Những 'tai nạn' khi giao tiếp phi ngôn ngữ

Dạng giao tiếp phổ biến nhất mà chúng ta ít khi nhận thấy đó là giao tiếp phi ngôn ngữ. Nó biểu hiện thông qua tất cả các hành vi, cử chỉ, tương tác giữa con người với nhau nhưng không bằng ngôn ngữ. Đây cũng được xem là dạng giao tiếp có thể vượt mọi biên giới về ngôn ngữ quốc gia. Tuy nhiên, càng ứng dụng nó một cách phổ biến, người ta càng nhận thấy có rất điều đáng bàn về dạng ngôn ngữ này.

Giải mã một hành vi phi ngôn ngữ nhưng ở những nền văn hóa khác nhau cho thấy các cách thông tin nhận được là khác nhau, và nhiều khi là thông tin trái chiều. Tổng hợp về giao tiếp phi ngôn ngữ của các nền văn hóa phổ biến trên thế giới được trình bày dưới đây chủ yếu xem xét dạng hành vi giao tiếp phi ngôn ngữ ở một số biểu hiện, như ánh mắt, các dạng biểu cảm trên khuôn mặt, tiếp xúc cơ thể, cử chỉ tay, không gian riêng tư khi trò chuyện, âm lượng giọng nói và các hành vi biểu cảm.

Cẩn trọng khi giao tiếp phi ngôn ngữ.

Mexico

Chống tay vào hông được xem là hành vi thể hiện sự đối kháng thù địch. Bắt tay được dùng cho cả nam giới lẫn phụ nữ khi chào hỏi, nhưng nam giới thường bắt tay lâu hơn và nắm tay chặt hơn.  Với quan hệ bạn bè hoặc thân thiết hơn, nam giới thường chào hỏi nhau bằng động tác ôm và vỗ nhẹ vào lưng, phụ nữ thường được ôm và hôn nhẹ vào má. 

Mỹ

Nhìn thẳng vào mắt người đối diện là được xem là hành vi thể hiện sự tôn trọng và lịch sự trong giao tiếp thông thường, đặc biệt là trong kinh doanh. Trong dùng bữa, hạn chế tốt đa việc để cả khuỷu tay lên bàn, đây là hành vi được xem là không lịch sự.  Sử dụng ngón trỏ với lòng bàn tay úp xuống dưới, vẫy về hướng cơ thể là cử chỉ ra dấu hiệu muốn gọi ai đó. Giơ ngón tay giữa là hành vi rất xấu ở Mỹ. Xếp hàng chờ đến lượt phải được tôn trọng thực hiện.  Phụ nữ chào hỏi nhau bằng cái ôm nhẹ, trong khi nam giới thường hôn nhẹ vào má người phụ nữ trong lần gặp đầu tiên.

Argentina  

Để nâng chén chúc mừng ai đó thì nhấc chén của mình lên và nói “salud”. Khi dùng xong bữa, nĩa và dao ăn của bạn đặt ở giữa đĩa ăn. Hành động giơ nắm đấm tay lên cao và hướng ra ngoài là biểu tượng của chiến thắng. Người Argentina có xu hướng đứng gần nhau hơn trong khi trò chuyện so với người Mỹ hay châu Âu. Khi rót rượu không nên cầm ở cổ chai và ngửa lòng bàn tay lên.

Bị coi là thô lỗ nếu ngáp nơi công cộng. Luôn rót đồ uống bằng tay phải (không bao giờ được rót bằng tay trái).Tay chống nạnh được xem là thái độ thù địch và khiêu chiến. Phụ nữ vỗ vào đùi được xem như hành động khiêu dâm. Chào hỏi khi gặp gỡ thường bằng cái bắt tay nồng ấm giữa những người đàn ông và hôn tay nếu là phụ nữ.

Brazil

Ánh mắt nhìn người đối diện rất quan trọng trong giao tiếp đối với người Brazil. Cử động tay được sử dụng nhiều trong giao tiếp để nhấn mạnh ý của người nói, đặc biệt hành động sử dụng ngón tay cái và ngón trỏ siết nhẹ dáy tay là hành động biểu hiện sự cảm kích, ngưỡng mộ và đánh giá cao ai đó.

Chile

Nam giới đứng dậy khi phụ nữ bước vào phòng. Rót rượu tay phải và ngáp phải che miệng.  Ngửa lòng bàn tay hướng lên, các ngón tay duỗi thẳng ra vẫy ngược vào trong là cử chỉ ám chỉ ai đó ngốc nghếch.

Colombia

Để ám chỉ rằng ai đó keo kiệt, người Colombia thường có hành động lấy các ngón tay của tay này gõ nhẹ vào khuỷu tay kia.  Đặt muỗng và dao ăn ngang đĩa ăn để ra hiệu mình đã kết thúc dùng bữa.  Phụ nữ chào hỏi giao tiếp bằng cách cầm nhẹ ống tay (phần trên cổ tay và dưới khuỷu tay), thay vì bắt tay như thông thường.

Costa Rica

Người Costa Rica tắm rất nhiều lần trong ngày và những người khách cũng được mong muốn làm điều tương tự. Nắm đấm tay lại với ngón cái nhô ra giữa ngón trỏ và ngón giữa được xem như một cử chỉ rất thô lỗ.  Rung tay, chân được xem là mất lịch sự.

Iran

Tháo giày trước khi vào nhà và các ngôi đền Hồi giáo. Bắt tay với trẻ con là thể hiện sự tôn trọng với ba mẹ chúng. Là thô lỗ khi trỏ ngón cái thẳng lên phía trên. Để ra hiệu đồng ý, người Iran gật và ngẩng nhẹ đầu lên.Ra hiệu không hay từ chối người Iran ngẩng đầu lên cao vào gật mạnh.

Saudi Arabia

Phụ nữ không được phép lái xe. Tránh để nhìn thấy đế giày, cái này được coi như phần thấp hèn và dơ bẩn nhất của con người. Cầm dọc cánh tay, bàn tay đặt vào khuỷu tay người đối diện thể hiện sự tôn trọng và quý mến. Khoanh chân là hành vi thể hiện sự không tôn trọng người đối diện.

Lòng bàn tay úp xuống, chỉ thẳng ngón trỏ hướng xuống là hành vi xỉ nhục người khác. Người lớn tuổi chào hỏi giao tiếp bằng cách nói “Salaam”, nam giới chào hỏi bằng cách ôm và hôn, trong khi phụ nữ thường đeo mạng che mặt và không được giới thiệu ở Saudi Arabia.