi đó, ông Ballmer cho ông Shum biết rằng công ty muốn đẩy mạnh hoạt động trong lĩnh vực tìm kiếm bằng cách đưa về những chuyên gia công nghệ và nhà kinh doanh hàng đầu. Trong những người này có ông Paul Yiu, một nhà quản lý kinh doanh và sản phẩm. Ông Yiu rời Yahoo! để đến Microsoft hai năm trước sau khi có ấn tượng bởi cách tiếp cận của công ty trong việc cạnh tranh với Google.

Công cụ tìm kiếm 2 trong 1

Khi đề cập việc thay đổi cuộc chơi, ông Lu muốn nói đến nỗ lực làm cho công nghệ tìm kiếm trở nên thông minh hơn. Theo ông, công cụ tìm kiếm hiện nay chủ yếu được dùng để tìm những chủ đề hoặc cụm danh từ, như tên người, một thành phố, một sản phẩm, một căn bệnh… Ông Lu nói: “Việc tìm kiếm trên mạng hiện nay chủ yếu vẫn là tìm kiếm một trang web. Tất cả đều là danh từ. Tuy nhiên, tương lai của việc tìm kiếm là các động từ”. Sự xuất hiện của những loại thông tin mới, như dữ liệu trên mạng xã hội hoặc dữ liệu địa điểm, có thể giúp ích cho nỗ lực nói trên.

Theo ông Lu, một ngày nào đó bạn có thể nói vào điện thoại cụm từ “bữa tối cho hai người vào thứ 6 và xem phim sau đó”. Phần mềm sẽ kết nối với dữ liệu cá nhân của bạn – vị trí, sở thích ăn uống, xem phim… – rồi kết nối với những ứng dụng đặt chỗ tại nhà hàng (Yelp, OpenTable) và rạp chiếu phim (Fandago). Công tụ tìm kiếm sau đó sẽ đưa ra một danh sách lựa chọn và hỏi người sử dụng muốn ăn ở đâu và khi nào.
Tóm lại, ông Lu hình dung về một thế hệ công cụ tìm kiếm vừa là một trợ lý phần mềm thông minh vừa có thể đọc được tâm trí người sử dụng.

Microsoft dùng khái niệm “cỗ máy ra quyết định” (decision engine) để mô tả thế hệ công cụ tìm kiếm mới nói trên. Ở công cụ Bing, bằng chứng rõ nhất cho khái niệm này là khả năng tổng hợp và đưa ra những loại thông tin cụ thể trong một kết quả tìm kiếm. Chẳng hạn như khi bạn nhập vào cụm từ “các chuyến bay đến San Francisco”, Bing sẽ cung cấp cơ sở dữ liệu chuyến bay Bing Travel. Khi bạn nhấp chuột chọn ngày khởi hành và ngày trở về, Bing sẽ tìm kiếm thông tin của mọi chuyến bay liên quan và dự báo liệu giá vé có thể tăng hoặc giảm trước ngày khởi hành hay không. Tính năng nói trên được dựa trên công nghệ từ công ty Forecast mà Microsoft mua lại với giá 115 triệu đô la vào năm 2008.

Các chuyên gia công nghệ đồng ý rằng Bing đang có những bước tiến sáng tạo. Esther Dyson, một nhà phân tích công nghệ kỳ cựu, nhận định: “Có quá ít ngữ cảnh trong công nghệ tìm kiếm hiện nay. Những gì Microsoft đang cố gắng làm là cung cấp cho người sử dụng một bản đồ của thế giới thông tin hơn là chỉ sắp xếp nó theo thứ hạng, nhất là trong những lĩnh vực cụ thể như du lịch và sức khỏe. Microsoft đang cố gắng đánh bại Google trong trò chơi khác biệt này”.

(Theo Thời báo kinh tế Sài Gòn // New York Times)